Grammatica H1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatica H1

Wat gaan we doen?

-Uitleg project grammatica

-Uitleg H1: bijvoeglijke bijzin, betrekkelijk voornaamwoord

-Uitleg H2: samentrekking, onbepaald voornaamwoord

project grammatica

-Praktische opdracht -> instructiefilm voor drie onderwerpen naar keuze (in elk geval één keer woordsoorten en één keer zinsdelen)

-Per onderdeel minimaal 2 minuten

-Werk je liever in een tweetal? -> een onderdeel meer 

doelen H1 zinsdelen

-Ik kan een zin opdelen in zinsdelen.

-Ik kan het verschil tussen zinsdeel en zinsdeelstuk uitleggen.

-Ik kan het verschil tussen bijv. bep en bijv. bijzinnen uitleggen.

zinsdelen

-onderwerp

-persoonsvorm

-werkwoordelijk gezegde

-lijdend voorwerp

-meewerkend voorwerp

-bijwoordelijke bepaling

                           -> Je geeft delen van een zin een benaming.

Jurgen

leent

zijn pen

aan Michiel.

onderwerp

persoonsvorm

lijdend 

voorwerp

meewerkend voorwerp

zinsdelen

bijvoeglijke bepaling

bijvoeglijke bijzin

vergelijk

1a Jouw sportief geklede vriendin zag ik gisteren in de stad.

1b Jouw vriendin, die sportief gekleed was, zag ik gisteren in de 

      stad.

  -> Je zegt hetzelfde, toch benoem je de schuingedrukte 

        woorden anders.

bijvoeglijke bepaling

1a Jouw sportief geklede vriendin zag ik gisteren in de stad.

  jouw sportief geklede vriendin = onderwerp

  sportief geklede = bijvoeglijke bepaling bij vriendin

bijvoeglijke bijzin

1b Jouw vriendin, die sportief gekleed was, zag ik gisteren in de 

      stad.

jouw vriendin die sportief gekleed was = onderwerp

die sportief gekleed was = bijvoeglijke bijzin

Zo herken je een bijvoeglijke bijzin

-zegt iets over een zelfstandig naamwoord of een voornaamwoord

-is een zin en heeft dus een persoonsvorm

-is geen zinsdeel, maar een onderdeel van een zinsdeel =      zinsdeelstuk

bijvoeglijke bepaling of bijvoeglijke bijzin?

1a De oude, verroeste fietsen worden verkocht.

1b De fietsen, die oud en verroest zijn, worden verkocht.

2a De kinderen die aan het spelen zijn, zitten in groep 3.

2b De spelende kinderen zitten in groep 3.

doelen H1 woordsoorten

-Ik kan een betrekkelijk voornaamwoord aanwijzen in een zin.

-Ik kan het juiste betrekkelijk voornaamwoord gebruiken in een zin.

woordsoorten

-lidwoord                                        -betrekkelijk voornaamwoord

-zelfstandig naamwoord         -persoonlijk voornaamwoord

-werkwoord                                    -hoofdtelwoord

-voorzetsel                                     -bezittelijk voornaamwoord

-bijvoeglijk naamwoord           -etc

               -> Je geeft ieder woord afzonderlijk een benaming.

betrekkelijke voornaamwoord

Bijvoeglijke bijzinnen beginnen vaak met een betrekkelijk voornaamwoord:

De reis, die ik met mijn vrienden maakte, was heel avontuurlijk.

Het boek, dat ik in twee dagen uit heb gelezen, raad ik jou aan.

betrekkelijke voornaamwoord

Betrekkelijke voornaamwoorden verwijzen terug naar een woord dat eerder genoemd is: het antecedent.

Vaak is het heel duidelijk wat het antecedent is.

-De docent, van wie wij Nederlands krijgen, is onlangs       afgestudeerd.

betrekkelijke voornaamwoord

Soms is er geen duidelijk antecedent, we noemen dit een betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedent.

-Wie het laatst lacht, lacht het best.

-Wat je gisteren deed, kun je echt niet maken!

(vaak te vervangen door: degene die, datgene wat)

Wanneer gebruik je welk betrekkelijke voornaamwoord?

-die -> de-woorden

-dat -> het-woorden

-wat -> overtreffende trap (het leukste wat we hebben gedaan)

             -> na woorden als alles, enige, iets, niets, veel 

                   (Alles wat je wilt weten, staat op internet.)

             ->hele zin (Mijn ouders zijn op vakantie, wat ik heel fijn 

                 vindt)

-vz + wie -> personen (De docent over wie ik je vertelde, ...)

-waar + vz -> dingen (De toets waarover ik je vertelde, ...)

oefenen woordsoorten

-lidwoord                                        -betrekkelijk voornaamwoord

-zelfstandig naamwoord         -persoonlijk voornaamwoord

-werkwoord                                    -hoofdtelwoord

-voorzetsel                                     -bezittelijk voornaamwoord

-bijvoeglijk naamwoord           -etc

            

Benoem alle woorden in onderstaande zin.
De jongen die rookt, is mijn broer.

vragen?

-bijvoeglijke bijzin

-bijvoeglijke bepaling

-betrekkelijk voornaamwoord

weektaak

        Grammatica H1 en H2:     opdr 1 + 2 van alle onderdelen