De Verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

De Verlichting

Kenmerkend aspect
Rationeel optimisme en 'verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen

Voltaire (1694-1778)

Kritiek op geloof
* 'aardbeving van Lissabon was géén straf van God'

* dingen niet zomaar aannemen, omdat de kerk het zegt

* logisch redeneren om zaken te verklaren

Leerdoel

Aan het eind van deze les kan en ken je:

• Uitleggen wat de Verlichting is
• Verlichtingsideeën noemen
• 3 Verlichte denkers
  

 Wat is Verlichting?  

'Onmondigheid is het onvermogen om je van je eigen verstand te bedienen, zonder de leiding van een ander. {...} "Heb de moed van je van je eigen verstand te bedienen..." is dan ook het motto van de Verlichting.'

Immanuel Kant

Oftewel: "Durf te denken"

Wat is Verlichting?

Verlichting: de hoofdthema's

• Denken over God
• Denken over rechtspraak
• Denken over politiek en staat
• Denken over ontwikkeling van de volken
  

Opdracht

* kenmerkend aspect nr. 27 uitwerken in je 'kenmerkende aspectenbestand' en uploaden in classroom

Voltaire (Francois-Marie Arouet)

1694 - 1778

• 'Ik zeg wat ik denk'
• constitutionele monarchie 
• religieuze tolerantie
• tegen vooroordelen, orthodoxie en:
• onwetendheid 
• voorstander van mensenrechten en de rede
• inspirator van Franse Revolutionairen

Kritiek op de ordening in de samenleving

• Tegen de standenmaatschappij:
• ipv erfelijke rechten en religieuze ideeën: natuurrechten
• Recht op vrijheid, leven en bezit
• Pas eind 18e eeuw idee van universele vrijheid / volledige gelijkheid
• 'Droit Divin' werd verworpen:
• John Locke (1632-1704): sprake van een 'sociaal contract' en volk het 'recht op verzet'
• Rousseau(1712-1778): idee van 'permanente volkssoevereiniteit': 'de regering is de uitvoerder van de gezamenlijke wil van de burgers'
• Rousseau: "Emile of Over de opvoeding"

Verlichting

- Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over de ideale samenleving, 1650-1789?

- In welke mate is de Franse Revolutie verlicht te noemen, 1789-1815?

- Welke invloed had de Verlichting op de politieke cultuur, 1815-1848?

Verlichtingsideeën

- verstand en rede gebruiken (rationalisme en empirisme)

- strijden tegen misbruik van kerk en staat:

* tegen absolutisme (voor volkssoevereiniteit)

* voor religieuze tolerantie

* tegen standensamenleving

> verschil tussen gematigde en radicale stromingen

Verlichtingsfilosofen

- Benedictus de Spinoza (1632-1677)

- John Locke (1632-1704)

- Charles de Montesquieu (1689-1755)

- Voltaire (1694-1778)

- Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)

- Immanuel Kant (1724-1804)

Geef aan wat de belangrijkste ideeën van een Verlichtingsfilosoof zijn en deel ze in onder 'gematigd' of 'radicaal'

Franse Revolutie (1789-1815)

- Franse koningen onderdrukten verlichte ideeën.

- 

Bij welke "denker" past het nadenken over de rol van God in wat er op aarde gebeurt?

1. Spinoza
2. John Locke
3. Montesquieu
4. Socrates

Waarom is de Trias Politica belangrijk?

1. Voorkomt machtsmisbruik
2. Meer mensen besturen het land
3. koning wil ondersteuning
4. Wilde Montesquieu

Leg in je eigen woorden uit wat "De verlichting" is...



Selecteer om teknippen, kopiëren ofte verwijderen




19





Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.








Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.







Differentiëer






Differentiëer





Instellingen
































Leerdoel







Aan het eind van deze presentatie kan en ken je:Uitleggen wat de Verlichting isVerlichtingsideeën noemen3 Verlichte denkers




















Slide
















Selecteer om teknippen, kopiëren ofte verwijderen




19





Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.








Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.







Differentiëer






Differentiëer





Instellingen
































Leerdoel







Aan het eind van deze presentatie kan en ken je:Uitleggen wat de Verlichting isVerlichtingsideeën noemen3 Verlichte denkers




















Slide

















Selecteer om teknippen, kopiëren ofte verwijderen




19





Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.








Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.







Differentiëer






Differentiëer





Instellingen
































Leerdoel







Aan het eind van deze presentatie kan en ken je:Uitleggen wat de Verlichting isVerlichtingsideeën noemen3 Verlichte denkers




















Slide



















Leg in je eigen woorden uit wat "verlichting" is...

Beschrijf één (genoemd) verlichtingsidee
in je eigen woorden

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen