5.7 Grammatica les 3 1BK

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

5.7 Grammatica

• Ga rustig zitten en luister rustig terwijl ik voorlees
• Etui op tafel.
• Laptop en werkboek op de hoek van je tafel.

Gemaakte afspraken

• Let op jezelf
• Taalgebruik 
• We blijven van elkaar af
  
• Je steekt je vinger op als je iets wilt zeggen of vragen.
  
• Je luistert als docent of iemand anders aan het woord is.

• Voorlezen
• wat moet je kennen voor hoofdstuktoets 5
  
• Afronden paragraaf grammatica
• start paragraaf spelling

5.7 Grammatica - woordsoorten

Vandaag

• Lezen (5.3)
  - Herkennen van de tekstdoelen informeren, amuseren en activeren zijn.
  - Wat verkennend-, nauwkeurig- en zoeken lezen is.
  - het verschil tussen een feit en een mening
  - Wat verwijswoorden zijn (hij, hem, zij, haar, dat , die, daar enz).
• Woorden (5.5)
  - De betekenissen kennen van de 25 nieuwe woorden 
  - Hoe je in een tekst de betekenis kunt vinden van een woord.
• Grammatica (5.7)
  - herkennen van bijvoeglijk naamwoord, voorzetsels en telwoorden.
• Spelling (5.8)
  - Werkwoorden in tegenwoordige en verleden tijd, en als voltooid deelwoord.
  - Hoe je correct het bijvoeglijk naamwoord schrijft.

5.7 Hoofdstuktoets 5 (tijdens toetsweek) 

• Je kunt de paragrafen Lezen, Woorden, Grammatica en Spelling oefenen via hoofdstuk 5 van Max Online
  (test jezelf en woordtrainer)
  
• Thuis de leerteksten van deze paragrafen nog eens goed doornemen.
• In de klas de oefeningen serieus meedoen.

Toets Nederlands (toetsweek) - hoe voorbereiden

Een bijvoeglijk naamwoord (bn) zegt iets over een zelfstandig naamwoord. Het geeft extra informatie over het zelfstandig naamwoord.

• het hondje is klein      => het kleine hondje
• de auto is oud             => de oude auto
• dat plan is geweldig   => het geweldige plan
• het gras is groen         => het groene gras
• het gesprek is raar      => het rare gesprek

5.7 Grammatica - woordsoorten

Leertekst bijvoeglijk naamwoord (blz. 108)

Voorzetsels (vz) zijn woordjes, zoals: na, tijdens, vanwege, door, van, voor.

Voor het vinden van een voorzetsel kun je het ezelsbruggetje de kast of de vakantie gebruiken.

Een voorzetsel kun je altijd vóór deze woorden zetten:

• op de kast, achter de kast, naast de kast; 
• in de vakantie, gedurende de vakantie, na de vakantie.

5.7 Grammatica - woordsoorten

Leertekst Leertekst: Voorzetsel (vz) (blz. 109)

• Woorden die een aantal of hoeveelheid aangeven, noem je telwoorden (tw).
  Voorbeelden van telwoorden: vier, honderd, veel, eerste, duizendste, middelste..

5.7 Grammatica - woordsoorten

Leertekst Leertekst: Telwoord (tw) (blz. 111)

• Antwoorden opdracht 5, 6 (blz. 109 - 110)

5.7 Grammatica

Opdrachten bespreken

• Opdracht 9 (blz. 111)
• Opdracht 10 (blz. 112)
  
  

5.7 Grammatica - woordsoorten

Samen maken

• hoe je bijvoeglijk naamwoord vindt
  
• hoe je voorzetsels vindt
• hoe je telwoorden vindt.

5.7 Grammatica - woordsoorten

In deze paragraaf geleerd:

• Hoe je het voltooid deelwoord spelt
• Hoe je het bijvoeglijk naamwoord spelt

5.8 Spelling 

In deze paragraaf leer je:

• Je hebt geleerd hoe je de tegenwoordige tijd (tt) en de verleden tijd (vt) schrijft van een werkwoord.
  Bijvoorbeeld:
  
  
• tt:   ik fiets      - hij fietst     - wij  fietsen
   vt:  ik fietste   - hij fietste    - wij fietsten
• tt:  ik ren        - hij rent        -  wij rennen
   vt: ik rende     - hij rende     - wij renden
• tt: ik zwem      - hij zwemt   - wij zwemmen
  
• vt: ik zwom     - hij zwom     - wij zwommen
  

5.8 Spelling

Leertekst : Voltooid deelwoord (vd) (blz. 113)

• Het voltooid deelwoord (vd) is ook een vorm van het werkwoord. Het staat vaak achter aan in de zin. 
• Een voltooid deelwoord begint met ge-, be-, her-, ver- of ont-.
  
