H5biol1 Thema 5

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

      Longen: buiten adem

Selin Karatas & Kyra Damstra

Begrippen

• Zuurstofconcentratie:  de hoeveelheid zuurstof (O₂) die in je bloed wordt gemeten

• Koolstofconcentratie: de hoeveelheid koolstof (CO₂) die in je bloed wordt gemeten

• pH-waarde: een maat voor de zuurgraad van een waterige oplossing

Inademing

• Tussenribspieren en migddenrifspieren trekken samen

• Ribben en borstbeen gaan omhoog en naar voren

Gevolgen inademen:

• longvolume wordt groter

• luchtdruk in longen daalt 

• buitenlucht naar binnen

Uitademen

• ribspieren en middenrifspieren ontspannen

• ribben en borstbeen naar normale positie

• middenrifspieren ontspannen en veert terug naar koepelvormige stand

Gevolgen uitademen:

• longvolume wordt kleiner

• luchtdruk in longen stijgt

• lucht naar buiten

Het effect van roken op de longen

Het ademhaling

• Het ademhalingsstelsel bestaat uit de longen en de luchtwegen. 

• De luchtpijp vertakt zich in twee bronchiën. De bronchiën       vertakken zich in steeds kleinere zijtakjes: de bronchiolen. Aan de uiteinden van de fijnste bronchiolen zitten longblaasjes. Er vindt diffusie van zuurstof plaatst tussen de longblaasjes en de longhaarvaten. 
  

De longblaasjes

• De longblaasjes zijn dus erg belangrijk bij de aan- en afvoer van zuurstof. Tijdens het roken worden de longblaasjes aangetast door de giftige stoffen die sigaretten bevatten. Als steeds meer longblaasjes kapot gaan, wordt de zuurstofopname steeds slechter. 

Longventilatie

Door inademen: 

• longvolume wordt groter
  
• luchtdruk in longen daalt
  
• buitenlucht naar binnen
  

Door uitademen: 

• longvolume wordt kleiner
  
• luchtdruk in longen stijgt
  
• lucht naar buiten
  

Vitale capaciteit

• Wanneer je rookt wordt de hoeveelheid zuurstof in je longen en in de bloedbaan verminderd.
  

• De vitale organen hebben zuurstof nodig om hun werk goed te kunnen doen. Wanneer je rookt komt er in plaats van zuurstof rook in deze organen terecht. Een verlaging van het zuurstofgehalte leidt tot vermoeidheid van deze organen. Minder longcapaciteit zal ook samengaan met deactivering, waardoor de conditie van rokers ook vermindert.
  

Wat gebeurt er als de longblaasjes kapot gaan?

1. Niks
2. Je gaat dood
3. Dan krimpen de longblaasjes
4. Zuurstofopname wordt slechter

Wat is de meest voorkomende longziekte door roken?

1. COPD
2. longkanker
3. Astma
4. Bronchitis

Wat is het gevolg van slechtere opname van zuurstof?

1. Benauwdheid
2. Alle antwoorden zijn juist
3. Je hebt minder energie
4. Verwardheid

De Lever

Homeostase

Homeostase: proces dat een belangrijke rol speelt bij het inwendige milieu van biochemische en biofysische processen in evenwicht houden

- Lever heeft een grote rol bij deze homeostase door het omzetten en uitscheiden van stoffen en zorgt voor contstant milieu

Koolhydraten

-De lever slaat glucose op als glycogeen en maakt dit vrij zodra nodig.

Insuline

- Een eiwit uit de lever stimuleert de aanmaak van insuline producerende cellen.

Alcohol Afbreken

Waar wordt alcohol opgenomen in het bloed?

Hoe wordt het verwerkt?

Hoe ontstaat een kater?

Hoe zorgt het op lange termijn voor allerlei aandoeningen?

Hoe wordt het verwerkt

Alcohol -> Aceetaldehyde -> Acetaat -> H2O + CO2 of vetzuren ketonenlichamen of cholesterol

Hoe ontstaat een Kater

Kater ontstaat als je teveel drinkt dan wordt door het lichaam niet al het alcohol afgebroken, want voor één standaard glas alcohol duurt het anderhalf uur om af te breken.

Welke vorm bij de verwerking komt er na Acetaat?

1. H20 en CO2
2. vetzuren,ketonenlichamen en cholesterol
3. Alcohol
4. aceetaldehyde

Waar wordt alcohol opgenomen in het bloed (meerdere antwoorden mogelijk)

1. Maag
2. lever
3. dunne darm
4. nieren

Biologie

Nieren: Waterhuishouding 

Homeostase

Wat doet ADH?

Wat doet ADH?

