week 6 Grenzen aangeven

• Begeleiden
• MBO
• Studiejaar 1

Ken jij je eigen grenzen?

Het aangeven van grenzen is geen teken van zwakte, maar juist van kracht en zelfbewustzijn. Het zorgt ervoor dat je je werk goed kunt blijven doen zonder overbelast te raken

Grenzen aangeven in je werk, vooral in de gehandicaptenzorg, is essentieel om overbelasting te voorkomen en een gezonde werk-privébalans te behouden. 

Hier zijn enkele tips die je kunnen helpen:

Ken je eigen grenzen: 

Weet wat je aankunt en wat niet. Reflecteer op situaties waarin je je ongemakkelijk of overbelast hebt gevoeld en analyseer waar dat aan lag

Communiceer duidelijk en assertief: 

 

Gebruik eenvoudige en directe taal zonder verontschuldigingen. Bijvoorbeeld: "Ik kan deze taak nu niet overnemen vanwege mijn huidige werkdruk"

Gebruik ik-boodschappen: 

Dit helpt om je boodschap persoonlijk en minder aanvallend over te brengen. Bijvoorbeeld: "Ik merk dat ik moeite heb om alles op tijd af te krijgen met mijn huidige werklast"

Leer nee zeggen: 

Dit hoeft niet onvriendelijk te zijn. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: "Op dit moment kan ik dit er helaas niet bij nemen, maar ik kan er volgende week naar kijken

Stel prioriteiten en maak afspraken: 

Overleg met je leidinggevende of team welke taken voorrang hebben en bespreek de haalbaarheid van nieuwe projecten

Plan tijd voor jezelf:

 Blokkeer tijd in je agenda voor geconcentreerd werk of pauzes. Dit helpt om overvolle dagen te vermijden en zorgt voor een betere balans

Vraag om feedback: 

Vraag collega’s of leidinggevenden om feedback over hoe je je grenzen aangeeft. Dit helpt om jezelf te verbeteren en inzicht te krijgen in je communicatie

Het aangeven van grenzen naar cliënten in de gehandicaptenzorg kan soms lastig zijn, maar het is belangrijk voor zowel jouw welzijn als dat van de cliënt.

Tijd en beschikbaarheid:

Voorbeeld: "Ik begrijp dat je nu hulp nodig hebt, maar ik heb op dit moment een andere afspraak. Ik kom over een uur bij je terug om je te helpen."

Waarom: Dit helpt de cliënt te begrijpen dat je niet altijd direct beschikbaar bent, maar wel bereid bent om te helpen op een later moment

Fysieke grenzen:

Voorbeeld: "Ik voel me niet prettig bij knuffelen, maar ik geef je graag een high-five of een schouderklopje."

Waarom: Dit stelt een duidelijke grens over fysiek contact en biedt een alternatief dat voor jou comfortabel is

Gedragsverwachtingen:

Voorbeeld: "Het is niet oké om te schreeuwen of te schelden. Als je rustig blijft, kunnen we samen een oplossing vinden."

Waarom: Dit maakt duidelijk welk gedrag acceptabel is en welk niet, en moedigt positief gedrag aan

Werkbelasting:

Voorbeeld: "Ik kan je vandaag niet helpen met deze activiteit, maar ik kan iemand anders vragen om je te helpen of we kunnen het morgen samen doen."

Waarom: Dit helpt om je werkdruk te beheersen en laat de cliënt weten dat hun behoeften nog steeds belangrijk zijn, maar dat er een andere oplossing moet worden gevonden

Persoonlijke ruimte:

Voorbeeld: "Ik heb nu even tijd voor mezelf nodig om op te laden. Ik kom over 15 minuten terug om verder te praten."

Waarom: Dit geeft aan dat je persoonlijke ruimte nodig hebt om effectief te kunnen blijven werken en zorgt ervoor dat je niet overbelast raakt

Het is belangrijk om consistent te zijn in het aangeven van je grenzen en om duidelijk te communiceren waarom deze grenzen nodig zijn. Dit helpt cliënten om te begrijpen en te respecteren wat je nodig hebt om hen goed te kunnen ondersteunen. 

De relatie tussen cliënt en begeleiding in de gehandicaptenzorg, ook wel een zorgrelatie genoemd, is cruciaal voor de kwaliteit van zorg en het welzijn van de cliënt. Een goede zorgrelatie is gebaseerd op wederzijds respect, vertrouwen en duidelijke communicatie. 

