VMBO4 Th4 voeding&vertering

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Thema 4 Voeding & vertering

Bacteriën en schimmels --> voedselproductie / voedselbederf

Werking enzymen

voedsel conserveren

voedingsstoffen / voedingsvezels / voedingsmiddelen

Glucose / zetmeel --> indicator

Schijf van 5

Grondstofwisseling en verbranding in organismen

Vertering / verteringssap / darmperistaltiek

verteringsselsel

Tanden / kiezen / tandformule

Voedselkeuze  in relatie tot verteringsstelsel

Tandplak / tanderosie

Enzymen

Als een stof omgezet wordt naar een andere stof: reactie
Enzymen: Zorgen ervoor dat deze reacties sneller gaan

Enzymactiviteit

Snelheid waarmee een enzym een stof omzet

Zuurgraad en temperatuur

Optimumkromme en optimumtemperatuur

Zuurgraad

Zuur of basisch

pH 7 = neutraal

Voedsel conserveren

Conserveermiddelen

Zuur, zout, suiker: natuurlijke conserveermiddelen

Kunstmatige conserveermiddelen: sulfiet in frisdranken

Additieven: kleur, geur en smaakstoffen om voedsel aantrekkelijker te maken

Leerdoelen basisstof 1

Je kunt uitleggen wat voor effect bacterien en schimmels hebben op voedsel
Je kunt uitleggen wat enzymen doen
Je kunt uitleggen wat de optimumkromme van enzymen inhoudt
Je kunt vertellen wat de zuurgraad is
Je kunt verschillende vormen van conserveren benoemen

Planning!

Di 03/12 1x Basisstof 1 uitleggen

Wo 4/12 B1 af +  Basisstof 2 uitleggen

Do 5/12 B2 af + Basisstof 3 uitleggen

Di 10/12 2x practicum 5; enzympracticum + werkles verteringsstelsel

Wo 11/12 Opdracht verteringsstelsel af + Basisstof 6 uitleggen

Do 12/12 Samenvatting + d-toets

Di 17/12 2x  examentrainer + reparatielessen

Wo 18/12 PTA D

Beschrijf het begrip "voedingsmiddel"

Voedingsmiddel

Alles wat je eet en drinkt

Voedingsmiddel

Voedingsstof

Vitamine

Voedingsstoffen

Zijn de stoffen in je eten die je kunt gebruiken

Het verteringsstelsel breekt voedingsmiddelen af om de voedingsstoffen binnen te krijgen

Voedingsstoffen

6 groepen: eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen en vitaminen

Voedingsvezels kunnen niet worden verteerd, maar zijn wel belangrijk voor de stoelgang

Wat is geen voedingsstof?

1. Eiwitten
2. Vetten
3. Koolhydraten
4. Vlees

Eiwitten

Bouwstof
Cellen bestaan voor een groot deel uit eiwit
Enzymen zijn eiwitten
Geen reservestof

Koolhydraten

Glucose, suiker en zetmeel
Plantaardige voeding
Brandstof, bouwstof en reservestof
Zetmeel en suiker worden omgezet tot glucose: verbranding
Deel wordt glycogeen (reservestof) of vet

Water

Bouwstof
Het grootste deel van je lichaam is water
Ook voor vervoer in je lichaam (bloed, lymfe, cytoplasma)

Tot welke voedingsstof behoort zetmeel?

1. koolhydraten
2. eiwitten
3. vetten
4. mineralen

Mineralen

Zouten
Calcium, fluoride, ijzer, natrium, kalium etc.
Bouwstof en beschermende stof
Opbouw beenderen
Maken van hemoglobine
Weinig van nodig (keukenzout vaak zelfs te veel)

Vitaminen

Beschermende stof
Zit meestal genoeg in je eten
Sommigen zijn schadelijk als je teveel binnen krijgt
A, B, C, D, E en K
Gevarieerd eten!!!

Welke voedingsstof hoort bij de groep van beschermstoffen?

1. vetten
2. vezels
3. eiwitten
4. water

Welke voedingsstof levert géén energie?

1. Koolhydraten
2. Vitamines & mineralen
3. Vetten
4. Eiwitten

Welke voedingsstof is een brandstof?

1. water
2. koolhydraten
3. mineralen
4. eiwitten

Welke voedingsstof
is een bouwstof?

1. mineralen
2. vitaminen
3. koolhydraten
4. vezels

Voedingsstof aantonen

Indicator

Welke zin klopt?

1. Voedingsmiddelen zitten in een voedingsstof
2. voedingsmiddel is hetzelfde als voedingsstof
3. Voedingsstoffen zitten in een voedingsmiddel
4. huh?

Welke Voedingsstof hoef je maar weinig van te eten?

1. Koolhydraten
2. Eiwitten
3. Vetten
4. Vitamines

Planning!

Di 03/12 1x Basisstof 1 uitleggen

Wo 4/12 B1 af +  Basisstof 2 uitleggen

Do 5/12 B2 af + Basisstof 3 uitleggen

Di 10/12 2x practicum 5; enzympracticum + werkles verteringsstelsel

Wo 11/12 Opdracht verteringsstelsel af + Basisstof 6 uitleggen

Do 12/12 Samenvatting + d-toets

Di 17/12 2x  examentrainer + reparatielessen

Wo 18/12 PTA D

Gezonde voeding

• geslacht
• leeftijd
• milieutemperatuur
• lichaamsgewicht
• (lichamelijke inspanning)

Schijf van 5

1. Eet gevarieerd

2. Niet teveel & beweeg

3. Minder verzadigd vet

4. Veel groente, fruit en brood

5. Veilig

Op A3 papier

buiten de schijf van 5

Schijf van 5

• De schijf van vijf bestaat uit vijf vakken.
  
• Elk vak bevat een groep van 
  

     voedingsmiddelen die we dagelijks nodig

     hebben.

• Als je elke dat iets eet uit elk vak dan 
  

     krijg je alle voedingsstoffen binnen. 

• De vakken zijn niet even groot.
  
• Uit de grote vakken moet je meer eten
  

     dan uit de kleine vakken.

• De grote vakken bevatten plantaardige 
  

     voedingsmiddelen.

www.voedingscentrum.nl

Voordelen van de schijf van 5

- de kans op hart- en vaatziekten en kanker wordt verkleint

- je krijgt voldoende mineralen, vitamines, eiwitten, koolhydraten, vetten en vezels binnen

-je blijft gemakkelijker op gewicht en vergroot je de kans op een gezonde oude dag

Hoeveel moet je eten/drinken?

Dit is de energiebehoefte en  is afhankelijk van:

• leeftijd
  
• geslacht
  
• lichaamsgrootte
  
• lichamelijke inspanning
  

Energie
behoefte

Kilocalorie

(kcal)

Gewicht/lengte

Beweging

Leeftijd

Geslacht

Stofwisseling

(Grondstofwisseling)

Planning!

Di 03/12 1x Basisstof 1 uitleggen

Wo 4/12 B1 af +  Basisstof 2 uitleggen

Do 5/12 B2 af + Basisstof 3 uitleggen

Di 10/12 2x practicum 5; enzympracticum + werkles verteringsstelsel

Wo 11/12 Opdracht verteringsstelsel af + Basisstof 6 uitleggen

Do 12/12 Samenvatting + d-toets

Di 17/12 2x  examentrainer + reparatielessen

Wo 18/12 PTA D