Herhaling §5.3 en §5.4 Oor en Gehoor + Resonantie

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Oor en Gehoor 

1

Geluid

1

Geluidsbron en Medium

Filmpje 

werking stem

Filmpje

Geluid door lucht

Menselijk gehoor

Gehoorbeentjes

Gehoorgang

Slakkenhuis

Trommelvlies

1

Filmpje

Werking oor

Filmpje

Gehoorbeschadiging voorkomen

Samenvatting

De geluidssnelheid in BEEN - BOT is gelijk aan 2988 m/s.
Hoeveel km/h is dat?

1. 3,0 km/h
2. 830 km/h
3. 10 757 km/h
4. 29,88 km/h

De geluidssnelheid in kurk is gelijk aan 30 km/minuut.
Hoeveel m/s is dat?

1

2

3

Amplitude

Geluidssterkte (decibel - dB)

Geluidssterkte (decibel - dB)

1

2

Geluidssterkte (decibel - dB)

1

2

Rekenen met dB-schaal

2 trombones produceren een geluid van 42 dB. Hoeveel dB wordt er geproduceerd door 200 trombones?

2 trompetten produceren een geluid van 51 dB. Hoeveel dB wordt er geproduceerd door 32 trompetten?

40 tuba's produceren een geluid met een sterkte van 68 dB.
Hoeveel geluid wordt er gemaakt door 5 tuba's?

OEFENING

De tijd-instelling van de Oscilloscoop hiernaast staat ingesteld op 5 ms/div.

Bereken de frequentie van deze trilling.

Lever hier je uitwerking in

1

2

3

Harder en zachter

1

2

Harder en zachter

1

2

3

4

Harder/zachter/hoger/lager

Tonen horen

Zoals we bij 5.1 al gezien hebben hebben verschillende tonen verschillende frequenties. 

Hoe lager de frequentie, hoe lager de toon.
Hoe hoger de frequentie, hoe hoger de toon. 

Hiernaast kan je zien welke frequenties mensen kunnen horen.

  Lees nu "welke tonen kun je horen?" op pagina 224 van je boek

Onthoudt; 
Frequenties onder de 20Hz worden (1) genoemd.
Frequenties boven de 20000Hz worden (2) genoemd. 

Tonen horen

Zoals we bij 5.1 al gezien hebben hebben verschillende tonen verschillende frequenties. 

Hoe lager de frequentie, hoe lager de toon.
Hoe hoger de frequentie, hoe hoger de toon. 

Hiernaast kan je zien welke frequenties mensen kunnen horen.

  Lees nu "welke tonen kun je horen?" op pagina 224 van je boek

Onthoudt; 
Frequenties onder de 20Hz worden subsoon genoemd.
Frequenties boven de 20000Hz worden ultrasoon genoemd. 

Stembereik

Iedereen heeft een andere stem.
Wij als mens hebben een stembereik van ongeveer 80Hz tot 1100Hz. 

Ook met de dierenwereld verschillen wij heel erg. 

Een vleermuis kan bijvoorbeeld ultrasoon geluid maken en horen om te jagen. 

Een hondenfluitje is zo gemaakt dat wij het niet horen maar een hond wel. 

Stembereik

Iedereen heeft een andere stem.
Wij als mens hebben een stembereik van ongeveer 80Hz tot 1100Hz. 

Ook met de dierenwereld verschillen wij heel erg. 

Een vleermuis kan bijvoorbeeld ultrasoon geluid maken en horen om te jagen. 

Een hondenfluitje is zo gemaakt dat wij het niet horen maar een hond wel. 

Een hondenfluitje zal een toon produceren tussen de 20000Hz en de 50000Hz, de hond hoort het en wij niet.

1

2

3

4

5

6

Geluidssterkte (decibel - dB)

Werking van het oor & gehoorschade

In de video werd gezegd dat bij gehoorschade de voorste haartjes als eerst worden beschadigd. 
Misschien ken je wel iemand die gehoorschade heeft. Vaak vertellen je dat ze een hoge pieptoon blijven horen. Dat komt omdat de voorste haartjes de hoge tonen doorgeven aan je hersenen. 

Je hebt maar 2 oren, hou ze veilig. 
Pas op met te harde muziek. 

Kijk de video wel.

https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2322009-davy-heeft-last-van-oorsuizen-en-wil-jou-daarvoor-behoeden.html 

Eigenfrequentie en resonantie

Eigenfrequentie; de trilling die een voorwerp maakt of kan maken. Iedere gitaarsnaar heeft zijn eigen frequentie.

Resoneren betekent eigenlijk "meetrillen".
Resonantie is dus het meetrillen van "iets" met de eigenfrequentie van een voorwerp. 

Hiernaast zijn twee stemvorken afgebeeld. 
Als je tegen een stemvork slaat geeft de stemvork 1 toon. Als die toon dezelfde frequentie heeft als de eigenfrequentie van de tweede stemvork dan gaat de tweede stemvork ook trillen.

Door resonantie kan je dus trillingen veroorzaken of versterken!

Koperblazers

Koperblazers zijn instrumenten zoals trompetten, trombone, hoorn, etc. Ze werken niet helemaal hetzelfde als de panfluit of dwarsfluit (zie vorige les).

Iemand die de trompet bespeeld laat namelijk niet alleen de lucht trillen in een kortere of langere buis maar laat de lucht op verschillende manieren trillen in de buizen. Zijn lippen zijn eigenlijk de trillingsbron. Door zijn lippen op andere frequenties te laten trillen kan hij ook andere tonen produceren doordat de lucht met zijn lippen resoneert. 

Ongewenste resonantie

Resonantie kan dus handig op leuk zijn bij muziek maken, het kan ook minder goed zijn. 

 Kijk op pagina 241 van je boek en lees het stukje tekst er boven

Het boek geeft verder in de tekst nog enkele voorbeelden over ongewenste resonantie. Lees deze straks maar rustig door. 

Op de volgende sheet staat een video over de Tacoma Narrows Bridge.