7.1 Ontstaan van de mens 4V 2324

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H9: Erfelijkheid

H7: Evolutie

Inhoud hoofdstuk

7.1: Ontstaan van de mens + wat is evolutie

7.2: Ontstaan van nieuwe soorten

7.3: Het verhaal van de fossielen

7.4: Evolutietheorie in ontwikkeling

7.5: Een populatie vol allelen

En nog ergens een PO (over een van de vorige hoofdstukken)

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 7.1 Ontstaan van de mens

Schepping van Adam - Michelangelo

Lesdoel 7.1 Je kunt

• beschrijven hoe de huidige diversiteit aan levende wezens wordt verklaard door verschillende theorieën (Lamarck, Darwin)
• aanwijzingen voor de evolutietheorie noemen 
• beschrijven welke methodes worden gebruikt om de evolutie van de mens te onderzoeken

Evolutie

Evolutie: Het graduele proces waardoor de huidige diversiteit van en plantaardig en dierlijk leven is ontstaan uit de vroegste en meest primitieve organismen.

Dit betekent dat de huidige soorten zijn ontstaan uit (gemeenschappelijke) voorouders

Tree of life

Tree of life

(Evolutie)theorieën

Creationisme: alle levende 

wezens zijn door God 

geschapen

Evolutietheorieën

Catastrofe theorie (Cuvier, 1768-1832)

Paleontoloog (fossielenonderzoek).

Verklaarde de aanwezigheid van

verschillende soorten in verschillende

aardlagen door catastrofes, steeds opnieuw

ontstaan van leven.

Evolutietheorieën

Lamarckisme (Lamarck,1744-1829)

Verworven eigenschappen tijdens het leven

worden doorgegeven aan de volgende

generatie.

Evolutietheorieën

Darwinisme (Darwin, 1809-1882)

Survival of the fittest en Struggle for life in

boek “On the origin of species“.

Evolutie is een proces waarbij erfelijke

eigenschappen binnen een populatie

veranderen in de loop van de generaties als

gevolg van genetische variatie, voortplanting

en natuurlijke selectie.

Evolutietheorieën

Neodarwinisme 

De theorieën van Mendel (1822-1884) en de ontdekking van

DNA door Watson en Crick (1950) brachten de verklaring voor

de theorieën van Darwin.

Aanwijzingen voor evolutie

Fossielen

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare bouw van organen bij verschillende soorten

Aanwijzingen voor evolutie

Rudimentaire organen

Palmaris longus

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare embryonale ontwikkeling van verschillende soorten 

– welke dieren zijn dit?

A      B      C       D        E      F

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare embryonale ontwikkeling van verschillende soorten 

– welke dieren zijn dit?

A      B      C       D        E      F

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare embryonale ontwikkeling van verschillende soorten 

– welke dieren zijn dit?

A      B      C       D        E      F

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare embryonale ontwikkeling van verschillende soorten 

– welke dieren zijn dit?

vis             schildpad                  konijn   

      salamander            kip                      mens

Aanwijzingen voor evolutie

Dezelfde basisstructuren in alle levensvormen (DNA, eiwitten, membranen)

Evolutie van de mens

Aan de hand van fossiele vondsten is het ontstaan van de huidige mens te reconstrueren.

Schedelvorm, tanden, vondsten van gereedschappen.

Consensus: moderne mens ontstond 200.000 jaar geleden in Afrika.

BINAS 94B

Evolutie van de mens

Aan de hand van DNA zijn migratiepatronen afgeleid.

Hierbij keek men naar overeenkomsten in haplotype (welke allelen liggen op hetzelfde chromosoom).

Y-chromosoom voor de mannelijke lijn, mitochrondriaal DNA voor de vrouwelijke lijn.

Evolutionaire tijdslijn

Migratie-patronen

Erfelijke tijdlijn

Lesdoel 7.1 Je kunt

• beschrijven hoe de huidige diversiteit aan levende wezens wordt verklaard door verschillende theorieën (Lamarck, Darwin)
• aanwijzingen voor de evolutietheorie noemen
• beschrijven welke methodes worden gebruikt om de evolutie van de mens te onderzoeken

10.4

 maken 10.5     4, 5, 7, 11, 15

klaar; darwinvinken Toepassen 1, 2, 4, 7, 8

HUISWERK

In de online methode.

Kies een leerweg (default B).

Maak opdrachten

2, 3, 5, 6, 7 van 7.1