toets cultuur vh moderne H5 herkansing

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

toets cultuur vh moderne H5 herkansing

deze toets heeft 21 vragen;

Je hebt oordopjes nodig

type je antwoorden in de antwoordvakken

lever aan het eind de toets in en check of dit gelukt is

A. Op weg naar abstract

In de eerste helft van de twintigste eeuw, de tijd van de wereldoorlogen, veranderen de kunsten radicaal. In de beeldende kunst wordt de stap gezet van realistisch naar volledig abstract.

Vraag 1. T1 (2 pnt)
Bekijk afbeelding 1 Edward Wadsworth, “Dazzle-ships in dry-dok at Liverpool” (1919), 1 dia terug.
In de eerste helft van de twintigste eeuw, de tijd van de wereldoorlogen, veranderen de kunsten radicaal. In de beeldende kunst wordt de stap gezet van realistisch naar volledig abstract.
Leg uit waarom het schilderij op afbeelding 1 van Edward Wadsworth een bijzondere plaats inneemt tussen realistisch en abstract.

afbeelding 2 Ernst Lüdwig Kirchner, “Fünf Kokotten” uit 1914

Vraag 2 T1. (2 pnt)
Bekijk afbeelding 2 Ernst Lüdwig Kirchner, “Fünf Kokotten” uit 1914, 1 dia terug
Leg aan de hand van zowel de vorm als de techniek uit waarom dit werk typerend is voor het expressionisme.

De sculptuur op de afbeelding hiernaast hoort thuis in het Modernisme. Het gemaakt door Umberto Bocciono, in het jaar 1913. Het menselijk lichaam is niet realistisch voorgesteld, maar ook niet echt gestileerd of abstract. Het is eigenlijk vooral vervormd. Het wil beweging en snelheid uitdrukken. Hoe kun je dat in deze sculptuur zien?

beluister het fragment “Erwartung” van componist Arnold Schönberg

Vraag 3 T1 (3 pnt)
Beluister fragment “Erwartung” van componist Arnold Schönberg, 1 dia terug
Noem aan de hand van dit fragment drie kenmerken van expressionistische muziek.
Gebruik hierbij muzikale begrippen als melodie, samenklank, ritme, klankkleur en dynamiek

Bekijk afbeelding 3 

“compositie” van Piet Mondriaan

 

Op afbeelding 3 is een volledig abstract werk van Piet Mondriaan te zien. 

Mondriaan pleit ervoor niet de werkelijkheid te laten zien maar de waarheid; niet het uiterlijke maar het innerlijk; niet het bijzondere maar het algemene.

Vraag 4 T1 (2 pnt)
Bekijk afbeelding 3 “compositie” van Piet Mondriaan, 1 dia terug.
Op afbeelding 3 is een volledig abstract werk van Piet Mondriaan te zien. Mondriaan pleit ervoor niet de werkelijkheid te laten zien maar de waarheid; niet het uiterlijke maar het innerlijk; niet het bijzondere maar het algemene.
Leg aan de hand van de vormgeving van dit werk uit hoe het “bijzondere” plaatsmaakt voor het “algemene”

afbeelding 4 

“interieur van het Schröderhuis” 

van Gerrit Rietveld 

De architect Gerrit Rietveld staat enige tijd onder invloed van het werk en de ideeën van Piet Mondriaan. Dit interieur is ontworpen door Rietveld.

Vraag 5. T1 (2 pnt)
Bekijk afbeelding 4 “interieur van het Schröderhuis” van Gerrit Rietveld, 1 dia terug
De architect Gerrit Rietveld staat enige tijd onder invloed van het werk en de ideeën van Piet Mondriaan. Dit interieur is ontworpen door Rietveld.
Noem 2 aspecten van het interieur waaruit de verwantschap met het werk van Mondriaan blijkt.

afbeelding 5

"Interieur Sonneveldhuis" 

van Brinkman & van der Vlugt

Dit is het interieur van het Sonneveldhuis. De directeur van de van Nellefabriek richt zijn woning in met meubels in de stijl van Bauhaus. Rietveld en Bauhaus ontwerpen hun meubels voor de arbeidersklasse. Helaas blijkt de arbeidersklasse helemaal geen behoefte te hebben aan hun ontwerpen.

