Signaal- en functiewoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

signaalwoorden en functiewoorden 

Wat we gaan doen

Uitleg over signaalwoorden

Uitleg over functiewoorden

Zodat je weet wat het zijn, hoe je ze moet gebruiken en hoe je de verschillende tekstverbanden en -functies kunt herkennen.

Verbinding

• groot - inleiding, kern, slot
• klein - inzoomen op alinea's  en tekstdelen
• Binnen alinea's kun je aanwijzingen vinden over de samenhang binnen de tekst
• Functiewoorden: letterlijke aankondiging - aanleiding, voorbeeld, argument, gevolg, conclusie.
• Signaalwoorden: geeft het karakter van het verband aan. Helpt je om te begrijpen waar de tekst over gaat en wat er volgt.
  

Sleep de signaalwoorden naar de bijbehorende tekstverbanden.

Let op: leer de tekstverbanden goed 

opsommend

tegenstellend

tijdsvolgorde (temporeel)

oorzaak-gevolg

toelichtend / voorbeeld

redengevend

voorwaardelijk

een andere

hoewel

voordat

hierdoor

bijvoorbeeld

tenzij

namelijk

want

als

toch

daarnaast

zoals bij

zodat

totdat

echter

indien

Functies

Als je weet wat de functie van een tekstgedeelte is, begrijp je de tekst beter.

Ieder tekstgedeelte heeft een eigen functie in de tekst.

Signaalwoorden helpen je om de functie te bepalen.

Vaak hebben teksten een vaste structuur.

• Als je weet wat de functie van een tekstgedeelte is, begrijp je de tekst beter. 
• Vaak worden functiewoorden niet gegeven en moet je zelf de functie van een tekstdeel bepalen. 
• Signaalwoorden helpen je.
• Voorbeelden van functiewoorden: aanleiding, voorbeeld, anekdote, argument, constatering, definitie, gevolg, oplossing en verklaring.

Wat is de juiste omschrijving bij het functiewoord?

tegenwerping

argument

afweging

advies

conclusie

bewering

ontkenning

argumentatie

nuancering

weerlegging

een stelling die de schrijver moet onderwbouwen

De schrijver geeft te bewering weer en geeft aan dat hij het er niet mee eens is

de schrijver geeft meerdere argumenten

een bewering wordt iets afgezwakt door te laten zien dat er meer gezichtspunten zijn

Met tegenargumenten aantonen dat de argumentatie van de ander niet juist is

De schrijver maakt bezwaar tegen een eerdere argumentatie

reden waarom iemand iets vindt

voor- en nadelen worden of mogelijke oplossingen worden tegen elkaar afgewogen

De schrijver geeft, meestal aan het eind, een goede raad of advies.

De schrijver komt tot een gevolgtrekking

Wat is de juiste omschrijving bij het functiewoord?

stelling

oproep

aanbeveling

samenvatting

conclusie

aanleiding

definitie

voorbeeld

constatering

uitwerking

reden om nu een tekst te schrijven over het onderwerp

omschrijving van wat er met een bepaald verschijnsel wordt bedoeld

beschrijving van één concreet geval

er wordt een verschijnsel/ontwikkeling vastgesteld

er wordt extra informatie gegeven over het onderwerp

Iemand doet een bewering over het onderwerp (niet feitelijk)

de schrijver vraagt de lezer iets te doen

goedbedoelde raad

beknopte navertelling

slotgedachte obv voorgaande

Welke functie past het best bij welk tekstonderdeel?

Inleiding

middenstuk

slot

bewijs

bewering

gevolgen

opsomming

theorie

conclusie

constatering

argumentatie

oorzaak

oplossing

afweging

argument

advies

verklaring

toelichting

nuancering

ontkenning

tegenwerping

weerlegging

aanleiding

samenvatting

oproep

aanbeveling

probleemstelling

tekststructuren

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen

meer voorbeelden krijgen

meer oefeningen maken

de leerstof thuis nog even bekijken

overgaan naar nieuwe leerstof

nog meer te weten komen over de leerstof

niet meer te weten komen over de leerstof

nog iets anders (vul de vraag op de volgende slide in)

Nog iets anders, namelijk...