Reguleert permeabiliteit van de verzamelbuis

ADH

BINAS

85D

Ultrafiltratie

Kleur

• Licht geel: veel water in de urine.
• Donker geel: weinig water in de urine.
• Donkergeel tot donkerbruin: kan duiden op leveraandoening.
• Roze, roodbruin of vleeskleurig: bloed bij de urine. 

Functies nieren

• Uitscheiding ureum (CH4N2O) en overige zouten: urineproductie;
• Regeling van de osmotische waarde, pH en waterhuishouding van het interne milieu (homeostase);
• Afgifte hormoon EPO (regelt de hoeveelheid rode bloedcellen in bloed).

Watervergiftiging

Waardoor ontstaat watervergiftiging

- Watervergiftiging is te veel water en te weinig zout in je lichaam. 

- Teveel water in korte periode

- 3 á 4 liter per uur

- 0,7 tot 1 liter in de nieren

- Niet meer verwerken door nieren

Symptomen watervergiftiging

- Opzwellende handen en voeten

- Misselijkheid/overgeven

- Hoofdpijn

- Spierpijn

- Krampen

- Slapeloosheid/verwarring

- Ernstige gevallen: Epileptische aanvallen of bewusteloosheid

Processen in het lichaam

- Links in de buikholte

- Water stapelt zich op in bloedbaan

- Water gaat naar weefsel

- Zorgt voor verminderde werking

Alcohol en XTC

- Combinatie van

- Door XTC krijg je dorst en ga je zweten, hierdoor gaan mensen meer drinken (vaak alcohol). Dit wordt snel te veel.

- XTC zorgt ervoor dat je minder vaak naar de wc moet.

- Door kater drinken mensen ook meer water

Hoe voorkom je watervergiftiging

- Verdeelt over de dag drinken en niet achter elkaar

- Max 15 liter per dag drinken

Waarom is een goede waterverhouding in het lichaam van belang?

- Nieren zuiveren het bloed, wat alleen kan met voldoende water

- Goede vertering

- Hierdoor blijven de lichaamsfuncties optimaal

- Oplossing van voedingstoffen

Hoeveel liter water per uur is te veel?

1. 2,5 Liter
2. 3,0 Liter
3. 2,0 Liter
4. 3,5 Liter

Wat zijn de symptomen van watervergiftiging?

Waardoor is XTC gevaarlijk in combinatie met alcohol?

De thermoregulatie van de huid

De huid

- Thermoregulatie is het vermogen van een organisme om de lichaamstemperatuur te handhaven.

- De huid is het grootste orgaan van ons lichaam

- Zweetklieren: Klieren die zweet uitstoten

De huid

- Wanneer je een juiste lichaamstemperatuur hebt, werken de klieren rondom de huid het best. Hierdoor kan de huid jou beschermen tegen infecties en UV-straling.

Wat doen zweetklieren?

1. Zweten
2. Je lichaam opwarmen d.m.v. zweet
3. Je lichaam afkoeling d.m.v. zweet
4. Beschermt tegen infecties

Tegen welke dingen beschermt de huid?

1. Zweet
2. Straling en zweet
3. Bacteria en zweet
4. Bacteria en straling

De Huid: bodypaint

Sueda, Lohren & Sema

De functie van de huid

- Grootste orgaan in het lichaam.

- Bescherming tegen invloeden van buiten.

- Houdt lichaam op juiste temperatuur.

Soorten verf:

Niet elke soort verf kan gebruikt worden op het lichaam, want:

- Sommige verf bevatten oplosmiddelen die gedeeltelijk door de huid gaan en schadelijke opgeloste bestanddelen meenemen.

    -> Bijvoorbeeld: Verf van de schilder. 

Tatoeage vs. Bodypaint

- Opperhuid: bovenste huidlaag, deze vernieuwd zich continu vernieuwen. 

    ->> Bestaat uit hoornlaag en kiemlaag 

- Dermis: De tweede huidlaag

Bodypaint wordt aangebracht op de epidermis, 

maar de inkt voor tatoeages wordt in de dermis gebracht, 

waardoor er een permanente kleurverandering ontstaat. 

Belang van de huid voor het lichaam

- Talgklieren die talg afscheiden

Talg: vettige stof die haar en hoornlaag soepel houdt. 

- Thermoregulatie: proces waarbij een organisme de gewenste lichaamstemperatuur herstelt of in stand houden. 

-> Zweet: bestaat voornamelijk uit water en zout

-> Bij oververhitting: zweetklieren produceren zweet die de warmte uit de lichaam trekt.

Alle soorten verf kunnen gebruikt worden voor het lichaam

1. WAAR
2. NIET WAAR

Hoe heet de tweede huidlaag?

1. Epidermis
2. Dermis
3. Opperhuid
4. Kiemlaag

Wat is de functie van zweet

1. Opname warmte
2. Opname vocht
3. Afgifte vocht
4. Afgifte warmte