H4 - thema 3 - BS2

• Elin
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

thema 3 genetica

BS2 - genenparen

leerdoelen BS2

begrippen BS2

homozygoot

heterozygoot

dominant allel

recessieve allel

drager

onvolledig dominant

intermediair

codominant 

recombinatie

genetische variatie 

homozygoot en heterozygoot

gen = stuk op chromosoom wat 

codeert voor een specifieke 

eigenschap

homozygoot en heterozygoot

gen = stuk op chromosoom wat 

codeert voor een specifieke 

eigenschap

allel = variant van een gen

homozygoot en heterozygoot

geven de vader en moeder dezelfde 

allel? -> homozygoot

geven ze verschillende allelen? 

-> heterozygoot 

dominant en recessief 

het gen dat tot uiting komt tot het fenotype bij een heterozygote genotype 

homozygoot vs. heterozygoot

voorbeeld: haarlijn

-> te zien 2 varianten van het gen: = 2 verschillende allelen

onvolledige dominantie 

als beide alleen tot uiting komen

voorbeeld: oogkleur of bloedgroepen (later meer)

intermediair fenotype 

fenotype dat ontstaat bij 2 onvolledig dominante allelen 

voorbeeld: bloemkleur

codominatie 

als beide allelen die overerven tot uiting komen 

voorbeeld vachtkleur zwart + wit -> geeft mix

Tweelingen

let op hoe ze ontstaan zijn!

• een-eiig

-> 1 eicel + 1 spermacel 

-> zygoot splitst 

• twee-eiig 

-> 2 eicellen + 2 spermacellen 

-> ontwikkelen apart 

Tweelingen

let op hoe ze ontstaan zijn!

• een-eiig

-> genetisch identiek

-> verschillen door andere factoren 

• twee-eiig 

-> genetisch verschillend 

hoe genen te weergeven?

Let op!

• gebruik goed te onderscheiden letters -> dus niet Pp, Vv
• dominante gen met HOOFDLETTER -> vb.: A
• recessieve gen met kleine letter -> vb: a
• bij meerdere allelen tot uiting , geef eigenschap erbij aan: vb. A^wA^r / A^r A^r / A^w A^w 

hoe ontstaan genetische verschillen?

recombinatie 

nieuwe combinaties worden gevormd bij de bevruchting

iemand is hetrozygoot. Hoe schrijf je zijn genotype op?

1. AA
2. Aa
3. aa

Hoe ontstaat recombinatie ?
Meerdere antwoorden kunnen goed zijn.

1. door mitose
2. door meiose
3. door mutatie
4. door bevruchting

Wat betekent hetrozygoot?

1. Geen allelen op een locus
2. Een allel op een locus
3. Twee dezelfde allelen op een locus
4. Twee verschillende allelen op een locus

Wat is recombinatie?

1. De chromatiden reorganiseren zich naar het evenaarsvlak van de cel
2. stukjes DNA van niet-zusterchromatiden worden uitgewisseld
3. Een chromosoom van de moeder en van de vader die samen komen
4. De centriolen die elk naar een pool van de cel bewegen

Bij een onvolledig dominant genotype

1. zijn er 2 verschillende allelen die beide tot uiting komen
2. Komt alleen het dominante allel tot uiting
3. Is er sprake van een homozygoot genotype

Als je van je beide ouders een zelfde allel voor een bepaalde eigenschap hebt ontvangen (aa of AA), dan ben je voor die eigenschap:

1. Homozygoot
2. Hetrozygoot

Bij een dihybride kruising geeft de fenotypeverhouding 9: 3: 3: 1 aan.

1. Codominantie
2. Multipele allelen
3. Intermediaire dominantie
4. Onafhankelijke overerving

Als beide allelen enigszins voorkomen in het fenotype
dan noem je dit

1. intermediair
2. codominantie
3. onvolledig dominant

Wat is homozygoot?

1. 2 van hetzelfde gen voor een eigenschap
2. één recessieve gen van een eigenschap
3. één dominante gen

Als een eigenschap recessief is....

1. betekent dit dat de eigenschap alleen tot uiting komt als het homozygoot is
2. betekent dit dat de eigenschap alleen tot uiting komt als het heterozygoot is
3. Kan het zowel heterozygoot als homozygoot tot uiting komen alleen minder vaak.

Recessief betekent bij erfelijkheid

1. Zwak. Kleine letter gebruiken
2. Zwak. Grote letter gebruiken
3. Sterk. Kleine letter gebruiken
4. Sterk. Grote letter gebruiken

Homozygoot of heterozygoot?

1. Homozygoot
2. Heterozygoot

Homozygoot dominant

1. Aa
2. aa
3. AA

Wat is een dominant gen?

1. een gen dat niet tot uiting komt
2. een gen dat veranderd is
3. een gen dat wel tot uiting komt
4. een gen die niks doet

Het Genotype AA betekend?

1. Hetrozygoot
2. Homozygoot recessief
3. Homozygoot Dominant

Welke vorm van dominantie
zie je in de afbeelding rechts?

1. Onvolledige dominantie
2. Codominantie
3. Homozygoot
4. Heterozygoot

Terugblik

fenotype dat een mengvorm is van twee andere fenotypen

allel dat bij heterozygoten een beetje tot uiting komt in het fenotype

allel dat bij heterozygoten in enkele delen tot uiting komt in het fenotype, terwijl het andere allel in de andere delen tot uiting komt in het fenotype

................

................

................

codominant

intermediair

onvolledig dominant

Sleep onderstaande begrippen...

...naar de bijbehorende uitleg

dominant allel

homozygoot recessief

ouders

kinderen

intermediair

'kleinkinderen'

recessief allel

heterozygoot

homozygoot dominant

A_wA_r

P

Aa

aa

F₁

A

F₂

AA

a

Twee-eiige tweeling

Eeneiige tweeling

Hetzelfde DNA

tweeling is een jongetje en een meisje 

Een eicel is bevrucht door twee zaadcellen

Homozygoot

Heterozygoot

huiswerk

opdracht 14 t/m 23

interesse in meer verdieping? opdracht 24 t/m 26

lees BS3