Hier zijn enkele belangrijke aspecten en tips om een gezonde werkverhouding te creëren:

Wederzijds Respect en Vertrouwen:

Een veilige en ondersteunende omgeving is essentieel. Cliënten moeten zich gerespecteerd en begrepen voelen, en begeleiders moeten vertrouwen hebben in hun capaciteiten om de juiste zorg te biede

Duidelijke Communicatie:

Open en eerlijke communicatie helpt om verwachtingen en grenzen duidelijk te maken. Dit omvat zowel luisteren naar de behoeften en wensen van de cliënt als het duidelijk aangeven van wat haalbaar is

Persoonsgerichte Zorg:

De zorg moet afgestemd zijn op de individuele behoeften en voorkeuren van de cliënt. Dit betekent dat begeleiders flexibel moeten zijn en bereid moeten zijn om hun aanpak aan te passen aan de specifieke situatie van de cliënt

Tips voor een Gezonde Werkverhouding

Regelmatige Evaluaties:

Evalueer regelmatig de zorgrelatie en de geboden ondersteuning. Dit helpt om eventuele problemen vroegtijdig te signaleren en aan te pakken

Betrek Naasten:

Betrek familieleden en andere naasten bij de zorg. Zij kunnen waardevolle inzichten bieden en helpen bij het verbeteren van de zorgrelatie

Zelfreflectie en Feedback:

Begeleiders moeten openstaan voor feedback en bereid zijn om te reflecteren op hun eigen handelen. Dit helpt om continu te leren en te groeien in hun rol1.

 

Grenzen Stellen:

Het is belangrijk om duidelijke grenzen te stellen om overbelasting te voorkomen. Dit betekent dat begeleiders moeten leren om nee te zeggen en hun eigen welzijn te bewaken

Gebruik van Methodieken:

Er zijn verschillende methodieken beschikbaar om de zorgrelatie te verbeteren, zoals de Begeleider-cliënt-relatie-vragenlijst en video-analyse technieken

1: Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland 

2: Kennisplein Gehandicaptensector 

3: Mijn Gezondheidsgids

Afstand en nabijheid zijn cruciale aspecten in de zorgrelatie binnen de gehandicaptenzorg (GHZ). Ze beïnvloeden de diepgang van het contact, de mate waarin de cliënt zich durft open te stellen, en de wijze waarop de wederzijdse betrokkenheid wordt gereguleerd

Wat is Afstand en Nabijheid?

Afstand:

Dit verwijst naar de professionele grenzen die zorgverleners stellen om hun eigen welzijn te beschermen en objectiviteit te behouden. Het helpt om een zekere mate van neutraliteit te bewaren en voorkomt emotionele overbelasting1.

Nabijheid:

Dit gaat over het opbouwen van een vertrouwensband en het tonen van empathie en betrokkenheid bij de cliënt. Nabijheid  helpt cliënten zich veilig en begrepen te voelen, wat essentieel is voor effectieve zorg

Het vinden van de juiste balans tussen afstand en nabijheid is een voortdurende uitdaging. Hier zijn enkele tips om deze balans te bereiken:

Reflectie en Zelfbewustzijn:

Regelmatig reflecteren op je eigen gevoelens en reacties kan helpen om te begrijpen wanneer je te dichtbij of te veraf staat. Dit zelfbewustzijn is essentieel om de juiste balans te vinden

Communicatie:

Open en eerlijke communicatie met collega's en leidinggevenden over je ervaringen en uitdagingen kan helpen om steun te vinden en strategieën te ontwikkelen voor het omgaan met moeilijke situaties

Opleiding en Training:

Deelname aan trainingen en workshops over professionele grenzen en emotionele veerkracht kan zorgverleners helpen om beter om te gaan met de eisen van hun werk

Supervisie en Intervisie:

Regelmatige supervisie en intervisie met collega's bieden een platform om ervaringen te delen en van elkaar te leren. Dit kan helpen om inzicht te krijgen in hoe anderen omgaan met afstand en nabijheid

Professionele Grenzen Stellen:

Voorbeeld: "Ik begrijp dat je graag meer tijd met me doorbrengt, maar ik moet nu naar een andere cliënt. We kunnen morgen verder praten."

Waarom: Dit helpt om je tijd en energie te beheren en voorkomt emotionele overbelasting1.

Empathie en Betrokkenheid Tonen:

Voorbeeld: "Ik zie dat je het moeilijk hebt. Wil je erover praten? Ik ben hier om naar je te luisteren."

Waarom: Dit bevordert een gevoel van veiligheid en vertrouwen bij de cliënt

Het is belangrijk om te onthouden dat zowel afstand als nabijheid nodig zijn voor een gezonde en effectieve zorgrelatie. Door bewust te zijn van deze dynamiek en actief te werken aan het vinden van de juiste balans, kunnen zorgverleners zowel hun eigen welzijn als dat van hun cliënten bevorderen.