Vooroordelen en stereotypes

• Maatschappijleer
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Vooroordelen

Welke vooroordelen zijn er over jullie?

Vandaag gaan we het hebben over vooroordelen en stereotypes. Wat zijn eigenlijk de vooroordelen die jullie als jongeren ervaren over jullie? Deze mag je invullen. 

Schrijf degene die jou het meest aanspreekt op je blaadje.

Stereotype: 

Vooroordeel:

Een vaststaand beeld  van een hele groep mensen.

Een oordeel over iets of iemand zonder dat je die persoon of zaak kent.

Overtuiging

Gevoel

Er is een verschil tussen stereotypen en vooroordelen. 

Zie definities op het bord.

Een stereotype is meer een overtuiging die je hebt over een bepaalde groep mensen. Jij gelooft dat deze mensen zo zijn.

Bij een vooroordeel gaat het over het gevoel wat een groep mensen of iemand bij je oproept. Voorbeeld: Alle Duitsers hebben een bierbuik

Stereotype: 

Vooroordeel:

Overtuiging

Gevoel

Er is een verschil tussen stereotypen en vooroordelen. 

Zie definities op het bord.

Een stereotype is meer een overtuiging die je hebt over een bepaalde groep mensen. Jij gelooft dat deze mensen zo zijn.

Bij een vooroordeel gaat het over het gevoel wat een groep mensen of iemand bij je oproept. Voorbeeld: Alle Duitsers hebben een bierbuik

Als we kijken naar deze foto, wat denken jullie. Welke hobby heeft deze persoon?

4 op de 10

1  op de 1000

Op basis van logica:

Het is gek dat mensen denken dat deze persoon schaakt, alleen op basis van zijn uiterlijk. We kennen de persoon niet. Het enige wat we wellicht weten is dat meer mensen voetballen dan schaken, waarom zou deze jongen dan op schaken zitten volgens ons. Statistisch gezien is het logischer dat hij op voetbal zit. 

Zijn stereotypes en vooroordelen dan fout?

Ja

Nee!

Zijn vooroordelen en stereotypes dan altijd fout?

JA, dat is fout!

Discriminatie: 

Onterecht verschil maken in de behandeling van mensen

Ja, want ze zorgen ervoor dat wij mensen anders gaan benaderen. Vaak ten onrechte! Dit noemen we ook wel discriminatie. 

Wat als er geen stereotypes bestaan?

Stel dat er nu helemaal geen stereotypes zijn. Je moet door een smal straatje, een steegje zou je kunnen zeggen, en deze man staat daar? Zou je er doorheen gaan?

Zou jij doorlopen?

Ja!

Nee!

Nee, dat is niet fout!

• We beschermen onszelf.
• We begrijpen de wereld beter en makkelijker door te categoriseren.    
  
  
• Sociale categorisatie

Waarschijnlijk zullen de meeste niet gaan. Dit laat dus zien dat vooroordelen ook functioneel zijn. Ze beschermen onszelf door bijv. mensen uit de weg te gaan, maar door te categoriseren begrijpen we de wereld ook beter en makkelijker. 

Voorbeeld: als je het gemiddelde salaris van mannen en vrouwen vergelijkt is dat makkelijker dan wanneer je alle salarissen apart gaan vergelijken. 

Dit noemen we ook wel sociale categorisatie. 

Welk beroep heeft deze man?

Welk beroep heeft deze man? 

DE CONTEXT IS BELANGRIJK!

Ook de context waarin je kijkt naar iemand of iets heeft invloed op de ontwikkeling van een vooroordeel. 

Veranderen van stereotypen

• Selectieve waarneming: iemand ziet alleen wat hij of zij wil zien.

Het is lastig om onze stereotype te veranderen. Om onze stereotypen stand te laten houden doen we 2 dingen. In de eerste plaats proberen we constant naar bewijs te zoeken wat onze stereotype bevestigd. Bewijs wat onze stereotype tegenspreekt, negeren we en hebben we geen aandacht voor.

Veranderen van stereotypen 

• Subtyping: Mensen die afwijken van jouw stereotype indelen in een nieuwe categorie.

Een tweede manier, noemen we subtyping. Dit wil zeggen dat wanneer iemand zich op een manier gedraagt die niet past in het stereotype, dan maken we een subtype aan in onze hersenen. 

Wat is een stereotype?

1. Een oordeel over iemand zonder dat je die persoon kent.
2. Een vaststaand beeld van een hele groep mensen.
3. Een gevoel dat iemand heeft bij een bepaalde groep mensen
4. Een overtuiging over een bepaalde groep mensen.

In welk geval is er sprake van discriminatie?

1. Alle Duitsers hebben bierbuiken.
2. Dikke mensen zijn gezellig.
3. Vrouwen verdienen minder dan mannen.
4. Politici zijn onbetrouwbaar.

Waarom kunnen vooroordelen ook handig zijn?

1. Zelfbescherming & sociale categorisatie.
2. Zelfbescherming & selectieve waarneming.
3. Sociale categorisatie & subtyping.
4. Selectieve waarneming & subtyping.

Op basis van logica: wat is de
opleiding van dit meisje?

1. Economie
2. Kunstgeschiedenis
3. modeontwerpster
4. filosofie

Bij wie is er sprake van subtyping?

1. 
2. 
3. 
4. 

Aan de slag!

• Zoek een nieuwsbericht dat het vooroordeel over jongeren bevestigt.
• Zoek een nieuwsbericht dat het vooroordeel over jongeren ontkracht. 

Maak een screenshot van je nieuwsbericht en stuur deze in!

Schrijf op je briefje:

• Twee dingen die je vandaag hebt geleerd.
• Hoe je de les vond (geen leuk of goed, iets uitgebreider).
• Wat ik de volgende keer beter kan doen.