Literatuurgeschiedenis 16e/17e eeuw

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Literatuurgeschiedenis 16e/17e eeuw

Karel ende Elegast

Welke eigenschappen van goed ridderschap komen naar voren in het verhaal van Karel ende Elegast?

Het eind van de Middeleeuwen

De stad ontstaat:

• Geld
• Overproductie
• Handel -> bewaking -> wapens -> macht
• Nieuwe literatuur
  Toneel (markten)
  Rederijkerskamers – gildes waar toneelstukken en gedichten werden gemaakt. 
• Van gemeenschap naar individu

Welke uitvinding kondigt het eind van de Middeleeuwen aan?

Probeer te verklaren waarom de uitvinding van de boekdrukkunst (ca. 1450) leidde tot het einde van de middeleeuwen.

We belanden in de Renaissance. Renaissance betekent 'wedergeboorte'. Wedergeboorte van wat?

1. van de Republiek der Nederlanden
2. van het Christelijke geloof
3. Van de kunst uit de Klassieke oudheid
4. van de wetenschap

Renaissance

Bouwkunst

Schilderkunst

Literatuur

• Translatio
• Imitatio
• Aemulatio

Het sonnet 

- Oorspronkelijk ontstaan in Italie door Petrarca

- vaste vorm
14 regels, twee kwatrijnen (4 regels), twee terzines (3 regels)

wending in de inhoud na 8 regels 

- vast rijmschema: abba abba cdc dcd

Sonnet 104 - Petrarca

Ik vind geen vrede en kan niet strijden

Ik hoop, ik vrees, ik gloei en ben van ijs

Ik zweef naar boven en val in mijn lijden

Ik bemin de wereld die ik zo misprijs.

Ik ben verlost en kan me niet bevrijden

Ik heb houvast en raak toch van de wijs

Ik voel me levend en gestorven, beide

Door een liefde die hel is alsook paradijs.

 Ik ben verblind, ik schreeuw en kan niet praten

Ik haat mezelf en houd van iedereen,

Ik roep om hulp en wil het leven laten,

Ik huil van vreugde , ik lach terwijl ik ween

Leven en dood, zij zullen mij niet baten

En dit, vrouwe, komt door u alleen.

Sonnet - Van der Noot

Waar wilt gij lopen, lief, waar wilt gij toch al lopen?

Gij vliedt van mij, schoon lief, eer gij weet wat ik meine.

Hoe wilt gij mij altijd d’een pijn op d’ander hopen?

Mijn liefde is schoon, lief, gestadig goed en reine.

Waarom vliedt gij van mij? Waar wilt gij toch al lopen?

Mijn liefde t’uwaards is gestadig goed en reine,

dies en wilt mij niet meer d’een pijn op d’ander hopen,

maar blijft staan, lief, vertoeft en verstaat wat ik meine.

Uw schoonheid zuiver maagd en uw goede manieren,

uw wijsheid, uw verstand en uw deugd goedertieren,

uw oogskens schoon en klaar, en uw rein eerbaar wezen,

uw zuiver blondig haar, uw wenkbrauwkens bij dezen,

behagen mij zo wel, dat ik tot alle tijên,

bij u wel wilde zijn, ’t waar’ in vreugd of in lijên.

Vraag voor de leerlingen: welke kenmerken van een sonnet zie je?

Het geloof - welke grote ontwikkeling deed zich in het geloof voor in de 16e en 17e eeuw?

Machtsstrijd tussen...

Machtsstrijd zowel politiek als religieus. Katholiek versus protestants, Philip versus Willem

Wat weet jij van de strijd tussen de Nederlanden en Spanje in de zestiende en zeventiende eeuw?

We gaan lezen!

bulkboek

Liefde en seks in de gouden eeuw

Opdracht 

Lees (online) blz 3 t/m 6 uit het boekje ‘Liefde en seks in de gouden eeuw’ . 

Maak voor jezelf een beschrijving. Wat denk jíj dat een embleem is? 

In de beschrijving wordt duidelijk: 

Waar een embleem uit bestaat

Wat het onderwerp van een embleem kan zijn

Waarom emblemen zo populair waren

Tijd: 10 minuten

Het embleem

Enorm populair in de Renaissance

Eigenlijk een beeldverhaal: de uitbeelding van een algemene waarheid of les

Bestond uit drie delen:

1. motto: de titel

2. pictura: de afbeelding

3. subscriptio: deuitleg

het embleem heeft overeenkomsten met de moderne meme

We gaan lezen!

Lees nu de rest van het bulkboek

Welk embleem vind jij het leukst/ interessants/ best gevonden?