NN 2 - Grammatica recap klas 1 - wg, hww, zww,

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

NN 2 - Grammatica recap 1 - lesdoelen

 Je herhaalt wat een werkwoordelijk gezegde is.

Je herhaalt wat het verschil is tussen

zelfstandige werkwoorden en hulpwerkwoorden. 

Zinsdelen

Een zin bestaat uit verschillende zinsdelen.

Een zinsdeel is één woord of een groepje woorden die bij elkaar horen:

Jan | heeft | vorige week | een film | gekeken.

Zinsdelen

Het onderwerp [ow] en de persoonsvorm [pv] zijn zinsdelen.

Jan | heeft | vorige week | een film | gekeken.

ow  |   pv    | vorige week | een film | gekeken.

Het werkwoordelijk gezegde [wg] is ook een zinsdeel.

Werkwoordelijk gezegde [wg]

Het werkwoordelijk gezegde [wg] is een zinsdeel dat:

1. bestaat uit ALLE werkwoorden in de zin: heeft + gekeken
2. zegt wat het onderwerp DOET:  (Jan) heeft gekeken

Jan | heeft | vorige week | een film | gekeken.

ow  |   pv    | vorige week | een film | gekeken.
                   Jan |   wg   | vorige week | een film  |     wg    .                            

Werkwoordelijk gezegde [wg]

 'in/uit/op' KAN ook ook bij het werkwoordelijk gezegde horen

  Ik | sta | elke dag | om 7 uur | op.

ow | pv | elke dag  | om 7 uur | op.

             Ik | wg | elke dag | om 7 uur | wg.         

1. bestaat uit ALLE werkwoorden in de zin: sta + op (opstaan)

2. zegt wat het onderwerp DOET: (Ik) sta op                       

Werkwoordelijk gezegde [wg]

 'in/uit/op' KAN ook ook bij het werkwoordelijk gezegde horen
Maar niet altijd!

        Ik | heb | op de tafel | geschreven.

     ow |  pv  | op de tafel  | geschreven

  Ik |  wg  | op de tafel | wg.         

1. bestaat uit ALLE werkwoorden in de zin: heb + geschreven

    2. zegt wat het onderwerp DOET: (Ik) heb geschreven                      

Werkwoordelijk gezegde [wg]

 'te' hoort ook bij het werkwoordelijk gezegde [wg] 

Mijn zusjes | zitten | hun huiswerk | te maken.

         ow      |   pv     | hun huiswerk | te maken.
     Mijn zusjes   |   wg   | hun huiswerk |       wg   .         

1. bestaat uit ALLE werkwoorden in de zin: zitten + te + maken

2. zegt wat het onderwerp DOET: (Mijn zusjes) zitten te maken                        

Werkwoordelijk gezegde [wg]

 'aan het' hoort ook bij het werkwoordelijk gezegde [wg] 

De hond | is | met de katten | aan het spelen.

       ow     | pv | met de katten | aan het spelen.
  De hond | wg | met de katten |   wg                 .    

1. bestaat uit ALLE werkwoorden in de zin: is + aan het + spelen

2. zegt wat het onderwerp DOET: (De hond) is aan het spelen                        

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

De kinderen gaan vanmiddag in het park spelen.

1. gaan
2. gaan + spelen
3. spelen
4. de kinderen

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Waarom heb je niet goed geluisterd?

1. heb + geluisterd
2. heb
3. heb je
4. geluisterd

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Zat je te slapen tijdens de uitleg?

1. zat
2. zat + slapen
3. te + slapen
4. zat + te + slapen

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Doordat ze ziek is, valt ze veel kilo's af.

1. is
2. is + valt + af
3. is + valt
4. valt + af

Topverdieners weigerden salaris in te leveren tijdens de crisis.
[wg] =

1. weigerden + in + leveren
2. weigerden + leveren
3. weigerden + in + te + leveren
4. in + te + leveren

Jullie gebrek aan medewerking stelt me echt teleur.
[wg] =

1. stelt + teleur
2. teleur
3. stelt
4. stelt + me + teleur

Maak jij je veters goed vast voor de wandeling?
[wg] =

1. maak
2. maak + vast
3. maak + goed + vast
4. maak + vast + voor

De ambitieuze atleet is alle dagen aan het trainen voor het NK.
[wg] =

1. is + trainen
2. is + aan + trainen
3. is + het + trainen
4. is + aan + het + trainen

Zinsdelen en Woordsoorten

Een zinsdeel is één woord of een groepje woorden
in een zin die bij elkaar horen.

Een woordsoort is een categorie waarin je
woorden kunt indelen.

Zinsdelen 

  

Jan |  heeft   | Pim | een mooi boek | geleend.

ow  | pv/wg  |  mv  |          lv               |     wg.  

   

Woordsoorten

  Jan | heeft | Pim | een | mooi | boek | geleend.

zelfstandige naamwoorden: Jan, Pim, boek
lidwoorden: een

bijvoeglijk naamwoord: mooi

werkwoorden: heeft, geleend 

Werkwoorden

In een zin kun je drie verschillende soorten werkwoorden hebben:

1. zelfstandig werkwoord [zww]

2. hulpwerkwoord [hww]

3. koppelwerkwoord [kww]

1. Zelfstandig werkwoord [zww]

Jan kijkt een film met zijn zusje.

Als er maar één werkwoord in de zin staat
dan is dat een

zelfstandig werkwoord (kijkt). 

2. Hulpwerkwoord [hww]

Jan heeft met zijn zusje een film gekeken.

Als er meerdere werkwoorden in de zin
staan dan is dat een

hulpwerkwoord (heeft) +
 een zelfstandig werkwoord (gekeken). 

Herkennen van [hww] en [zww]

1. Als de zin maar één werkwoord heeft dan is dat zelfstandig:

Wij eten vanavond spaghetti met pesto.

2. Als de zin meerdere werkwoorden heeft dan is er maar één zelfstandig werkwoord, de rest zijn hulpwerkwoorden:
Wij hebben gisteravond spaghetti met pesto gegeten.

Wij zullen vanavond spaghetti met pesto gaan eten.

Wat is het zelfstandige werkwoord?

De kinderen gaan vanmiddag in het park spelen.

1. gaan
2. gaan + spelen
3. spelen
4. de kinderen

Wat is het hulpwerkwoord?

Waarom heb je niet goed geluisterd?

1. heb + geluisterd
2. heb
3. heb je
4. geluisterd

Wat is het zelfstandige werkwoord?

Zat je te slapen tijdens de uitleg?

1. zat
2. je
3. zat + slapen
4. slapen

Wat zijn de hulpwerkwoorden?

Hij vroeg of ik hem wilde helpen verhuizen.

1. vroeg
2. wilde
3. vroeg, wilde, helpen
4. wilde, helpen, verhuizen

Oefenen

Maak Opdracht 3 op bladzijde 244

(online: De Brug, Grammatica - zinsdelen, Opdracht 3)

Nakijken

rkwoowerdelijk

          onderwerp                    werkwoordelijk gezegde

Lesdoelen

 Je weet weer wat een werkwoordelijk gezegde is.

Je weet weer wat het verschil is tussen

zelfstandige werkwoorden en hulpwerkwoorden.