3c_bs 8.1/8.2: Wat is gedrag?/Oorzaak van gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Wat gaan we doen?

• Thema 8: Gedrag

- Paragraaf 8.1: Wat is gedrag?

- Paragraaf 8.2: Oorzaak van gedrag

• Zelfstandig werken paragraaf 8.1 en 8.2

Thema 8: Gedrag

Lesdoelen

1. Ik kan omschrijven wat gedrag is en hoe gedrag wordt bestudeerd.

Paragraaf 8.1: Wat is gedrag?

Wat is gedrag?

Gedrag

Alles wat je doet, zoals lachen of naar iets kijken is allemaal gedrag.

Studie van gedrag = ethologie

Ethologie = studie van gedrag

Alles objectief bekijken 

We proberen gedrag te:

• Kwalificeren: Wat?
  
• Kwantificeren: Hoe vaak?
  

Gedragsketens

Gedragsketen = een serie handelingen die in een vaste volgorde voorkomt. 

Gedragsketens zijn vaak te zien bij het paringsgedrag.
Dit gedrag gaat vooraf aan de voortplanting.

Gedragsketen

Opdracht

Observeer het paringsgedrag van de vogel in het filmpje op de volgende slide. 

Observeren = objectief kijken, dus ...

Schrijf de handelingen die je ziet op. 
Na de video bespreken we jullie antwoorden.

Wat zijn de paringshandelingen van de vogel?

Aan de slag (10 min)

Lezen: basisstof 8.1

Maken: opdracht 1 t/m 4

Lesdoel bs 8.2 oorzaken van gedrag

1. Ik kan beschrijven waardoor gedrag wordt veroorzaakt en hierbij sleutelprikkels en 

supranormale prikkels onderscheiden.

Waarnemen en prikkels

Waarnemen = het reageren op prikkels uit de omgeving

Prikkel= een verandering in je omgeving of in je lichaam die je waarneemt

zintuigcellen maken impulsen

impulsen gaan via de zenuwen

Oorzaak van gedrag

Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels.

Inwendige prikkel -> komt vanuit het lichaam 

• Honger of dorst
  
• Sexuele drift (hormonen)
  
• Agressie
  

Uitwendige prikkel -> komt van buiten

• Geuren
• Geluiden
• Smaak

Van prikkel tot respons

Motivatie

Motivatie:  is de bereidheid om bepaald gedrag te verrichten

Motivatie

Aanleiding gedrag

Gedrag is vaak gevolg van bepaalde prikkels. 

Prikkels die altijd leiden tot bepaald gedrag zijn sleutelprikkels. 

Sleutelprikkels

Sleutelprikkel = prikkel die een bepalende rol speelt bij het veroorzaken van een bepaald gedrag.

Supranormale prikkel

Supranormale prikkel = prikkel die sterkere respons veroorzaakt dan de normale sleutelprikkel (bijv. rode snavel, groot ei)

Consumentengedrag

Consumentengedrag = Gedrag van mensen die producten kopen

Reclames gebruiken sleutelprikkels en supranormale prikkels om mensen over te halen product te kopen

Bij mensen

Sleutelprikkel	Supranormaleprikkel
Kleur van lippen	Rode lippen
Lange benen	Op hakken lopen
Brede schouders	Gespierde mannen

Verwerkingsopdracht

Lezen: bs2

Maken: vraag 1 t/m 4, 6 en 7

Lesdoelencheck:

Kan ik:

-omschrijven wat gedrag is en hoe gedrag wordt bestudeerd?

-beschrijven waardoor gedrag wordt veroorzaakt en hierbij sleutelprikkels en supranormale prikkels onderscheiden?

Hoe heet een opeenvolging van handelingen waarbij het effect leidt tot een volgende handeling?

Wat is ethologie?

1. Het bestuderen van gedrag
2. Het beïnvloeden van gedrag
3. Het gedrag van dieren veranderen
4. Het gedrag van mensen veranderen

Inwendige prikkel

Uitwendige prikkel

angst

honger

geur

geluid

dorst

kou

verliefdheid

licht

woede

sleutelprikkel

supranormale prikkel

Respons

Prikkel

Wat is de prikkel en de respons voor de buffel?

Respons

Prikkel

Consumentengedrag beïnvloeden

In reclames wordt gebruik gemaakt van supranormale prikkels