Vraag 6. T1. (2 pnt)
Bekijk afbeelding 5 "Interieur Sonneveldhuis "van Brinkman &van der Vlugt, 1 dia terug.
Dit is het interieur van het Sonneveldhuis. De directeur van de van Nellefabriek richt zijn woning in met meubels in de stijl van Bauhaus. Rietveld en Bauhaus ontwerpen hun meubels voor de arbeidersklasse. Helaas blijkt de arbeidersklasse helemaal geen behoefte te hebben aan hun ontwerpen.
Leg uit waarom niet.

C Rugby

C. Rugby

In 1923 schrijft Arthur Honegger een kort orkestwerk (mouvement symphonique) als ode aan de stoomtrein: Pacific 231. Rugby is zijn tweede mouvement symphonique en gaat in 1928 in première.

Beluister er een deel van, het duurt totaal 8.22

Lees tekst 2: 

Franklin Stover over Pacific 231 en Rugby van Arthur Honegger:

Honegger was speciaal geïnteresseerd in zaken zoals mechanisatie en sport. Deze interesse vertaalde hij in twee korte ‘mouvements symphoniques’. Pacific 231 is een ode aan de opwindende kracht en snelheid van de locomotief. Rugby verbeeldt op kleurrijke wijze het ritme, de beweging en agressiviteit van deze sport. Toch beschouwt Honegger deze twee muziekstukken niet als programmamuziek maar als absolute muziek. Dat deze muziekstukken zo kort zijn, heeft ook een praktische reden. Honegger merkte dat de orkesten weinig zin hadden in het uitvoeren van moderne muziek en het liefst het oude repertoire bleven spelen. Door zijn muzikale ideeën te verpakken in de compacte vorm van een ‘mouvement symphonique’ hoopte hij op meer succes bij zowel de dirigenten als het publiek

Vraag 10 T1 (2 pnt)
Lees tekst 2, 1 dia terug + Beluister “rugby” van Arthur Honegger ; het slot vanaf 6:50, 1 dia vooruit
In het muziekstuk Rugby wil Honegger het ritme, de beweging en de agressiviteit van deze sport tot uitdrukking brengen. Beluister het slot van het orkestwerk (vanaf 6’50’’).
Noteer voor twee van de drie hier genoemde karakteristieken welke instrumentengroepen (houtblazers, koperblazers, slagwerk, strijkinstrumenten) worden ingezet om hieraan uitdrukking te geven. (zoek deze instrumentgroepen eventueel op in je woordenboek)

Vraag 11 R (2 pnt)
Lees tekst 2, 1 dia vooruit
Honegger zegt over Rugby dat hij dit beschouwt als absolute muziek en niet als programmamuziek. Geef de definitie van programmamuziek en leg in eigen woorden uit wat de componist met deze uitspraak bedoeld.

Tekst 2: Franklin Stover over Pacific 231 en Rugby;

Honegger was speciaal geïnteresseerd in zaken zoals mechanisatie en sport. Deze interesse vertaalde hij in twee korte ‘mouvements symphoniques’. Pacific 231 is een ode aan de opwindende kracht en snelheid van de locomotief. Rugby verbeeldt op kleurrijke wijze het ritme, de beweging en agressiviteit van deze sport. Toch beschouwt Honegger deze twee muziekstukken niet als programmamuziek maar als absolute muziek. Dat deze muziekstukken zo kort zijn, heeft ook een praktische reden. Honegger merkte dat de orkesten weinig zin hadden in het uitvoeren van moderne muziek en het liefst het oude repertoire bleven spelen. Door zijn muzikale ideeën te verpakken in de compacte vorm van een ‘mouvement symphonique’ hoopte hij op meer succes bij zowel de dirigenten als het publiek

Beluister het fragment "rugby" van Honegger 

Vraag 12 T1 (2 pnt)
Lees tekst 2. Beluister “rugby” van Arthur Honegger, 1 dia terug
Noem een inhoudelijke en een muzikale reden waarom luisteraars (zoals het publiek, orkesten en de dirigenten) moeite hadden met muziekstukken zoals Rugby.

In 1935 gaat Frontier (‘grens’) van choreografe en danseres Martha Graham in première. Graham verwerkt in deze dans jeugdherinneringen aan de verhuizing en treinreis met haar ouders naar de Amerikaanse westkust rond 1906. Graham herinnert zich vooral ook het optimisme uit die dagen, want het westen biedt ruimte en veel kansen voor ondernemende Amerikaanse gezinnen. Frontier gaat dan ook niet over de begrenzing van mogelijkheden maar juist over de uitdaging van het overschrijden van grenzen.

