Paragraaf 8.1/8.2: Wat is gedrag?/Oorzaak van gedrag 3B

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Welkom allemaal!

Let op de volgende punten:

• Pak je boek 
• Schrift en pen voor aantekeningen
• Mobiel in de kluis!

Mooi! Dan gaan we beginnen!

Wat gaan we doen?

• Presentaties PO SOA
• Thema 8: Gedrag

- Paragraaf 8.1: Wat is gedrag?

- Paragraaf 8.2: Oorzaak van gedrag

• Zelfstandig werken paragraaf 8.1 en 8.2

Thema 8: Gedrag

Paragraaf 8.1: Wat is gedrag?

Lesdoelen

1. Ik kan omschrijven wat gedrag is en hoe gedrag wordt bestudeerd.

Wat is gedrag?

Gedrag

Alles wat je doet, zoals lachen of naar iets kijken is allemaal gedrag.

Studie van gedrag = ethologie

Ethologie = studie van gedrag

Alles objectief bekijken = alleen feiten!

We proberen gedrag te:

• Kwalificeren: Wat?
  
• Kwantificeren: Hoe vaak?
  

Gedragsketens

Als gedrag uit een serie handelingen in een vaste volgorde bestaat spreken we van gedragsketen.
Gedragsketens zijn vaak te zien bij het paringsgedrag.
Dit gedrag gaat vooraf voor de voortplanting.

Gedragsketen

Opdracht

Observeer het paringsgedrag van deze vogel. en schrijf de handelingen op. 
Na de video bespreken we jullie antwoorden.

Wat zijn de paringshandelingen van de vogel?

Paragraaf 8.2: Oorzaken van gedrag

Lesdoel

1. Ik kan beschrijven waardoor gedrag wordt veroorzaakt en hierbij sleutelprikkels en supranormale prikkels onderscheiden.

Waarnemen en prikkels

Waarnemen = het reageren op prikkels uit de omgeving

Prikkel= een invloed uit de omgeving op een organisme

zintuigcellen maken impulsen

impulsen gaan via de zenuwen

Oorzaak van gedrag

Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels.

Inwendige prikkel -> komt vanuit het lichaam 

• Honger of dorst
  
• Sexuele drift (hormonen)
  
• Agressie
  

Uitwendige prikkel -> komt van buiten

• Geuren
• Geluiden
• Smaak

Van prikkel tot respons

Motivatie

Motivatie:  is de bereidheid om bepaald gedrag te verrichten

Motivatie

Aanleiding gedrag

Gedrag is vaak gevolg van bepaalde prikkels. 

Prikkels die altijd leiden tot bepaald gedrag zijn sleutelprikkels. 

Sleutelprikkels

Sleutelprikkel = prikkel die een bepalende rol speelt bij het veroorzaken van een bepaald gedrag.

Supranormale prikkel

Supranormale prikkel = prikkel die sterker respons veroorzaakt dan de normale sleutelprikkel

Consumentengedrag beïnvloeden

In reclames wordt gebruik gemaakt van supranormale prikkels

Consumentengedrag

Consumentengedrag = Gedrag van mensen die producten kopen

Reclames gebruiken sleutelprikkels en supranormale prikkels om mensen over te halen product te kopen

Bij mensen

Sleutelprikkel	Supranormaleprikkel
Kleur van lippen	Rode lippen
Lange benen	Op hakken lopen
Brede schouders	Gespierde mannen

Lesdoelencheck:

Kan ik:

-omschrijven wat gedrag is en hoe gedrag wordt bestudeerd?

-beschrijven waardoor gedrag wordt veroorzaakt en hierbij sleutelprikkels en supranormale prikkels onderscheiden?

Hoe heet een opeenvolging van handelingen waarbij het effect leidt tot een volgende handeling?

Wat is ethologie?

1. Het bestuderen van gedrag
2. Het beïnvloeden van gedrag
3. Het gedrag van dieren veranderen
4. Het gedrag van mensen veranderen

Inwendige prikkel

Uitwendige prikkel

angst

honger

geur

geluid

dorst

kou

verliefdheid

licht

woede

sleutelprikkel

supranormale prikkel

Respons

Prikkel

Wat is de prikkel en de respons voor de buffel?

Respons

Prikkel

Aan de slag!

Wat:

Paragraaf 8.1: opdrachten 1 t/m 7

Paragraaf 8.2: opdrachten 1 t/m 8

Hoe:

Alleen of in tweetallen

Hulp nodig? Zoek het op in je boek of vraag om hulp

Klaar? Maak een samenvatting en een begrippenlijst paragraaf 8.1/8.2. Extra verdieping  --> Biologiepagina.nl

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!