§3.2 Formules van stoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Vorige §

periodiek systeem

§3.2 Formules van stoffen

Je leert hoe stoffen met formules worden weergegeven.

Je leert dat er drie soorten stoffen bestaan.

Je leert de naamgeving van metalen, van zouten en van moleculaire stoffen.

(wanhoop niet!)

molecuul tekening

molecuul formule

    CO₂

     H₂O

naam

koolstofdioxide

water

Er bestaan +- 110 verschillende atomen. Atomen kunnen moleculen vormen. Er bestaan miljoenen verschillende soorten moleculen / stoffen.

Welke van de molecuultekeningen A of B is een mengsel?

1. A
2. B
3. Geen van beide
4. Allebei

Hoeveel moleculen zijn er in totaal in molecuultekening B te zien en hoeveel atomen in totaal?

1. 2 moleculen en 2 atomen
2. 3 moleculen en 2 atomen
3. 3 moleculen en 6 atomen
4. 2 moleculen en 6 atomen

Hoeveel moleculen zijn er hier in totaal afgebeeld?

1. 5
2. 2
3. 3
4. 16

Formule van een stof

NH₃

6  NH₃

ammoniak

hier staat een 1, maar die laat je weg

coëfficient:

het getal voor het molecuul. geeft aan hoeveel moleculen er zijn.

index: het getal in het molecuul.

Geeft aan hoeveel atomen van 1 soort er in 1 molecuul zitten

formule van een stof

Let op!

De index komt achter het symbool!

H₂O        2 H atomen, 1  O atoom           

CO₂                   

C₆H₁₂O₆                       

teken opdracht

Teken  3  H₂O

teken opdracht

Teken  3  H₂O

6 CO2

Hoeveel O-atomen in totaal?

1. 6
2. 1
3. 2
4. 12

Er zijn 2 soorten elementen (atoomsoorten):

metalen en niet-metalen     (metalen geleiden stroom)

Er bestaan drie soorten stoffen.

• metalen (bestaan uit alleen metaal atomen)

                 Cu (s) = koper   Ag  (s)  zilver

• moleculaire stoffen (bestaan alleen uit niet-metaal atomen)                                                                                                     H₂O = water                
  

• zouten (bestaan uit metaal-atomen + niet metaal-atomen)                                                                                                             CuCL₂ = koperchloride
  

metaal, zout of moleculaire stof?

Al

CO₂

NaCl

FeBr₃

C₃H₈

Mg

CuSO₄

O₂

Ne

metalen geleiden stroom.

zouten geleiden alleen stroom als ze zijn opgelost of als ze vloeibaar zijn.

moleculaire stoffen geleiden nooit stroom.

Hoe kun je het verschil op macroniveau onderzoeken?

naamgeving van stoffen

• metalen
• zouten

•    niet-ontleedbare moleculaire stoffen
  
• ontleedbare moleculaire stoffen
  

naamgeving en formule metalen

De naam is de naam van de atoomsoort  (element)

De formule is het symbool van de atoomsoort (element)

Fe = ijzer

Au = goud

magnesium = Mg

Metalen zijn altijd vaste stoffen behalve kwik  =  Hg

Kwik is vloeibaar

naamgeving zouten

          - eerst de naam van het metaal

                - dan de naam van het niet metaal

        - dan de uitgang -ide erachter

- negeer de getallen

- zouten zijn altijd vaste stoffen

                                                                                              NaCl = koperchloride

                                                                                                   CrS  = chroomsulfide

                                                                                                   Fe₂O₃   =  ijzeroxide

zuurstof  O  oxide

zwavel   S  sulfide

 

 moleculaire stoffen

ontleedbare en niet-ontleedbare stoffen

uit meerdere atoomsoorten

uit 1 atoomsoort

naamgeving en formule niet-ontleedbare moleculaire stoffen (1 atoomsoort)

De naam is de naam van de atoomsoort.

             De formule is het symbool van de atoomsoort,

behalve!!!! Br I N Cl H O F

Deze bestaan altijd uit 2 atomen!

Br₂   I₂   N₂   Cl₂    H₂    O₂    F₂

Argon = Ar      S = zwavel      zuurstof = O₂

_{H2 = waterstof}

naamgeving en formule van ontleedbare moleculaire stoffen

Er wordt gebruik gemaakt van Griekse telwoorden:

mono- di- tri- tetra- penta- hexa-

In de naam komen de Griekse telwoorden voor de atoomnaam, in de formule komt het getal achter het symbool!

De naam eindigt op -ide

                     Koolstofdioxide = CO₂

                          Diwaterstofsulfide = H₂S

                                     Difosforpentaoxide    =   P₂O₅

zuurstof  O  oxide

zwavel   S  sulfide

waterstof  H   hydride

 

Welke formule voor de vloeistof koolstofdisulfide is juist?

1. C2S (l)
2. 2 CS (l)
3. CS2 (l)
4. 2 CS (aq)

Sommige stofnamen zijn zo ingeburgerd dat ze zo blijven. (uit je hoofd leren dus....)

water             H₂O

methaan        CH₄

propaan        C₂H₆

butaan              C₄H₁₀

ammoniak       NH₃

        glucose          C₆H₁₂O₆