week 3 (enk en sam zinnen, voegwoorden)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Planning

• Mededelingen
  
• Lesdoel
  
• Uitleg
  
• Aan het werk
  
• Vragen 

Waar hebben we het vorige week over gehad?

Mededelingen

Blijven jullie lezen?

Lesdoel

Aan het eind van de les kun je nevenschikkende en onderschikkende voegwoorden herkennen en gebruiken.

Voegwoorden

Voegwoorden verbinden twee woorden, woordgroepen of zinnen met elkaar:

- twee woorden: pizza of hamburger;

- twee woordgroepen: de zware training en de spannende wedstrijd;

- twee zinnen: Ruby en Nathalie sparen voor een tent, want ze gaan in juli kamperen in de Ardennen

Twee soorten: nevenschikkend en onderschikkend (1)

Nevenschikkende voegwoorden:

• verbinden twee woorden/twee woordgroepen/twee hoofdzinnen
• Lars kan goed koken, maar zijn zus Jiska bakt er niets van.

dus, en, maar, of, want

Twee soorten: nevenschikkend en onderschikkend (2)

Onderschikkende voegwoorden: 

• Verbinden meestal een bijzin met een hoofdzin
• Pak je een paraplu voordat je naar buiten gaat?

dat, of, waar, omdat, doordat, als, hoewel, nadat, opdat, tenzij, terwijl, toen, voordat, zodat en zodra

Aan de slag

Opdracht 1, 2, 3, 4 en 5 (blz. 150-151)

Inleveren op Its inleverpunt voor 18:00 uur.

Donderdag nakijken.

Lesdoel

Aan het eind van de les kun je nevenschikkende en onderschikkende voegwoorden herkennen en gebruiken.

Wat gaan we doen?

• Mededelingen
• Lesdoel
• Uitleg
• Aan het werk
• Vragen 

Mededelingen

Iemand iets te melden?

Lesdoel

Aan het eind van de les kun je hoofd- en bijzinnen herkennen in samengestelde zinnen.

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Enkelvoudige zinnen:

- Één persoonsvorm. - Evelien (ow) werkt bij de bakker.

Samengestelde zinnen:

- Meer dan één persoonsvorm. -> Evelien werkt bij de bakker (hoofdzin), want zij bakt graag koekjes (hoofdzin)

Voorbeeld

Samengestelde zinnen: meer dan één persoonsvorm. 

- (hoofdzin) Evelien werkt bij de wakker, (hoofdzin)want zij bakt graag koekjes.

- (bijzin) Omdat Evelien graag koekjes bakt, (hoofdzin) werkt zij bij de bakker.

- (hoofdzin) Evelien werkt bij de bakker, (hoofdzin) want zij bakt graag koekjes, (bijzin) omdat ze die zo lekker vindt. 

Hoofdzinnen en bijzinnen

Hoofdzinnen

- Een 'zelfstandige zin', kan alleen voorkomen (Eva loopt naar haar werk.)

- Je kunt geen 'niet' tussen het ow en de pv zetten.

Bijzinnen

- Een 'onzelfstandige zin', kan niet alleen voorkomen. (...,omdat ze die zo lekker vindt.) ?!?!

- Er kan een woord tussen de pv en het ow staan.

Hoofdzin <-> Hoofdzin

Nevenschikkende voegwoorden: en, of, want, maar, dus

Samengestelde zin: hoofdzin-hoofdzin?

Stap 1: welk voegwoord past er? -> en, of, want, maar, dus (nevenschikkend!)

Stap 2: 'niet' proberen ertussen te plaatsen

Stap 1: Ik ga naar school en dan ga ik een boek lezen. 

Stap 2: Ik niet ga naar school en dan ga niet ik een boek lezen.

Dus ... Twee hoofdzinnen!

Hoofdzin <-> Bijzin 

Onderschikkende voegwoorden: dat, of, waar, omdat, doordat, als, hoewel, nadat, opdat, tenzij, terwijl, toen, voordat, zodat en zodra

Samengestelde zin: hoofdzin-bijzin

Stap 1: zoek de hoofdzin

Stap 2: zoek de bijzin, waar staat de pv? -> vaak achterin de zin.

Joris denkt dat Marit altijd lopend naar school gaat.

    hoofdzin                                             bijzin

Hoe ziet dat er dan uit?..

- (hoofdzin) Evelien werkt bij de wakker, (hoofdzin) want zij bakt graag koekjes.

- (bijzin) Omdat Evelien graag koekjes bakt, (hoofdzin) werkt zij bij de bakker.

- (hoofdzin) Evelien werkt bij de bakker, (hoofdzin) want zij bakt graag koekjes, (bijzin) omdat ze die zo lekker vindt. 

Samengesteld of enkelvoudig?:
Grote gezinnen worden zeldzaam, maar er bestaan nog altijd gezinnen met zes of meer kinderen.

1. samengesteld
2. enkelvoudig

Hoofdzin-hoofdzin of hoofdzin-bijzin?:
Grote gezinnen worden zeldzaam, maar er bestaan nog altijd gezinnen met zes of meer kinderen.

1. hoofdzin-bijzin
2. hoofdzin-hoofdzin

Wat zijn alle voegwoorden van een samengestelde zin: hoofdzin-hoofdzin?

Tips

• Leer de voegwoorden uit je hoofd! (Als eerst de nevenschikkende voegwoorden). 
• Bekijk het filmpje op Its!

Huiswerk: voor morgen heeft iedereen een samengestelde zin bedacht en in Padlet gezet (kijk op Magister).

Aan de slag

Maken: 

- Opdracht 1, 2 en 3 (blz. 148-149)

- Samengestelde zin bedenken en op Padlet zetten.

Inleveren voor 18:00 uur via het inleverpunt op Its.

Lesdoel

Aan het eind van de les kun je hoofd- en bijzinnen herkennen in samengestelde zinnen.

Wat gaan we doen?

• Padlet bekijken
• Huiswerk bespreken
• Lesdoel
• Formuleren H5  
• Aan de slag
• Nakijken

Padlet

- Welke zin valt je op?

- Zie je ook een zin met hoofdzin-bijzin?

Voegwoord 'of'

- Kan voorkomen in de hoofdzin-hoofdzin (meestal), maar ook in de hoofdzin-bijzin. Doe dan altijd stap 2: staat er een woord tussen de pv en het ow?

Huiswerk bespreken

- Zijn er vragen?

- Lijst woordsoorten op Its + linkjes

Lesdoel

Aan het eind van de les kun je een tekst aantrekkelijker maken door te variëren in zinslengte.

Formuleren H5

Pak blz. 152-153 erbij

Aan het werk

Maken: opdracht 3

Tijd: 10 min.

Daarna bespreken.

Hoe heb je zin 1 opgedeeld? Vul het hier in.

Hoe heb je zin 3 opgedeeld? Vul hier in.

Vandaag: Geen huiswerk

Dinsdag starten we met Spelling H5