2.3 Het bestuur Athene en Sparta

• Geschiedenis
• Middelbare school

2.3 Athene en Sparta

Les van vandaag

• Vorige les
• Politiek Athene
• Politiek Sparta
• Peloponnesische oorlog

Doel = aan het eind van de les kun je uitleggen hoe het bestuur van Sparta en Athena eruit zag én waarom zij zo botsten

Vorige les

Wat weten we nog van voor de vakantie?

De Griekse polis/poleis

Het dagelijkse leven

Sparta

Ongelijkheid in Athene

Kan je het hebben over 'één Griekenland' ? Leg je antwoord uit.

Uitleg

Pak je pen

Pak je potlood

Pak je schrift

Pak je gum

Bestuursvormen

Politiek komt van het woord polis

• Monarchie: staat met één leider (mono = één)
  
• Aristocratie: regering van de "besten" (adel)
  
• Tirannie: staat met één leider die de macht met geweld greep
• Democratie: regering van burgers (Athene) (demos = volk)
  

Monarchie, Democratie, Tirannie of Aristocratie?
Volgens Plato mogen alleen burgers met kennis van politiek een staat besturen

1. Monarchie
2. Democratie
3. Tirannie
4. Aristocratie

Monarchie, Democratie, Tirannie of Aristocratie?
In Nederland mogen de burgers iedere vier jaar stemmen tijdens de Tweede Kamer verkiezingen

1. Monarchie
2. Democratie
3. Tirannie
4. Aristocratie

Monarchie, Democratie, Tirannie of Aristocratie?
De Atheense politicus Aristotoi vermoordde zijn tegenstanders en greep de macht

1. Monarchie
2. Democratie
3. Tirannie
4. Aristocratie

Monarchie, Democratie, Tirannie of Aristocratie?
De farao wordt aanbeden als een god en heeft alle macht in handen

1. Monarchie
2. Democratie
3. Tirannie
4. Aristocratie

Atheense democratie

• Aanvankelijk geen succes
• Waarom niet? Wat was hier de oorzaak van?
• Armoede --> besturen = geen geld verdienen
• Gevolg: armen blijven weg
• Perikles: vergoeding

Bestuur Sparta

• Volksvergadering vanaf 30
• Kozen 5 bestuurders
  
• Kozen 28 ouderen als raadgevers
• 2 erfelijke koningen
  - oorlog: generaals
  - vrede: priester en rechter

Sparta: de militaire polis

"Om in vijandig gebied te kunnen overleven, oefenden Spartaanse jongetjes zich ook in stelen. Een jongen had een levende jonge vos gestolen. Toen de eigenaars kwamen zoeken, had hij hem onder zijn kleren verstopt. Het dier raakte in paniek en at door de buik van de jongen naar de ingewanden. De jongen bleef gewoon staan en gaf geen kik. Hij stierf liever dan dat hij betrapt werd."

Peleponnesische Oorlog 
431 - 404 v.Chr. 

• Wie is de beste, Sparta of Athene?
• Athene wil Spartaanse bondgenoten doen overlopen
• 431 v.Chr: Sparta valt Athene aan 
• 404 v.Chr: Athene geeft  over
  --> einde van de Atheense bloeiperiode
• Gevolg: poleis in Griekenland verzwakt

Athene

Sparta

Betere vloot

Betere landleger

Democratie

Monarchie

Militair bestuur

Politiek bestuur

Waar hoort het bij?

Sparta, Athene, allebei of allebei niet?

Volksvergadering

1. Sparta
2. Athene
3. Allebei
4. Allebei niet

Koning(en)

1. Sparta
2. Athene
3. Allebei
4. Allebei niet

Vergoeding om naar de volksvergadering te komen

1. Sparta
2. Athene
3. Allebei
4. Allebei niet

Raad van ouderen

1. Sparta
2. Athene
3. Allebei
4. Allebei niet

Kiesrecht voor vrouwen

1. Sparta
2. Athene
3. Allebei
4. Allebei niet

Kiesrecht voor alle mannen

1. Sparta
2. Athene
3. Allebei
4. Allebei niet

Aan de slag

Wat: maak opdracht 3, 4, 5, 6, 7, 9 en 12 van 2.3

Wie: met je buurman / buurvrouw

Hoe: met je boek / aantekeningen

Hoe lang: rest van de les

Klaar: ga aan de slag met je poster. Tekening, mythe, familie, kenmerken, weetjes!