Paragraaf 3 en 5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Leerdoel

Aan het einde van de les weten jullie wat vrijheid van onderwijs betekent en wat dat met de schoolstrijd te maken heeft. Ook weten jullie waarom de confessionelen zich organiseerden gedurende deze schoolstrijd. 

Schoolstrijd

- Schoolstrijd: liberale regering stichtte openbare scholen --> voor iedereen toegankelijk

- katholieken en protestanten wilden bijzondere scholen = katholieke en protestantse scholen.

- regering wilde deze scholen niet subsidiëren --> schoolstrijd --> liberalen en socialisten <--> katholieken en protestanten

                                                  (confessionelen)

Anti -Revolutionaire Partij

Protestanten:

Abraham Kuyper

Kleine luyden

stemrecht voor elk oudste lid van het gezin

Katholieken

• Herman Schaepman  katholiek

• Rooms-Katholieke Staatspartij (RKSP) 

• Baseerde zich op Bijbelse normen, volgens de katholieke leer

• eerste priester als volksvertegenwoordiger in 1880 

Verzuiling

• De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen):
• protestanten, katholieken, liberalen, socialisten (tussen: ±1848 en ±1965)
  

• Deze zuilen krijgen in de 19e eeuw allemaal hun eigen politieke partij
  

SDAP (Sociaal Democratische Arbeiders Partij)

ARP (Anti-Revolutionaire Partij)

RKSP (Rooms-Katholieke Staatspartij)

Vrijheidsbond

• De Tweede Kamer controleert de regering
• Samen met regering en Eerste Kamer wetten maken
• Aantal middelen:

1. Budgetrecht
2. Recht van Amendement 
3. Vragenrecht
4. Recht van initiatief
5. Recht van enquete 
6. Recht om een motie in te dienen

                                                                          pacificatie 1917 

                                                                      maken afsluiting.

Pacificatie 1917

Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (1)

• Er komt een einde aan de Schoolstrijd: zowel Openbaar- als Bijzonder onderwijs krijgen nu geld van de overheid

• Er komt Algemeen Kiesrecht voor mannen (vanaf 23 jaar)

• Er komt kiesrecht voor vrouwen (1917: passief kiesrecht, 1919: actief kiesrecht)

Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (2)

• Er komt een verandering van het kiesstelsel: het districtenstelsel wordt vervangen door evenredige vertegenwoordiging. Dit hebben we tegenwoordig nog steeds.

• Einde van de politieke macht van de Liberalen: pas in 2010 komt er weer een Liberale minister-president, Mark Rutte

Begrippen:

• Schoolstrijd 
• Confessionelen
• Anti-Revolutionaire Partij (ARP)
• Rooms-Katholieke Staatspartij (RKSP)
• Emancipatie
• Pacificatie van 1917
• Algemeen kiesrecht
• Gelijkstelling openbaar en bijzonder onderwijs
• evenredige vertegenwoordiging