NaSk1 H4

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

NaSk1 Hoofdstuk 4

Stoffen

Introductie

Leerdoelen

1. Je kunt de drie fasen benoemen waarin stoffen kunnen voorkomen.
   
2. Je kunt de zes faseovergangen van stoffen benoemen en beschrijven.
3. Je kunt uitleggen welke drie eigenschappen moleculen hebben in het deeltjesmodel.
4. Je kunt beschrijven hoe de moleculen bewegen in een vaste stof, een vloeistof en een gas.

Vloeibaar

Vast

Gas

b: Rijpen

c: Sublimeren / Vervluchtigen

f: Condenseren

g: Verdampen

e: Smelten

d: Stollen

Deeltjesmodel

• De moleculen van een stof veranderen niet.
  
• De moleculen van een stof zijn voortdurend in beweging.*
• De moleculen van een stof trekken elkaar aan.

*In elke fase op een andere manier.

Paragraaf 4.1

Stofeigenschappen

Leerdoelen

1.  Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen een mengsel en een zuivere stof.

2. Je kunt met voorbeelden toelichten hoe je stoffen van elkaar kunt scheiden.

3.  Je kunt beschrijven wat er met de moleculen gebeurt als je een stof zuivert.

4.  Je kunt vijf stofeigenschappen noemen en stoffen daarmee van elkaar onderscheiden.

5. Je kunt uitleggen waarom aan keukenzout soms jodium wordt toegevoegd.

Stoffen

• Overal zijn stoffen te vinden.
• Zoals in de natuur of thuis.
• De meeste stoffen hiernaast komen uit een chemische fabriek.
• Wij gebruiken bijna nooit zuiveren stoffen maar vooral mengsels!
  

Zuivere stoffen en mengsels

Zuivere stof:                                                                         Mengsel:

Er zit maar één soort stof in.                                         Meerdere stoffen door elkaar.

Bijvoorbeeld: Zout                                                             Bijvoorbeeld: Cola              

Natrium en chloor

Natrium (Na)       +       Cloor (Cl) ---->            Natriumchloride (NaCl)

Natrium reageert      Chloor is een gas        Keukenzout gebruik 

heftig met water                                                     je in eten.

Zuiveren

Stoffen bij elkaar gooien is erg makkelijk maar een mengsel scheiden is wat lastiger.

Dit kunnen we doen door bijvoorbeeld een stof in te dampen of te filtreren.

Filtreren

scheiden door verschil in deeltjesgrootte 

Filtreren

Als je naar de moleculen kijkt wanneer je aan het filtreren bent ->

Filtreren

Filtreren: 

Scheidingsmethode om een vaste stof te scheiden van een vloeistof.

Indampen

Indampen

Bij indampen kook je de oplossing waarbij de vloeistof verdampt. De vaste stof die achterblijft op het indampschaaltje is het residu. 

Zo kun je bijvoorbeeld zout uit zeewater halen. 

Stofeigenschappen

De eigenschappen waaraan je een stof kan herkennen noemen we stofeigenschappen.

Voorbeelden van stofeigenschappen zijn:

• Geur
• Kleur
• Smaak 
• Brandbaarheid

Stofeigenschappen:

• Brandbaarheid
• Geur
• Kleur
• Smaak
• Hardheid 
• Kookpunt
• Smeltpunt

Geen stofeigenschappen:

• Temperatuur
• Vorm
• Massa
• Volume

Keukenzout

• In keukenzout zit jodium.
• In keukenzout zit 70 tot 85 mg jodium per kg zout toegevoegd.
• Voorkomen dat Nederlanders te weinig jodium binnen krijgen.
• Te weinig jodium zorgt voor afwijkingen aan de schildklier.

Huiswerk:

Maak de introductie en paragraaf 4.1