Koppelteken en weglatingsstreepje, havo 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Koppelteken en weglatingsstreepje

Lesdoel

Na deze les kun je:

• het koppelteken en het weglatingsstreepje op de juiste manier gebruiken

Lees de volgende krantenkop.
'Biologische boer verkoopt vlees van 2 jarige koeien.' Waar moet je een koppelteken (-) plaatsen?

Lees de volgende krantenkop.
'Oud Hollands gebak te koop.'
Waar moet je een koppelteken (-) plaatsen?

Het koppelteken (-)

Met een koppelteken 'koppel' je onderdelen in allerlei verschillende samenstellingen aan elkaar. Een samenstelling bestaat uit twee of meer zelfstandige naamwoorden (bijvoorbeeld: kast + deur = kastdeur).

Wanneer gebruik je het koppelteken?

• In samenkoppelingen (doe-het-zelfzaak).
• Tussen botsende klinkers (café-eigenaar i.t.t. juryuitspraak).
• Tussen twee gelijkwaardige woorden (chef-kok)
• Bij letters, cijfers, tekens, afkortingen of St of Sint (havo-leerling, $-teken).
• Bij aardrijkskundige namen of afleidingen (Noord-Italië).
• Na bepaalde voorvoegsels (ex-man).

Zuid Holland of Zuid-Holland?

1. Zuid Holland
2. Zuid-Holland

non-actief of non actief?

1. non-actief
2. non actief

tv-toestel of tv toestel?

1. tv-toestel
2. tv toestel

huis-aan-huisblad
of huis-aan-huis-blad?

1. huis-aan-huisblad
2. huis-aan-huis-blad

Welk woord is weggelaten op de plaats van het streepje?
voor- en nadelen

Welk woord is weggelaten op de plaats van het streepje?
dorpsstraten en -pleinen

Welk woord is weggelaten op de plaats van het streepje?
auto- en brievenbussen*

Het weglatingsstreepje (-)

Dit gebruik je als je een deel van een woord weglaat. Het streepje komt op de plek van het deel dat je weglaat. Dit mag alleen als het weggelaten woorddeel dezelfde betekenis heeft als bij het andere woord!! *

• kooklessen en kookboeken > kooklessen en -boeken
• voorstanders en tegenstanders > voor- en tegenstanders
• Let op: grote bedragen en kleine bedragen > grote en kleine bedragen (hier laat je een heel woord weg!)

Plaats waar mogelijk een weglatingsstreepje:
telefoonhoesjes en iPadhoesjes

Plaats waar mogelijk een weglatingsstreepje:
televisiefilms en televisieseries

Oefen nu online

Koppelteken en weglatingsstreepje

Klaar? Werk verder volgens de planner van periode 3:

§ 4 spelling, opdracht 1 t/m 6 (blz.254-255). Succes!