L'existentialisme

• Frans
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

L' existentialisme

Welke dingen kunnen jouw leven waarde geven?

1. Religie
2. Sport
3. Idealen
4. Alledrie, maar eigenlijk geen van allen

Sleep de juiste uitspraken in het vakje "Existentialisme"

Existentialisme

"Je bestaat eerst en geeft dan pas een doel aan je leven"

"Bij je geboorte staat vast wie je bent en wat jouw levensdoel is"

"Je moet als mens trouw blijven aan jouw essentie"

"Je bent een geboren docent!"

Wanneer wordt het existentialisme echt "groot"?

Waarom zijn Meursault (l'Etranger) en Pablo (le Mur) "absurde helden" ?

1945, na WW2

Hoe kunnen we weer vertrouwen vinden in de mens?
Wat is de betekenis van een wereld waarin zoveel ellende heeft kunnen plaatsvinden? 

--> Nieuwe rol voor de mens, ontstaan van het existentialisme

Jean-Paul Sartre 1905-1980

SARTRE

L' existence précède l’essence.

L'homme n'est pas. Il se fait. Il se fait en agissant.

L'homme est condamné à être libre.

On est responsable de ses actes.

Simone de Beauvoir 1908-1986

Le deuxième sexe

On ne naît pas femme: on le devient.

Simone de Beauvoir - Le Deuxième Sexe 1949

« On ne naît pas femme : on le devient »

Le Deuxième Sexe is een essay, uitgebracht als tweedelig boek, dat Simone de Beauvoir op 41-jarige leeftijd schreef. Het is een van de bekendste werken van het feminisme en geldt als de oprichtingstekst voor de feministische beweging in Frankrijk. Dit essay ligt aan de oorsprong van de bijnaam spirituele moeder van de tweede feministische golf die werd toegekend aan Simone de Beauvoir. De eerste golf ging over het recht van vrouwen om te mogen stemmen en om arbeid te mogen verrichten al was het dan met toestemming van hun echtgenoot.Pas sinds halverwege de jaren 60 van de vorige eeuw mogen Franse vrouwen werk aanvaarden zonder toestemming van hun echtgenoot en mogen ze een eigen bankrekening openen. In 1967 wordt de anticonceptiepil gelegaliseerd en vanaf 1975 wordt die vergoed door de verzekering. Grote stappen op het gebied van de vrouwenemancipatie.

Albert Camus 1913-1960

Camus

Le mythe de Sisyphe

La vie est absurde

L'étranger

La Peste

Entre parenthèses ...

Parijs, Saint-Germain-des Prés 

(6e/7e arrondissement):

Hier vind je Le Café de Flore et le Café Les Deux Magots en er is tegenwoordig zelfs een literaire prijs aan beide cafés verbonden : le Prix De Flore en le Prix Des Deux Magots. De cafés zijn een bezoekje waard als je in Parijs bent.

Absurdisme

- o.a. Albert Camus

Het leven heeft geen betekenis uit een externe bron.

Oplossing:
Accepteren dat het leven nu eenmaal absurd is: leef nu & vol overgave.

Existentialisme

- o.a. Jean-Paul Sartre

Het leven heeft geen betekenis uit een externe bron.

Oplossing: Zelf betekenis geven aan het leven. Je hebt hierbij de verantwoordelijkheid om de juiste daden uit te voeren. 

Wat is het existentialisme?

Dit bekijken we aan de hand van quotes van Sartre

Jean-Paul Sartre

Frans auteur, toneelschrijver, filosoof en politicus

Bekendste figuur in het Franse existentialisme

o.a. La Nausée, L'Être et le Néant, Huis Clos

Jean-Paul Sartre, quote 1

"L'existence précède l'essence"
(De existentie gaat vooraf aan de essentie)

Essentie

Essentialisme was de standaardgedachte tot ver in de 19e eeuw:

Het idee bij essentialisme is dat mensen ook een essentie hebben, enkele fundamentele eigenschappen die je een doel geven in het leven.  De essentie heb je al in je vóór je geboren wordt.

Niet alleen religie of spiritualiteit, ook zaken als DNA zouden je acties in het leven al kunnen bepalen/beïnvloeden voordat je überhaupt geboren bent.

Existentialisme

Sartre zegt:
Het is juist andersom, existentie (het bestaan) gaat vooraf aan de essentie.
L'existence précède l'essence.

Je wordt geboren (existentie), en daarna pas geef je betekenis aan je leven (essentie).

Er is geen vooropgesteld doel.

En nu?

Volgens het existentialisme heeft het leven dus geen vooropgesteld doel. Wat te doen met die betekenisloosheid?

Een duizelingwekkende vrijheid

Zonder vooropgezet doel, is de mens teruggeworpen op zichzelf en "gedoemd tot de vrijheid". 

De mens kan zich voor zijn daden niet langer
verschuilen achter instanties of waarden. De ultieme
vrijheid betekent dan ook volledige verantwoordelijk-
heid voor je daden:

je moet je eigen morele code ontwerpen.

Jean-Paul Sartre, quote 2

"L'existentialisme est un humanisme"
(Het existentialisme is een humanisme)

Een duizelingwekkende vrijheid

Hieruit volgt: 

L'humanisme est un humanisme.

De mens staat centraal: het zijn alleen zijn daden die
tellen ("Nos actes seuls nous jugent").

Dus geen religie, geen psychoanalyse, alleen 
je daden bepalen of je goed leeft.

Wat zijn dan de juiste daden?

Je kunt je daden niet afleiden uit een autoriteit (ouders, docenten, geestelijken, regeringsleiders), want dat zijn ook maar mensen zoals jij, en zij moesten er ook zelf achter komen hoe ze goed konden leven.

Wat dan wel volgens Sartre: "authentiek leven".
Hoe doe je dat?

Wat is juist?

Voorbeeld van Sartre: 

Een jonge man twijfelt tussen twee "goede daden".

1) Vechten in de oorlog
2) Thuisblijven om voor zijn zieke moeder te zorgen.

Wat is de juiste keuze?