• In een zin met een voltooid deelwoord staat meestal '
   een pv van 'hebben', 'zijn' of 'worden.

5.8 Spelling

Leertekst : Voltooid deelwoord (vd) (blz. 113)

• We zijn naar huis gefietst.
          pv                    vd
• De jongen heeft heel hard gerend.
                       pv                        vd
• Ik ben naar de overkant gezwommen.
         pv                                     vd
• In de leertekst van bladzijde 113 staan nog meer voorbeelden.

5.8 Spelling

Leertekst : Voltooid deelwoord (vd) (blz. 113)

• Lees de leertekst Voltooid deelwoord op blz. 113 nauwkeurig
• Maak opdracht 1 en 2 (blz. 113)

5.7 Grammatica

Zelfstandig werken 

5.7 Grammatica - de woordsoorten

woordsoort	afk.	voorbeeld
lidwoord	lw	de, het, een
werkwoord	ww	spelen, rennen, timmeren, sporten, hebben, geven
zelfstandig naamwoord	zn	kapper, tijdschrift, probleem, Scheveningen, tafel
bijvoeglijk naamwoord	bn	knappe, slimme, stevige, dromerige, katoenen
voorzetsel	vz	voor, met, aan, tijdens, ondanks, vanwege
telwoord	tw	één, drie, dertig, honderdtwintig, middelste, laatste

• Welke lidwoorden ken je?
  
  
• de, het, een

5.7 Grammatica - woordsoorten

Even herhalen

• Wat is een werkwoord?
  
• Iets wat er gebeurd of wat iets of iemand
   doet (doe-woord)
  - Ik schrijf een verhaal, 
  - De boom staat in de tuin,
  - De kat ligt op de schutting,
  - Zij kijken naar de wedstrijd,
  - De jongen luisterde naar goede muziek.

5.7 Grammatica - woordsoorten

Even herhalen

• Wat is een zelfstandig naamwoord?
  
  
• mensen, dieren, planten, dingen, namen of begrippen
  - slager, burgemeester
  - hond, kat, zebra
  - cactus, tulp, roos
  - tafel, raam, stoel, schutting
  - Jan, Den Haag, Madesteinweg, Noordzee
  - liefde, geloof, respect, geluk
  
  

5.7 Grammatica - woordsoorten

Even herhalen

Een bijvoeglijk naamwoord (bn) zegt iets over een zelfstandig naamwoord. Het geeft extra informatie over het zelfstandig naamwoord.

• het hondje is klein      => het kleine hondje
• de auto is oud             => de oude auto
• dat plan is geweldig   => het geweldige plan
• het gras is groen         => het groene gras
• het gesprek is raar      => het rare gesprek

5.7 Grammatica - woordsoorten

Leertekst bijvoeglijk naamwoord (blz. 108)

• Maak opdracht 3, 4 (blz. 108 - 109)
• Maak het werkblad
  
  

5.7 Grammatica

Bespreken opdrachten en werkblad

Voorzetsels (vz) zijn woordjes, zoals: na, tijdens, vanwege, door, van, voor.

Voor het vinden van een voorzetsel kun je het ezelsbruggetje de kast of de vakantie gebruiken.

Een voorzetsel kun je altijd vóór deze woorden zetten:

• op de kast, achter de kast, naast de kast; 
• in de vakantie, gedurende de vakantie, na de vakantie.

5.7 Grammatica - woordsoorten

Leertekst Leertekst: Voorzetsel (vz) (blz. 109)

• Maak opdracht 5, 6 (blz. 109 - 110)
• Maak het werkblad voorzetsels
  
  

5.7 Grammatica

Zelfstandig werken

• Woorden die een aantal of hoeveelheid aangeven, noem je telwoorden (tw).
  Voorbeelden van telwoorden: vier, honderd, veel, eerste, duizendste, middelste..

5.7 Grammatica - woordsoorten

Leertekst Leertekst: Telwoord (tw) (blz. 111)

• Maak opdracht 9 en 10 (blz. 111 - 112)
  
• Wie vindt bij opdracht 10 alle twintig woordsoorten?
   lw  = lidwoord
   zn  = zelfstandig naamwoord
   ww = werkwoord
   bn = bijvoeglijk naamwoord
   vz = voorzetsel
   tw = telwoord
   

5.7 Grammatica

Zelfstandig werken

Op blz. 128 staat een overzicht