H4 - 4.4 Arbeiders strijden voor hun rechten (2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H4.4 Arbeiders strijden voor hun rechten

Tijdvak van Burgers en Stoommachines

Weet je het nog?

Socialisme

Waar zou een rijk persoon eerder op stemmen?

1. Op de liberalen
2. Op de socialisten

Liberaal of socialist?
Rijken moeten meer belasting betalen dan armen

1. Liberaal
2. Socialist

Bestudeer de bron en de vier uitspraken:

De tekenaar:
1 hoorde bij de liberalen.
2 hoorde bij de socialisten.
3 vond dat arbeiders kiesrecht moesten krijgen.
4 vond dat arbeiders te veel macht kregen.

Welke uitspraak of welke uitspraken passen het best bij de bron?

1. 1 en 3
2. 2 en 3
3. 2 en 4
4. 1 en 4

1. Communisten (Karl Marx)

2. Sociaal-democraten

A. Wij willen via wetten de positie van de arbeider verbeteren.

B. Wij geloven in een klasseloze samenleving.

C. Alleen door een revolutie kunnen arbeiders de macht grijpen.

D. Privébezit wordt afgeschaft, rijkdom wordt eerlijk verdeeld over iedereen.

E. Arbeiders moeten vakbonden oprichten en stakingen houden.

• Je kunt uitleggen wat het socialisme inhoudt en weet welke twee groepen socialisten waren.
  
  
• Je kunt aan de hand van een voorbeeld uitleggen wat een sociale wet is.

Leerdoelen

Sociale wetten (1)

• Sociale kwestie  (=  de armoede van de arbeidersklasse) wordt steeds groter. De leef- en werkomstandigheden moesten verbeterd worden.
• Liberalen willen zo min mogelijk bemoeienis van de overheid, maar zijn wel bezorgd.
•  Socialisten willen dat er sociale wetten komen en ze willen het kiesrecht verbeteren.

Sociale wetten (2)

• 1874: eerste sociale wet. 'Het Kinderwetje van Van Houten' 
• Kinderen <12 mogen niet meer in fabrieken werken
• ± 1900: woningwetten en leerplicht
• Betere medicijnen en riolering  zorgen voor minder ziektes

klik voor prent

Sociale wetten (3)

• 1894: Sociaaldemocraten richten een politieke partij op: de SDAP (Sociaaldemocratische Arbeiders Partij)
• Belangrijkste doel: kiesrecht voor alle mannen
• 1917: Algemeen mannenkiesrecht
• 1919: Algemeen kiesrecht

klik voor poster SDAP

Begrippen uit deze les

• Socialisme
  
• Communisme
• Sociaaldemocratie
• Vakbond
• Sociale Kwestie
• Sociale Wet
• Politieke Partij
• Algemeen Kiesrecht

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Hoe goed begreep je deze les?

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag:

Online: richt je op je artikel:
* Waarover wil je schrijven?
* Welke vragen wil je beantwoorden?
* Informatie zoeken en verwerken