KA 19: veranderd mens- wereldbeeld, renaissance, wetenschappelijke belangstelling

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Ka19: Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling

De Renaissance 

- Het veranderende mens- en wereldbeeld va de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

Waar ontstaat de renaissance als eerste?

1. Het Midden-Oosten
2. Frankrijk
3. Italië
4. Het Duitse rijk

De renaissance ontstond deels door de zelfstandigheid van de stadstaten. Dit is een...

1. Politieke oorzaak
2. Culturele oorzaak
3. Economische oorzaak
4. Sociale oorzaak

Met welke gebieden dreven de Noord-Italiaanse steden voornamelijk handel?

1. Midden-Oosten en Vlaanderen
2. Oostzeegebied en Noord-Afrika
3. Midden-Oosten en de Hanzesteden
4. Spanje / Portugal en het Oostzeegebied

Wat is een juist kenmerk van de mentaliteit 'memento mori'?

1. De mens stelt zichzelf centraal
2. Gebruik van de rede
3. Verblijf op aarde is tijdelijk
4. Besef dat de aarde rond is

In welk jaar gebeurt de Val van Constantinopel?

1. 1433
2. 1443
3. 1453
4. 1463

Wanneer en waar wordt de boekdrukkunst uitgevonden?

1. 1445 (in Italië)
2. 1455 (in Duitsland)
3. 1465 (in China)
4. 1475 (in België)

Van welke stroming is Erasmus de bekendste Nederlandse vertegenwoordiger?

1. Katholicisme
2. Rationalisme
3. Humanisme
4. Classicisme

Wat is een kenmerk van de 16e-eeuwse humanisten?

1. Humanisten gaven opdracht voor nieuwe kunst
2. Humanisten waren rijke handelaren
3. Universele mens als ideaal (homo universalis)

Wat is géén kenmerk van de schilderkunst uit de renaissance?

1. De kerk was één van de opdrachtgevers
2. Uitsluitend schilderen van religieuze voorstellingen
3. Er is aandacht voor de anatonomie
4. De perspectiefwerking is kloppend

Wat wordt NIET gezien als een gevolg van de renaissance?

1. De Verlichting
2. De Wetenschappelijke Revolutie
3. De Reformatie
4. De Europese expansie

Vanaf 1000 bloeide Europa op. Er was (1) meer veiligheid, (2) een toename van de handel en (3) werd een christelijke eenheid onder gezag van de paus.

Wat zien we daar onder anderen van? Kruistochten (behalve naar het Heilige Land ook naar het oosten om de slavische volkeren te bekeren. daarnaast ook de bevrijding van het Iberisch schiereiland op de moslims). Opkomst handelssteden (Vlaanderen, Hanze en Noord-Italië). Kortom Europa was niet meer naar binnen gericht maar had haar blik ook op de rest van de wereld gericht.

§ 5.1 De renaissance

• 
  

• 1500: einde van de middeleeuwen en begin vroegmoderne tijd.
  
• In de 15e eeuw: ontstaan renaissance in Noord-Italiaanse steden (machtige, rijke bovenlaag)
  
• Politieke oorzaak: Italiaanse steden waren zelfstandig (geen staatsvorming)
  
• Economische oorzaak: gunstige ligging en handel met Midden-Oosten en Vlaamse steden
  
• Er ontstaat een nieuwe bovenlaag van handelaren en bankiers met een nieuw 'levensgevoel'
  

§ 5.1 De renaissance

• 
  

• 1500: einde van de middeleeuwen en begin vroegmoderne tijd.
  
• In de 15e eeuw: ontstaan renaissance in Noord-Italiaanse steden (machtige, rijke bovenlaag)
  
• Politieke oorzaak: Italiaanse steden waren zelfstandig (geen staatsvorming)
  
• Economische oorzaak: gunstige ligging en handel met Midden-Oosten en Vlaamse steden
  
• Er ontstaat een nieuwe bovenlaag van handelaren en bankiers met een nieuw 'levensgevoel'
  

§ 5.1 De renaissance

• 
  

• 1500: einde van de middeleeuwen en begin vroegmoderne tijd.
  
• In de 15e eeuw: ontstaan renaissance in Noord-Italiaanse steden (machtige, rijke bovenlaag)
  
• Politieke oorzaak: Italiaanse steden waren zelfstandig (geen staatsvorming)
  
• Economische oorzaak: gunstige ligging en handel met Midden-Oosten en Vlaamse steden
  
• Er ontstaat een nieuwe bovenlaag van handelaren en bankiers met een nieuw 'levensgevoel'
  

§ 5.1 De renaissance

• 
  

• 1500: einde van de middeleeuwen en begin vroegmoderne tijd.
  
• In de 15e eeuw: ontstaan renaissance in Noord-Italiaanse steden (machtige, rijke bovenlaag)
  
• Politieke oorzaak: Italiaanse steden waren zelfstandig (geen staatsvorming)
  
• Economische oorzaak: gunstige ligging en handel met Midden-Oosten en Vlaamse steden
  
• Er ontstaat een nieuwe bovenlaag van handelaren en bankiers met een nieuw 'levensgevoel'
  

§ 5.1 De renaissance

• 
  

• 1500: einde van de middeleeuwen en begin vroegmoderne tijd.
  
