§3.2 Formules van stoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Vorige §

periodiek systeem

Alle atoomsoorten (elementen)

§3.2 Formules van stoffen

Je leert hoe stoffen met formules worden weergegeven.

Je leert dat er drie soorten stoffen bestaan.

Je leert de naamgeving van metalen, van zouten en van moleculaire stoffen.

(wanhoop niet!)

atoom  koper:    Cu   (geen fase)

stof koper   Cu (s)

atoom zuurstof   O

stof zuurstof   O_{2 (g)}

Bij 7 stoffen een 2 erachter! 

2 atomen aan elkaar

BriNClHOF = ezelsbrug

BriNClHOF = 

ezelsbrug

altijd een 2 achter deze 7 stoffen

Broom = Br₂

Jood = I₂

Stikstof = N₂

Chloor = C_l2

Waterstof = H₂

Zuurstof = O₂

Fluor = F₂

hoofdletter i

Niet ontleedbare stof

bestaat uit 1 soort atomen

ontleedbare stof

bestaat uit meerdere atoomsoorten

verbinding

ontledingsreactie

molecuul tekening

molecuul formule

    CO₂

     H₂O

naam

koolstofdioxide

water

Er bestaan +- 110 verschillende atomen. Atomen kunnen moleculen vormen. Er bestaan miljoenen verschillende soorten moleculen / stoffen.

Hoeveel moleculen zijn er hier in totaal afgebeeld?

1. 5
2. 2
3. 3
4. 16

Hoeveel moleculen zijn er in totaal in molecuultekening B te zien en hoeveel atomen in totaal?

1. 2 moleculen en 2 atomen
2. 3 moleculen en 2 atomen
3. 3 moleculen en 6 atomen
4. 2 moleculen en 6 atomen

Welke van de molecuultekeningen A of B is een mengsel?

1. A
2. B
3. Geen van beide
4. Allebei

Formule van een stof

NH₃

6  NH₃

ammoniak

hier staat een 1, maar die laat je weg

coëfficient:

het getal voor het molecuul. geeft aan hoeveel moleculen er zijn.

index: het getal in het molecuul.

Geeft aan hoeveel atomen van 1 soort er in 1 molecuul zitten

formule van een stof

Let op!

De index komt achter het symbool!

H₂O        2 H atomen, 1  O atoom           

CO₂                   

C₆H₁₂O₆                       

teken opdracht

Teken  3  H₂O

teken opdracht

Teken  3  H₂O

6 CO2

Hoeveel O-atomen in totaal?

1. 6
2. 1
3. 2
4. 12

Welke zin klopt?

huiswerk

§3.2 doornemen tot systematische naamgeving

maken en nakijken opgave 19 tm 21

vandaag

3 soorten stoffen en hoe herken je ze

namen van zouten

namen van metalen

namen van moleculaire stoffen

+ oefenen

Er zijn 2 soorten elementen (atoomsoorten):

metalen en niet-metalen     (metalen geleiden stroom)

Er bestaan drie soorten stoffen.

• metalen (bestaan uit alleen metaal atomen)

                 Cu (s) = koper   Ag  (s)  zilver

• moleculaire stoffen (bestaan alleen uit niet-metaal atomen)                                                                                                     H₂O = water                
  

• zouten (bestaan uit metaal-atomen + niet metaal-atomen)                                                                                                             CuBr₂ = koperbromide
  

metaal, zout of moleculaire stof?

Al

CO₂

NaCl

FeBr₃

C₃H₈

Mg

CuSO₄

O₂

Ne

metalen geleiden stroom.

zouten geleiden alleen stroom als ze zijn opgelost of als ze vloeibaar zijn.

moleculaire stoffen geleiden nooit stroom.

Hoe kun je het verschil op macroniveau onderzoeken?

naamgeving van stoffen

• metalen
• zouten

•    niet-ontleedbare moleculaire stoffen
  
• ontleedbare moleculaire stoffen
  

naamgeving en formule metalen

De naam van de stof is de naam van het element (atoomsoort)

De formule van de stof is het symbool van de atoomsoort (element) + fase

Fe = ijzer

Au = goud

magnesium = Mg (s)

Metalen zijn altijd vaste stoffen behalve kwik  =  Hg

Kwik is vloeibaar.    Hg (l)

naamgeving zouten

          - eerst de naam van het metaal

                - dan de naam van het niet metaal

        - dan de uitgang -ide erachter

- negeer de getallen, die hoor je niet in de naam

- zouten zijn altijd vaste stoffen

                                                                                              CaCl₂ = calciumchloride

                                                                             PbS  = loodsulfide

                                                                               Fe₂O₃   =  ijzeroxide

zuurstof  O  oxide

zwavel   S  sulfide

 

 moleculaire stoffen

ontleedbare en niet-ontleedbare stoffen

uit meerdere atoomsoorten

uit 1 atoomsoort

naamgeving en formule niet-ontleedbare moleculaire stoffen (1 atoomsoort)

De naam is de naam van de atoomsoort.

             De formule is het symbool van de atoomsoort + fase

behalve!!!! Br I N Cl H O F

Deze bestaan altijd uit 2 atomen!

Br₂   I₂   N₂   Cl₂    H₂    O₂    F₂

Argon = Ar (g)      S (s)= zwavel     

H₂ (g) = waterstof     zuurstof = O_{2 (g)}

naamgeving en formule van ontleedbare moleculaire stoffen

Er wordt gebruik gemaakt van Griekse telwoorden:

mono- di- tri- tetra- penta- hexa-

In de naam komen de Griekse telwoorden voor de atoomnaam, in de formule komt het getal achter het symbool!

De naam eindigt op -ide

                     Koolstofdioxide = CO₂

                          Diwaterstofmonosulfide = H₂S

                                     Difosforpentaoxide    =   P₂O₅

zuurstof  O  oxide

zwavel   S  sulfide

waterstof  H   hydride

 

Welke formule voor de vloeistof koolstofdisulfide is juist?

1. C2S (l)
2. 2 CS (l)
3. CS2 (l)
4. 2 CS (aq)

Sommige stofnamen zijn zo ingeburgerd dat ze zo blijven. (uit je hoofd leren dus....)

water             H₂O

methaan        CH₄

propaan        C₂H₆

butaan              C₄H₁₀

ammoniak       NH₃

        glucose          C₆H₁₂O₆

Aan het werk met

2 x Beslisboom opdrachten maken

Huiswerk

Heel §3.2 bestuderen en alle opgaven maken en nakijken (plus niet)