5.3 Indicatoren: ontwikkeling meten

• aardrijkskunde
• Voortgezet speciaal onderwijs

Lesopener

5.3 

Indicatoren: ontwikkeling meten

Indicator?

Kenmerken die iets zeggen over de ontwikkeling van landen. 

Welzijn 

Kijkt naar individu in het land: hoe gelukkig is hij of zij, wat zijn zijn ontwikkelingskansen, gezondheid, kwaliteit van het leven

Kort gezegd: hoe het met je gaat

Welvaart 

Mate waarin de behoefte met de beschikbare middelen kunnnen worden bevredigd.

Kort gezegd: alles met geld (inkomen en uitgaven)

Welvaart 

Welzijn 

Bruto binnenlands product

Levensverwachting 

Analfabetisme 

Aantal artsen per 1000 inwoners 

Onderdak

Koopkracht

Beroepsbevolking

Im- en export

1. Bruto binnenlands procuct bbp       Welvaart 

Definitie: Waarde van alle goederen en diensten die alle mensen in een land produceren in een jaar = bbp = inkomen

bbp per hoofd= bbp gedeeld door aantal inwoners van het land

Hoe hoger het bbp hoe rijker een land is maar......

...wees voorzichtig met het bbp!

1.  Zegt niets over de verdeling van de welvaart tussen groepen en gebieden

2. Niet alle cijfers zijn even betrouwbaar 

3. bbp --> inwonersaantal van invloed, daarom bbp per inwoner beter

4. Zegt niets over de koopkracht = wat kun je kopen met het geld

5. De inkomsten uit de informele sector worden niet meegenomen

Waarom is het 'erg' dat het bbp niets zegt over de verdeling van de welvaart

Levensverwachting         welzijn

= Gemiddeld aantal jaar dat iemand  naar verwachting zal leven.

Centrum landen hoog (ouder dan 70)
Perifere landen laag (rond de 50 jaar)

Komt door onder andere: gebrek aan schoon drinkwater, goede gezondheidszorg en goed voedsel.

Bekijk dit plaatje en beantwoord de vraag op de volgende dia 

https://www.unhcr.org/nl/noodhulp/jemen/?campaign=unhcr_werving|source=network_unhcr_wv|medium=search&gclid=Cj0KCQjwyur0BRDcARIsAEt86ICd1e6UUjE9AhNFXa10c0NtU-Ah1UZVYmeLz0GRAJ5D7hiuYQgVMG8aAnUxEALw_wcB

De levensverwachting van Jemen in 2018 is 66 jaar. Geef een reden waarom het zou kunnen dat dit cijfer niet erg betrouwbaar is.

Analfabetisme       welzijn 

Een analfabeet is iemand die niet kan lezen of schrijven.

De analfabetiseringsgraad geeft aan hoeveel procent van de bevolking ouder dan 15 jaar niet kan lezen of schrijven.

De alfabetiseringsgraad is het percentage dat dit wel kan.

Algemene regel: perifere landen hebben een hogere analfabetiseringsgraad.

Oorzaak: slecht of zelfs geen onderwijs

Ontwikkelingsindex 

Bij de HDI = human development index, wordt naar verschillende indicatoren gekeken en dit zegt iets over het algemene ontwikkelingspeil in een land = welvaart en welzijn samen

HDI  kijkt naar:

- BBP per hoofd (welvaart)
- Levensverwachting (welzijn, zegt iets over gezondheidszorg)
- Analfabetisme (welzijn, zegt iets over onderwijs)
- Aantal jaren dat mensen naar school gaan (welzijn, zegt iets over onderwijs)

Formele sector

Als je werkzaam bent in de formele sector, dan werk je in het officiële deel van de economie:
1. Betaal je belasting over het verdiende geld

2.Tel je mee in de statistieken van de overheid en het wordt ook meegeteld bij het bbp van het land. 

Informele sector 

- Ook wel schaduweconomie

- Van deze mensen is niet bekend dat ze werken 

- Ze betalen geen belasting en tellen niet mee in het bbp

- 'Zwart' geld 

- Kenmerkend voor een perifeer land

- Mensen hebben geen bescherming en rechten in vorm van verzekeringen en uitkeringen

Als jij aan het oppassen bent op je buurjongens of -meisjes valt dit dan onder de formele of informele sector?

1. Formeel omdat ik het iedere week doe
2. Informeel omdat ik niet officieel doorgeef dat ik er geld voor krijg
3. Formeel omdat ik ze een tikkie stuur
4. Informeel omdat ik geen diploma heb

Er zijn nog veel meer kenmerken van landen die iets zeggen over de ontwikkeling van het land. Ook deze kunnen gebruikt worden als indicator.

Het belangrijkste is dat je nooit moet kijken naar maar één indicator als je iets wil zeggen over hoe ontwikkeld een land is. 

Wat moet je weten?

1. Je kan onderscheid maken tussen de indicatoren die horen bij welvaart en welzijn. 

2. Je kan minimaal 4 nadelen noemen van het gebruik van het bbp.

3. Je weet wat levensverwachting en analfabetisme betekenen.

4. Je weet naar welke indicatoren bij de HDI index gekeken wordt.

5. Je kan met behulp van de verschillende indicatoren iets zeggen over de ontwikkeling van een land.

Huiswerk 

Alle vragen behorende bij paragraaf 5.3. 

Bij dit hoofdstuk kan je ontzettend veel informatie uit de atlas halen. De atlaskaarten die je nodig hebt voor de vragen staan bij je weektaak.

Succes !