AFP 2.3.8

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 8

Periode 3

Leerjaar 2

Lesindeling 

1. Welkom + Rapid (5 min.)
2. Lesindeling en lesdoelen (5 min.)
   
3. Theorie Ademhaling (20 min.)
4. Vorige les: zelf aan de slag (20 min.)
   
5. Theorie Medicijnen (30 min.)
6. Afsluiting en huiswerk (5 min.)
   

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je:

1. Benoemen waardoor Astma en COPD veroorzaakt worden, welke symptomen deze ziektebeelden kennen en op welke manier zij behandeld kunnen worden.
   
2. Uitleggen welke medicijnen er voorgeschreven kunnen worden voor chronische luchtwegaandoeningen, hoe zij toegediend worden en welke (bij)werking deze medicijnen hebben.

Ademhaling

Ademhaling: Het proces waarbij zuurstof wordt opgenomen in het lichaam en koolstofdioxide wordt afgegeven aan de buitenlucht.

• Een voornamelijk onvrijwillig proces
• Gestuurd door ademhalingscentra in verlengde merg en hersenstam

Rekreceptoren (longen): Pikken de rek van de wand in luchtwegen op

Chemoreceptoren (o.a. hersenstam): Meten de zuurgraad, CO2 en O2

• Lage zuurgraad = hoge CO2 -> meer ademhaling nodig

Je kunt de ademhaling korte tijd vrijwillig sturen door spierweefsel aan te spannen

Rekreceptoren: Is er rek -> ademhalingscentrum stuurt geen prikkels meer en ademhaling 'stopt'/de spieren ontspannen (je ademt uit) -> geen rek meer -> wel prikkels -> ademhalingsspieren trekken weer samen

Chemoreceptoren zitten ook in aortaboog en halsslagader

Ademhaling (2)

Ademhaling: 12 tot 16 keer per minuut

Inspiratie: Inademing (aanspannen diafragma)

• Gebruik van (hulp)ademhalingsspieren
• Longen worden naar beneden gezogen
• Door drukverschil adem je lucht naar binnen

Expiratie: Uitademing (ontspannen diafragma)

• Borstholte wordt kleiner

Hoe adem je het in?

Het inademen via de neus is gezonder:

• Filtert de inademingslucht (stof, virussen, bacteriën)
• Verwarmt de inademingslucht
  
• Bevochtigt de inademingslucht
  
• Heeft een waarschuwingsfunctie (reuk)

Wat adem je in?

Wat adem je in?

Samenstelling van de lucht:

• Stikstof
• Zuurstof
• Koolstofdioxide
• Waterdamp

Vorige les

Astma vs. COPD

Astma en COPD

Astma en COPD: Vernauwing (obstructie) van de luchtwegen

Astma:

• Vaak normaal longfunctioneren tussen aanvallen door
• Oorzaak: allergie
• Begint op jonge leeftijd
• Normale levensverwachting

COPD:

• Verminderde longfunctie tussen aanvallen door
• Oorzaak: roken
• Begint na 40e
• Vroeger overlijden

Beide lijken veel op elkaar! Er is geen zwart-wit onderscheid, maar veel overlap

Zelf aan de slag 

Open de 'opdracht Lagere Luchtwegen' op CumLaude.

Maak een begin met de vragen.

Krijg je het niet af? Huiswerk!

Medicijnen luchtwegaandoeningen

Open 'Week 2. Schema Medicatie Luchtwegen' op CumLaude

Voordat we aan de slag gaan medicijnen...

Regeling van de ademhaling

Door ademhalingscentrum in hersenstam/verlengde merg

• Autonoom systeem (niet/weinig beïnvloedbaar)

Autonoom zenuwstelsel: Reguleert de organen (dus ook de longen!)

• Sympathisch deel: Zorgt voor actie (fight/flight/fright)
• Parasympathisch deel: Zorgt voor ontspanning (rest and digest)

Med. Longaandoeningen

Sympathico-mimetica: Bootsen het effect van het sympathische deel na

• Stimuleren de vecht/vlucht reactie
• Verwijden de luchtwegen en verhogen de ademfrequentie
• Bij acute astma-aanvallen en als onderhoudsdosering
• Inhalatiepreparaat (lagere dosis is voldoende)

Kortwerkend: Salbutamol (Ventolin) en Terbutaline (Bricanyl)

Langwerkend: Salmeterol (Serevent)

Lagere dosis zorgt voor minder bijwerkingen

Med. Longaandoeningen (2)

Parasympathicolytica: Remt de werking van het parasympathische deel

• Remt de 'ontspanning'
• Verwijden van luchtwegen en verhogen ademfrequentie
• 'Gunstige' bijwerking: indroging van slijmvliezen (minder slijm)
• Vooral bij COPD toegepast
• Ook als inhalatiepreparaat

Kortwerkend: Ipratropium (Atrovent)

Langwerkend: Tiotropium (Spiriva)

Helaas ook moeilijker slijm ophoesten

Andere bijwerkingen: droge mond en obstipatie

Remt de 'rem'

Corticosteroïden

Corticosteroïden: Kunstmatige bijnierschorshormonen

• Onderdrukken het immuunsysteem
• Remmen ontstekingsreacties
• 'Luchtwegbeschermers'

Orale, kortdurende toediening: Bij acute astma door infectie
en bij infecties bij COPD patiënten.

Langdurende toediening via inhalatie:
Onderhoudsbehandeling bij astma en COPD.

Je lichaam maakt deze ook zelf, alleen niet zoveel. 

Corticosteroïden (2)

Orale, kortdurende toediening: 

• Vaak kuur van 7 dagen (Prednison/Prednisolon)
• Bijwerkingen: verhoogde gevoeligheid voor infecties, osteoporose
• Langzaam afbouwen!

Langdurende toediening via inhalatie:

• Bijwerkingen: Irritatie van keel en stembanden
• Na inhaleren de mond spoelen!
• Vb. Beclometason, Fluticason, Budesonide

Deze medicijnen onderdrukken de werking van het eigen bijnierschors. Als je acuut stopt, heb je dus geen alternatief.

Zelf aan de slag

Huiswerk

• Ga verder met jouw lijst van moeilijke woorden uit de lesstof. Geef de naam in het Nederlands en in het Latijn.
  
• Vul zelf het schema Medicatie week 2 verder in met behulp van 'Geneesmiddelenkennis voor DA' Hoofdstuk 9.
• Afmaken opdracht Lagere Luchtwegen
• Maken Expert College: COPD