Grammatica, zinsontleding

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Grammatica, zinsontleding

Stap 1: zoek de persoonsvorm

Hoe doe je dat?

Je zet de zin in een andere tijd. Het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm. 

Benoem de persoonsvormen:
1. De leerlingen werken hard aan hun huiswerk.
2. Waarom hebben jullie geen ijsje gegeten met dat mooie weer?
3. De leerlingen zijn moe van de online lessen.

Stap 2: verdeel de zin in zinsdelen

Verdeel in zinsdelen:
1. De leerlingen werken hard aan hun huiswerk.
2. Waarom hebben jullie geen ijsje gegeten met dat mooie weer?
3. De leerlingen zijn moe van de online lessen.

Stap 3: benoem het gezegde

Welke gezegdes zijn er en wat is het verschil?

De leerlingen zijn moe van de online lessen.

Deze zin bevat een...

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

De leerlingen hebben veel toetsen moeten maken in de toetsweek.

Deze zin heeft een.....

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Benoem het gezegde in beide zinnen:

1. De leerlingen hebben veel toetsen moeten maken in de toetsweek.
2. De leerlingen zijn moe van de online lessen.

Stap 4: benoem het onderwerp

Wat is de rol van het onderwerp in een zin en bevat elke zin een onderwerp?

Benoem het onderwerp in de volgende zinnen:
1. De hond speelt graag met een bal.
2.Mijn oma geef ik elke week bloemen.
3. Elke dag is dat meisje vrolijk.

Mijn oude juf / stuur / ik / altijd / een verjaardagskaart / voor haar verjaardag.

Welk zinsdeel is het onderwerp?

1. Mijn oude juf
2. ik
3. een verjaardagskaart
4. voor haar verjaardag

Stap 5: benoem het lijdend voorwerp

Wat is de rol van het lijdend voorwerp in een zin?

Staat in elke zin een lijdend voorwerp?

Wanneer is een zinsdeel nooit een lijdend voorwerp?

Benoem het lijdend voorwerp in de volgende zinnen:
1. De hond / speelt / graag / met een bal.
2.Mijn oma / geef / ik / elke week / bloemen.
3. Elke dag / is / dat meisje / vrolijk.

Stap 6: benoem het meewerkend voorwerp

• Wanneer staat er een meewerkend voorwerp in de zin?
• In welke zinnen staat nooit een meewerkend voorwerp? 

Benoem het meewerkend voorwerp in de volgende zinnen:

1. Mijn oude juf / stuur / ik / altijd / een verjaardagskaart / voor haar verjaardag.
2. De hond / speelt / met de bal / voor het huis.
3. Ik / ben / heel bang / voor spinnen.

Kijk nog eens naar de volgende zinnen:

1. Mijn oma / geef / ik / elke week / bloemen.

2. De hond / speelt / met de bal / voor het huis.

3. Mijn oude juf / stuur / ik / altijd / een verjaardagskaart / voor haar verjaardag.

Welk zinsdeel kun je niet benoemen?

Wat is de functie van deze zinsdelen?

1. Mijn oma / geef / ik / elke week / bloemen.

2. De hond / speelt / met de bal / voor het huis.

3. Mijn oude juf / stuur / ik / altijd / een verjaardagskaart / voor haar verjaardag.

Deze zinsdelen geven extra informatie over het gezegde.

Extra informatie over plaats, tijd, hoe, waarom, etc.

Dit zinsdeel noem je: de bijwoordelijke bepaling

Zelfstandig werken

Ben je helemaal bij met de opdrachten in het boekje? 

Maak opdracht 19 en 20 uit je boekje.