poëzie

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Wat is het Ideale Gedicht? 

Welke dichtvorm heeft het ideale gedicht?

Geen specifieke vorm: complete vrijheid!

Haiku

Limerick

Sonnet

Rondeel

Er moet zeker rijm zijn

Wat is de toon van het ideale gedicht?

humoristisch

serieus

alledaags, laagdrempelig

emotioneel

Wat doet het Ideale Gedicht met zijn lezers?

Troosten

emotioneren

zet aan tot nadenken

de lezer melancholisch maken

Wat is het hoofdthema van het Ideale Gedicht?

de dood

de natuur

liefde en vriendschap

Poëzie zelf

het leven

Wat denken dichters over poëzie? 

Wat denken dichters over poëzie? 

=> Je moet poëzie niet altijd begrijpen; poëzie is er juist  om de grenzen van de taal te doorbreken.  Eenduidige poëzie kan en mag bestaan, maar het heeft meer mogelijkheden.

TOETS: Nog twee meningen...

TOETS: Wat is pöezie voor jou?  

Ga je akkoord met de meningen? 

Wat is jouw standpunt? 

Welke gevoelens wekken dit gedicht op? Geef 1 adjectief dat de sfeer van dit gedicht beschrijft.

Wat is de kerngedachte van dit gedicht?

Het Egidiuslied

- Gruuthusehandschrift : gedichten en liederen

- 14e eeuw, Brugge

- Erg vernieuwend: 

1. persoonlijke, intieme materie;
2. zender + ontvanger zijn bekend;
   
3. grote herkenbaarheid 

- Jan Moritoen

Oefening 5 pg 167

e) Er zijn drie belangrijke tegenstellingen in het gedicht.

Egidius, waar ben je gebleven?

Ik mis je zo, mijn kameraad.

Jij koos de dood, liet mij het leven.

Je vriendschap was er vroeg en laat,

maar 't moest zo zijn, een van ons gaat.

Nu ben je in 't hemelrijk verheven,

helderder dan de zonneschijn,

alle vreugd is jou gegeven.

Egidius, waar ben je gebleven?

Ik mis je zo, mijn kameraad.

Jij koos de dood, liet mij het leven.

Bid nu voor mij, ik ben verweven

met deze wereld en zijn kwaad.

Bewaar mijn plaats naast jou nog even,

ik moet nog zingen, in de maat,

tot de dood, die elk te wachten staat.

Egidius, waar ben je gebleven?

Ik mis je zo, mijn kameraad.

Jij koos de dood, liet mij het leven.

Je vriendschap was er vroeg en laat,

maar 't moest zo zijn, een van ons gaat.

Nu ben je in 't hemelrijk verheven,

helderder dan de zonneschijn,

alle vreugd is jou gegeven.

Egidius, waar ben je gebleven?

Ik mis je zo, mijn kameraad.

Jij koos de dood, liet mij het leven.

Bid nu voor mij, ik ben verweven

met deze wereld en zijn kwaad.

Bewaar mijn plaats naast jou nog even,

ik moet nog zingen, in de maat,

tot de dood, die elk te wachten staat.

e) Stijlfiguur in vers 1? 

Egidius, waar ben je gebleven?

e) Stijlfiguur in vers 1? 

Egidius, waar ben je gebleven?

= retorische vraag => aanzetten tot nadenken en meer nadruk leggen op de afwezigheid van Egidius.

g) Wat valt op in strofebouw en rijm? 

Egidius waer bestu bleven

Mi lanct na di gheselle mijn

Du coors die doot du liets mi tleven

Dat was gheselscap goet ende fijn

Het sceen teen moeste ghestorven sijn

Nu bestu in den troon verheven

Claerre dan der zonnen scijn

Alle vruecht es di ghegheven

Egidius waer bestu bleven

Mi lanct na di gheselle mijn

Du coors die doot du liets mi tleven

Nu bidt vor mi ic moet noch sneven

Ende in de weerelt liden pijn

Verware mijn stede di beneven

Ic moet noch zinghen een liedekijn

Nochtan moet emmer ghestorven sijn

Egidius waer bestu bleven

Mi lanct na di gheselle mijn

Du coors die doot du liets mi tleven

=> strofes + refrein

Egidius waer bestu bleven

Mi lanct na di gheselle mijn

Du coors die doot du liets mi tleven

Dat was gheselscap goet ende fijn

Het sceen teen moeste ghestorven sijn

Nu bestu in den troon verheven

Claerre dan der zonnen scijn

Alle vruecht es di ghegheven

Egidius waer bestu bleven

Mi lanct na di gheselle mijn

Du coors die doot du liets mi tleven

Nu bidt vor mi ic moet noch sneven

Ende in de weerelt liden pijn

Verware mijn stede di beneven

Ic moet noch zinghen een liedekijn

Nochtan moet emmer ghestorven sijn

Egidius waer bestu bleven

Mi lanct na di gheselle mijn

Du coors die doot du liets mi tleven

Elegie of klaaglied

In de West-Europese literatuur wordt elegie als benaming gebruikt voor elke vorm van lyriek waarin n.a.v. de dood van een geliefde of bij een andere droevige gebeurtenis gemijmerd wordt over de tragische aspecten van het leven. De dichter vindt hierbij vaak troost in het reflecteren over een of ander eeuwigheidsprincipe. Elegie is aldus het algemeen begrip geworden voor klaaglied, klaagzang, treurzang, treurlied, in memoriamgedicht, dodenklacht, lijkdicht. 

=> i) Bewijs dat Het Egidiuslied een elegie is. 

Het rondeel

Een rondeel is een kort gedicht van 8, 12, 13 of 21 verzen, gebouwd op slechts twee rijmklanken en het driemaal terugkeren van dezelfde versregel(s). 

=> i) Bewijs dat het Egidiuslied een rondeel is. 

Kennen jullie zelf voorbeelden van hedendaagse elegieën? (Denk bv aan muziek)

Rederijkers

Datering: late middeleeuwen (ca 1500-1700)​

Plaats: in steden ​

Wat: vereniging van mannen = rederijkerskamers​

Wie : rijke / welgestelde mannen  

Rederijkers

- Doel: samenkomen ‘om aan literatuur te doen’ ; voordrachten ; wedstrijden ; feesten opleuken ​

- Typerend: dichten = ambacht ; moeilijke dichtvormen proberen

Rederijkers

Voorbeeld

Wat kan je vertellen over de rederijkers?

Anthonis De Roovere- Van der mollenfeeste

• ​Episch : er wordt een ‘verhaal’ verteld over iedereen die naar ‘het mollenfeest’ moet komen. 
  

• Mollenfeest = de dood die voor iedereen komt ​
• ​Rijm: telkens ababbcbc ​

        Strofebouw: strofes van 8 verzen

Anthonis De Roovere- Van der mollenfeeste

• Herhalingen en opsommingen => iedereen van de samenleving kan zich verwachten aan de dood, hoge of lage stand, jong of oud, man of vrouw. ​
• ​Telkens ongeveer hetzelfde, maar anders geformuleerd => iedereen moet komen; de dood is onontkoombaar. 

Naar welk gedicht gaat jullie voorkeur?

Van der mollenfeeste

Egidiuslied