ARCHITECTUUR - vorm, inhoud en betekenis

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Vorm, inhoud en betekenis

ARCHITECTUUR

Teken een gebouw dat je kent. Jouw huis of dat van iemand anders, een bekend gebouw uit een ander land, een gebouw in Alkmaar of omgeving; één die jou opvalt of je is bijgebleven. Probeer het gebouw zo nauwkeurig mogelijk te tekenen aan de hand van jouw herinnering(en).

Vandaag

• Vorm, inhoud en betekenis
• Vorm, inhoud en betekenis in architectuur
• 2 opdrachten architectuur
• Bespreken opdrachten

Aan het einde van deze les kunnen jullie:

De vorm, inhoud en betekenis van een gebouw onderscheiden en uitleggen.

"Architectuur is de kunst en de wetenschap van het ontwerpen van de bebouwde omgeving."

Elk gebouw, elke straat: bij alles wat je om je heen ziet is nagedacht.

Waar moet een architect allemaal over nadenken tijdens het ontwerpen van een gebouw?

Waar moet een architect allemaal aan denken tijdens het ontwerpen van een gebouw?

• Schoonheid / esthetiek
• Bruikbaarheid / functie
• Veiligheidseisen
• Stedelijk landschap: past (goed) in de omgeving

KUNST

VORM

HOE is het gemaakt?

Kleuren, lijnen, vormen, compositie, licht/donker (beeldend)

Instrumenten, tempo, klankkleur (muziek)

Standpunt, montage, beweging, decor (film)
Materiaal, techniek, kleuren, lijnen, vormen (architectuur)

HET WAARNEEMBARE (WAT ZIE JE?)

INHOUD

WAT is gemaakt?

Kan je er een verhaal in zien of is het abstract? En dan nog: zit er een idee of visie achter?

VOORSTELLING - BETEKENIS - BOODSCHAP

Functies/betekenissen van een kunstwerk

BETEKENIS

WAAROM is het gemaakt?

Wat is het doel van het kunstwerk? Is het voor decoratie of amusement, drukt het bepaalde gevoelens uit, is het symbolisch of religieus? Wat wil de kunstenaar bereiken?

HET DOEL

Vorm - Inhoud - Betekenis

Vorm: Tekening met zwarte inkt op wit papier.

Inhoud: Een eend en/of een konijn.

Betekenis: Voorbeeld van dubbelzinnige visuele constructies, proces van het waarnemen
.

KUNST

HOE <---

---> WAT

---> WAAROM

Vorm, inhoud en betekenis in architectuur

VORM (hoe)

De stijl van bouwen. De architect maakt keuzes in het materiaalgebruik, de constructie, de kleur, de grootte van het gebouw, enz.

Denk aan: stijl, materiaal, constructie, grootte, licht, kleur, ruimte en omgeving.

INHOUD (wat)

UITSTRALING

Wat is de uitstraling van het gebouw en waarom?

Wat laat de architect met het gebouw zien?

R.H.M. Schuurman en Sjoerd Soeters, 

Johan Cruijff ArenA (1996)

INHOUD: wat laat de architect met het gebouw zien? 

Bijvoorbeeld: 

• Om de functie van het gebouw te laten zien. 
• Een herkenningspunt omdat veel gebouwen met dezelfde functie er zo uitzien. 
• Een reactie op de omgeving of het gebouw wat er eerder stond. 
• Of juist iets aparts om de aandacht te trekken. 

- Hoe laat de architect de functie van dit gebouw zien?

- Hoe is dit gebouw een herkenningspunt?

Kijk goed naar het gebouw/de architectuur in het
volgende filmpje. 

Kijkvraag: wat straalt dit gebouw uit en hoe komt dat?

BETEKENIS

WAAROM is het gemaakt?

Wat is het doel van het kunstwerk? Is het voor decoratie of amusement, drukt het bepaalde gevoelens uit, is het symbolisch of religieus? Wat wil de kunstenaar bereiken?

HET DOEL

Johan Cruijff ArenA

• VORM: Stijl, vorm, materiaal, kleur, grootte, etc.
  
  
• INHOUD: Functie van het gebouw laten zien en een herkenningspunt (opvallend).
  
  
• FUNCTIE: Gemaakt voor een voetbalclub, in betreffende stad voor wedstrijden en training. Om (veel) supporters bij elkaar te brengen.

2 opdrachten

Opdracht gebouw analyseren & architectuur domino

Opdracht gebouw analyseren

Jullie krijgen in groepjes een foto van een gebouw. 

Van het gebouw bespreek je:

• Wat straalt het gebouw uit? 
• Waardoor straalt het dat uit? 
• Wat spreekt je wel en niet aan in de vormgeving van het gebouw? 
• Formuleer: vorm, inhoud en functie van het gebouw
• Jullie mogen samen een aanpassing/een verbouwing plegen: welk aspect zou je aanpassen/veranderen en waarom?

Architectuur domino

Het spel werkt als domino's: je moet plaatjes die een overeenkomst hebben aan elkaar leggen.

Kijk naar de vorm, inhoud en functie van de gebouwen; welke kan je aan elkaar koppelen?

Opdrachten

Verschillende architecten en vormgevers, 

Paleis van Versailles, Parijs (vanaf 1624)

Verschillende architecten en opdrachtgevers, Kathedraal van Milaan, 1386 - 1950

Jørn Utzon, Sydney Opera Huis, 1973

 Skidmore, Owings and Merrill, Burj Khalifa, 

Dubai (2010)

A.W. Weissman/Bethem Crouwel Architekten, Stedelijk Museum Amsterdam, 1895/2012

Emiel van Averbeke / Zaha Hadid, Havenhuis Antwerpen, 1922 / 2016