Zinsdelen (2 mavo)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Grammatica: zinsdelen

Zinsdelen 

Hoe zat het ook alweer?

• een zinsdeel is één woord of een groepje woorden dat bij elkaar hoort
• de persoonsvorm (pv) is altijd één zinsdeel
• alles wat vóór de pv staat is ook altijd één zinsdeel

 

VOORBEELD

Mijn buurman Jan / leest / een boek.

Hoe vind je de persoonsvorm (pv)?

Persoonsvorm

Een zinsdeel kan uit 1 woord bestaan, maar ook uit meer woorden.

Mijn broer koopt een cd

Mijn broer koopt een cd 

Persoonsvorm vind je door de:

1. zin vragend maken > Koopt mijn broer een cd?

2. zin in andere tijd te zetten  > Mijn broer kocht een cd

2. zin in enkelvoud of meervoud zetten > Mijn broers kopen een cd.

De persoonsvorm verandert in beide gevallen

Kijk naar onderstaande zin:

Op school heeft Elle veel gegeten.

Wat is de pv?

Op school heeft Elle veel gegeten.

Zet in een andere tijd: Op school had Elle veel snoep gegeten.

pv = heeft

 

Wat zijn werkwoorden?

Werkwoordelijk gezegde

WG = alle ww in een zin

Mijn broer koopt een cd                     Heb jij ook een cadeau gekocht?

koopt = ww, dus koopt = wg              heb+gekocht = ww, dus wg    

Wat is het wg:
Dit weekend wil ik mijn verjaardag gaan vieren.

Welke vraag stel je om het onderwerp in een zin te vinden?

Onderwerp

Mijn broer koopt een cd 

Stel de vraag: Wie/(Wat) + wg?

Wie koopt? Mijn broer

Mijn broer = OW

Wat is het ow?
De 23-jarige voetballer rent snel over het veld.

En nu zelf:
- ontleed de tien zinnen

Uitleg lijdend voorwerp  

Jan | heeft | Pim | vorige week | zijn boek | geleend.

1. Persoonvorm PV : Doe de tijdsproef, zet in andere tijd en je vindt PV : heeft 

2. Onderwerp OW:  Stel de vraag Wie/Wat + PV?  Wie heeft? :        Jan

3. Werkwoordelijk gezegde vinden: alle werkwoorden in de zin:   heeft geleend

4. Lijdend V Lijdend voorwerp vinden 

Stel de vraag Wat/Wie + wg + ow? 
Wat heeft Jan vorige week geleend?  LV :  zijn boek

lijdend voorwerp

• Je benoemt eerst de PV + WG + OW.
• Dan ga je op zoek naar het lijdend voorwerp.
• Let op: niet elke zin heeft een lijdend voorwerp!!!
• Het lijdend voorwerp begint nóóit met een voorzetsel (in, op, naast, bij, 
    achter, etc).
• Wat/Wie + WG + OW? = lijdend voorwerp (LV)

lijdend voorwerp

Het lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp?

Klas M2E leert het lijdend voorwerp vinden.

1. Klas M2E
2. leert
3. het lijdend voorwerp
4. vinden

OPDRACHT

Maak in Numo de taken die openstaan.