§6.2 De zeespiegel stijgt deel 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 6: 

Landschap in je eigen

omgeving

§6.2 De zeespiegel stijgt

Lesdoelen van deze les

1. Je weet wat relatieve en absolute zeespiegelstijging is
2. Hoe zijn de oude duinen ontstaan en hoe herken je deze nog in het landschap van nu?
3. Leg uit hoe het Hollandveen is ontstaan.
4. Leg het verschil uit tussen oude duinen en jonge duinen
5. benoem en leg uit het voorbeeld van dynamisch kustbeheer.

openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

Relatieve zeespiegelstijging

• bodemdaling + zeespiegelstijging = relatieve zeespiegelstijging

Holocene processen

Periode van transgressie 

Landschappen ontstaan:

• duinen
• veenmoerassen

Transgressie

invloed van de zee neemt toe. 

Waddenkust

3850 v.Chr.: einde aan landwaarts opschuiven kustlijn.

Ontstaan oude duinen: 

• op de grens tussen land en zee ontstonden strandwallen.

• strandwallen door zeegaten onderbroken, ontstaan binnenzee.
• droogvallend met eb, onder water met vloed         ontstaan laag zeeklei door bezinken fijne kleideeltjes.

Veenmoerassen

Kust verschoof zeewaarts door een dalende zeespiegel.

Aan zee: lange, lage duinenrij gebied daarachter: 

• Invloed zout zeewater werd minder

• Zoet water + (dode)planten = veen
• Verlanding = plantengroei in open water + veenontwikkeling.

 Ontstaan van een dik veenpakket: Hollandveen. 

Jongere afzetting

Door stormen werden in Noord- en Zuidwest-Nederland:

• veen weggeslagen 
• nieuwe zeegaten gevormd 
• de overgebleven lagen veen bedekt door een nieuwe laag zand en klei: jonge zeeklei.

Jonge duinen ontstaan: Zandbanken voor de kust afgebroken door de zee, zand verder verplaatst door de wind.

Dynamisch kustbeheer

Vroeger:

• zand storten bij weggeslagen kust

Tegenwoordig:

• zand storten op één plek en natuur gaat werk zelf doen
• natuur herstelt de kust

De Zandmotor of zandsuppletie werkt alleen bij een zeestroom van zuid naar noord.

Lesdoelcheck

1. Hoe zijn de oude duinen ontstaan en hoe herken je deze nog in het landschap van nu?
2. Leg uit hoe het Hollandveen is ontstaan.
3. Leg het verschil uit tussen oude duinen en jonge duinen
4. benoem en leg uit het voorbeeld van dynamisch kustbeheer.