D Frontier

Bekijk het fragment "Frontier" van Martha Graham 1935

op de volgende dia

Lees het tekstfragment 3. 

Graham ziet deze voorstelling als een poging om te komen tot een eigen Amerikaanse vorm van ballet

tekst 3

Graham zoekt altijd naar een ‘uniek Amerikaanse’ dansvorm: ‘We zijn het als dansers aan ons publiek verplicht Amerika te bekijken en te onderzoeken om kunst te maken die past bij de energie en kracht van dit land’

In de jaren ’30 maakt ze een aantal voorstellingen waarin ze de wortels van de Amerikaanse cultuur verkent en als Amerikaanse uitdrukking geeft aan wat het voor haar betekent Amerikaans te zijn.

Vraag 14 I (1 pnt)
Lees tekst 3, 1 dia terug
Graham ziet deze voorstelling als een poging om te komen tot een eigen Amerikaanse vorm van ballet. Geef een reden waarom in de jaren ’30 – niet alleen wat betreft dans – in Amerika de behoefte groeit aan kunst met een eigen identiteit.

Bekijk de afbeeldingen en nogmaals het videofragment. 

Graham ontwerpt vaak zelf de kostuums, die een belangrijk onderdeel zijn van haar voorstellingen. Dat geldt niet alleen voor Lamentation (1930) maar ook voor Frontier (1935). Het videofragment kun je bekijken op de volgende dia

Vraag 15 T2 (2 pnt)
Bekijk de afbeeldingen en nogmaals het videofragment 1 en 2 dia 's terug.
Graham ontwerpt vaak zelf de kostuums, die een belangrijk onderdeel zijn van haar voorstellingen.
De jurk die de danseres draagt tijdens de voorstelling Frontier doet wat denken aan de jurken die de eerste pioniers in West-Amerika droegen, hoewel de optimistische lichte kleur daar weer niet bij past. Noem twee bewegingen van de danseres die door de jurk op de rechter afbeelding extra nadruk krijgen.

Vraag 5 (3p)

Een andere vanaf 1900 opkomende muziekstijl is JAZZ. Noem 2 algemeen geldende kenmerken van Jazz en leg uit hoe Jazz zoveel invloed in de westerse cultuur heeft gekregen.

Expressionisme

Kubisme

Constructivisme

De Stijl

Futurisme

Bauhaus

Dadaisme

Surrealisme

Expressionisme

Kubisme

Constructivisme

De Stijl

Futurisme

Bauhaus

Dadaisme

Surrealisme

Meerdere standpunten, geometrische vormen, gefragmenteerd

Verheerlijking van lawaai, technologie, en agressie 

Dromen, onderbewustzijn en fantasiën

Absurditeit, anti-kunst, humor, destructief 

Subjectieve gevoel, krachtige, felle kleuren, vervorming van de werkelijkheid 

 geometrische, abstracte vormen

autonome kunst: kunstenaar als ingenieur, uitdrukking socialistische samenleving 

Zuivere, pure, spirituele kunst voor een betere toekomst, universele vormentaal

ambacht, betaalbare producten, functionaliteit (from follows function

Expressionisme

Kubisme

Constructivisme

De Stijl

Futurisme

Bauhaus

Dadaisme

Surrealisme

Academisch Ballet

Moderne Dans

Verhalend

benen en voeten uitgedraaid

pointesdans op spitzen

grote luchtsprongen

witte tutu's

nadruk op expressie

blote voeten

hoekige bewegingen

losse kleding/ abstracte kostuums

Materialen die veel gebruikt worden in het modernisme zijn

1. Hout en steen
2. Beton en staal
3. Polyester en lycra
4. Textiel en glas

Wat is juist?

Kubisme

1. Bij kubisme worden verschillende aanzichten tegelijkertijd weergegeven
2. Doordat kubistische beelden vooral geabstraheerd zijn, is er weinig diepte.

Bij welke stijl hoort Mondriaan?

1. Dada
2. De Stijl
3. Kubisme
4. Constructivisme

Het Bauhaus legt het accent op...

1. de functionaliteit van producten
2. het weergeven van emoties
3. toeval
4. het zo nauwkeurig mogelijk weergeven van de werkelijkheid

einde

lever de toets in