• In de 15e eeuw: ontstaan renaissance in Noord-Italiaanse steden (machtige, rijke bovenlaag)
  
• Politieke oorzaak: Italiaanse steden waren zelfstandig (geen staatsvorming)
  
• Economische oorzaak: gunstige ligging en handel met Midden-Oosten en Vlaamse steden
  
• Er ontstaat een nieuwe bovenlaag van handelaren en bankiers met een nieuw 'levensgevoel'
  

§ 5.1 De renaissance

• 
  

• Levensmotto verandert van 'memento mori' in 'carpe diem'
• Er ontstaat nieuwe aandacht voor klassiek erfgoed
• Belangrijke rol voor humanistische geleerden: zij bestudeerden werken uit de oudheid kritisch
• Extra impuls: verovering van Constantinopel (1453)
• Humanisme werd onderdeel van opvoeding van gegoede burgerij
• Homo universalis als opvoedingsideaal
• Snelle verspreiding door uitvinding boekdrukkunst

§ 5.1 De renaissance

• 
  

• Levensmotto verandert van 'memento mori' in 'carpe diem'
• Er ontstaat nieuwe aandacht voor klassiek erfgoed
• Belangrijke rol voor humanistische geleerden: zij bestudeerden werken uit de oudheid kritisch
• Extra impuls: verovering van Constantinopel (1453)
• Humanisme werd onderdeel van opvoeding van gegoede burgerij
• Homo universalis als opvoedingsideaal
• Snelle verspreiding door uitvinding boekdrukkunst

kenmerken kunst en architectuur in de Renaissance

§ 5.1 De renaissance

• 
  

• Levensmotto verandert van 'memento mori' in 'carpe diem'
• Er ontstaat nieuwe aandacht voor klassiek erfgoed
• Belangrijke rol voor humanistische geleerden: zij bestudeerden werken uit de oudheid kritisch
• Extra impuls: verovering van Constantinopel (1453)
• Humanisme werd onderdeel van opvoeding van gegoede burgerij
• Homo universalis als opvoedingsideaal
• Snelle verspreiding door uitvinding boekdrukkunst

§ 5.1 De renaissance

• 
  

• Levensmotto verandert van 'memento mori' in 'carpe diem'
• Er ontstaat nieuwe aandacht voor klassiek erfgoed
• Belangrijke rol voor humanistische geleerden: zij bestudeerden werken uit de oudheid kritisch
• Extra impuls: verovering van Constantinopel (1453)
• Humanisme werd onderdeel van opvoeding van gegoede burgerij
• Homo universalis als opvoedingsideaal
• Snelle verspreiding door uitvinding boekdrukkunst

§ 5.1 De renaissance

• 
  

• Levensmotto verandert van 'memento mori' in 'carpe diem'
• Er ontstaat nieuwe aandacht voor klassiek erfgoed
• Belangrijke rol voor humanistische geleerden: zij bestudeerden werken uit de oudheid kritisch
• Extra impuls: verovering van Constantinopel (1453)
• Humanisme werd onderdeel van opvoeding van gegoede burgerij
• Homo universalis als opvoedingsideaal
• Snelle verspreiding door uitvinding boekdrukkunst

§ 5.1 De renaissance

• 
  

• Levensmotto verandert van 'memento mori' in 'carpe diem'
• Er ontstaat nieuwe aandacht voor klassiek erfgoed
• Belangrijke rol voor humanistische geleerden: zij bestudeerden werken uit de oudheid kritisch
• Extra impuls: verovering van Constantinopel (1453)
• Humanisme werd onderdeel van opvoeding van gegoede burgerij
• Homo universalis als opvoedingsideaal
• Snelle verspreiding door uitvinding boekdrukkunst

§ 5.1 De renaissance

• 
  

Middeleeuwen

• Collectief voorop
  
• Memento mori

Renaissance

• Individu voorop
• Carpe diem

Mentaliteit

§ 5.1 De renaissance

• 
  

- Zelfstandigheid en rijkdom Italiaanse steden

- hernieuwde belangstelling klassiek erfgoed; humanistische geleerden

- boekdrukkunst

Lesopdracht Renaissance

• Werk in drietallen
• Maak een power point van 1 slide
• 2 foto's + belangrijkste informatie over jullie onderwerp
• Uitgangspunt: de relatie met de Renaissance
• Verwoord de informatie zo op dat jullie klasgenoten het op kunnen schrijven. Maak een link met het KA
• Mail/deel presentatie naar [e-mail]
• Je hebt 15 minuten

1. Klassieken 

2. positie kerk in de renaissance ivm middeleeuwen

3. 'memento mori' en 'carpe diem' 

4. Opkomst Humanisme en verspreiding

5. Leonardo da Vinci

6. architectuur

7. Erasmus

8. Copernicus

Lesopdracht Renaissance - onderwerpen

1. Klassieken 
   
2. positie kerk in de renaissance ivm middeleeuwen
3. 'memento mori' en 'carpe diem' 
4. Opkomst Humanisme en verspreiding
5. Leonardo da Vinci
6. architectuur
7. Erasmus
8. Copernicus

opdracht 1

opdracht 2

opdracht 3

opdracht 4

opdracht 5

opdracht 6

opdracht 7

opdracht 8

hierna volgen extra sheets. 

De sheets geven je extra info dmv filmpjes of sheets. 

aan het werk!

lezen en leren t/m blz 60

maken blz 61

(de eerste vijf opdrachten zijn optioneel, de rest is verplicht)

19.1 (optioneel)

19.2 (optioneel)

19.3 (optioneel)

19.4 (optioneel)

19.5 (optioneel)

19.6

19.7

19.8

19.9

19.10