Op niveau Grammatica - Zelfstandige en hulpwerkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Op niveau- Grammatica - lesdoelen

Je herhaalt wat zelfstandige naamwoorden zijn.

Je herhaalt wat lidwoorden zijn.

Je herhaalt wat bijvoeglijke naamwoorden zijn.

Je herhaalt wat voorzetsels zijn 

 Je leert wat zelfstandige werkwoorden en hulpwerkwoorden zijn.

Zinsdelen en Woordsoorten

Een zinsdeel is één woord of een groepje woorden
in een zin die bij elkaar horen.

Een woordsoort is een categorie waarin je
woorden kunt indelen.

Zinsdelen 

  Jan |  heeft   | Pim | een mooi boek | geleend.

  ow  | pv/wg  |  mv  |          lv               |     wg.      

Woordsoorten

  Jan | heeft | Pim | een | mooi | boek | geleend.

zelfstandige naamwoorden: Jan, Pim, boek
lidwoorden: een

bijvoeglijk naamwoord: mooi

werkwoorden: heeft, geleend 

Zelfstandig naamwoord [zn]

Wat weten jullie nog van deze woordsoort?

Zelfstandig naamwoord [zn]

Een zelfstandig naamwoord...

1. is altijd met een hoofdletter
2. is een mens, dier, plant, ding of gevoel
3. heeft altijd een lidwoord
4. heeft altijd een meervoud

Een zelfstandig naamwoord: 

1. is een woord voor een: mens, dier, plant, ding of gevoel 

2. heeft meestal een enkelvoud en meervoud: huis - huizen

3. kan vaak verkleind worden: huis - huisje

4. je kunt er vaak de, het of een voor zetten: het huis

Lidwoord [lw]

Wat weten jullie nog van deze woordsoort?

Lidwoord [lw]

Een lidwoord...

1. staat altijd aan het begin van een zin
2. is bepaald (een) of onbepaald (de, het)
3. is bepaald (de, het) of onbepaald (een)
4. staat altijd direct voor het zn

Een lidwoord: 

1. is bepaald: de koffie, het colaatje [blw]

2. is onbepaald: een koffie, een colaatje [olw]

3. hoort bij een zelfstandig naamwoord: het huis, de tuin

4. kan ook voor een bijvoeglijk naamwoord staan: de mooie jas

Bijvoeglijk naamwoord [bnw]

Wat weten jullie nog van deze woordsoort?

Bijvoeglijk naamwoord [bnw]

Een bijvoeglijk naamwoord...

1. vertelt iets over een zelfstandig naamwoord
2. vertelt iets over een lidwoord
3. vertelt iets over een persoonsvorm
4. vertelt iets over een onderwerp

Een bijvoeglijk naamwoord: 

1. vertelt iets over een zn: de saaie wedstrijd, de film is leuk

2. heeft verschillende spelling: een groot huis, een grote auto

3. kent de trappen van vergelijking: oud, ouder, oudst

4. kan van een werkwoord komen: een gebroken hart

Wat is het zelfstandig naamwoord?

De jonge kinderen gaan vanmiddag buiten spelen.

1. gaan
2. buiten
3. spelen
4. kinderen

Wat is het lidwoord?

De jonge kinderen gaan vanmiddag buiten spelen.

1. de
2. buiten
3. spelen
4. vanmiddag

Wat is het bijvoeglijk naamwoord?

De jonge kinderen gaan vanmiddag buiten spelen.

1. de
2. jonge
3. spelen
4. vanmiddag

Voorzetsels: je kunt een vraag stellen: waarin, waaronder, waarmee, waardoor

• Geen een plaats aan: in, op, onder, boven, naast, in, achter, voor, tussen, door etc. (de tafel)
• Geven een reden aan: vanwege, door  (het feest)
  

• Geven een tijd aan : gedurende, tijdens (het feest)

Zelfstandig werkwoord [zww]

Jan kijkt een film met zijn zusje.

Als er maar één werkwoord in de zin staat dan is dat een

zelfstandig werkwoord (kijkt). 

zinsdeel: persoonsvorm [pv] 

woordsoort: zelfstandig werkwoord [zww]

Herkennen van [hww] en [zww]

1. Als de zin maar één werkwoord heeft dan is dat zelfstandig:

Wij eten vanavond spaghetti met pesto.

2. Als de zin meerdere werkwoorden heeft dan is er maar één zelfstandig werkwoord, de rest zijn hulpwerkwoorden:
Wij hebben gisteravond spaghetti met pesto gegeten.

Wij zullen vanavond spaghetti met pesto gaan eten.

Wat is het zelfstandige werkwoord?

De kinderen gaan vanmiddag in het park spelen.

1. gaan
2. gaan + spelen
3. spelen
4. de kinderen

Wat is het zelfstandige werkwoord?

Hij zat tijdens de uitleg te gamen.

1. zat
2. hij
3. te
4. gamen

Wat is het hulpwerkwoord?

Waarom heb je niet goed geluisterd?

1. heb + geluisterd
2. heb
3. heb je
4. geluisterd

Wat zijn de hulpwerkwoorden?

Hij vroeg of ik hem wilde helpen verhuizen.

1. vroeg
2. wilde helpen
3. vroeg, wilde, helpen
4. wilde, helpen, verhuizen