1.2: De Grote Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.2 De Grote Oorlog

1914-1918

1. Welke landen herken je?

2. Op wat voor manier is het begrip nationalisme verbonden met de afbeelding?

Wat weet je nog van de vorige les?

Leerdoelen

• Je weet wie elkaar bestreden in de Eerste Wereldoorlog en waardoor de oorlog ontstond
• Je weet hoe de oorlog begon
• Je weet hoe de oorlog verliep in het oosten
• Je weet hoe de oorlog verliep in het westen

De Eerste Wereldoorlog 

1914-1918

Totale oorlog 

Tussen wie ging de strijd?

Geallieerden: Groot Brittanië, Frankrijk, Rusland (Later ook Italië en de VS)

Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije (Later ook het Ottomaanse Rijk)

Wereldoorlog omdat veel volken in een groot deel van de wereld meededen

Oorzaken WOI

1. Frans-Duitse Oorlog
2. Bondgenootschappen
3. Nationalisme
4. Militarisme
5. Wapenwedloop

1. Frans-Duitse Oorlog

• 1870-1871: Duitsland en Frankrijk in oorlog
• Conflict over troonopvolging in Spanje
• Echte reden: Bismarck zag een oorlog als een middel om Duitsland te verenigen
• Duitsland werd in 1871 uitgeroepen in Parijs
• Een nieuw land, wat het evenwicht in Europa verstoorden

Frankrijk wil wraak

2. Bondgenootschappen

Na de Frans Duitse oorlog werden er verbonden gesloten.

Beloften op elkaar te helpen wanneer er oorlog zou komen.

Frankrijk en Rusland zouden elkaar helpen als Duitsland 1 van de 2 aanviel.

Duitsland had een verbond met Oostenrijk-Hongarije.

Gevolg: Als 1 land de oorlog zou verklaren, zou er in heel Europa oorlog zijn

3. Nationalisme

Nationalisme is de trots op het eigen land en volk

In de 19e eeuw kwam daarbij dat landen andere volken als minder gingen afschilderen.

Het eigen volk moest verenigd worden in 1 land.

Spanningen over grenzen en uitbreidingen van landen.

Nationalisme is een trend die je in heel Europa zag.

4. Militarisme

Men zag oorlog als een middel om de eigen natie te versterken

Het leger werd verheerlijkt

Militaire waarden stonden hoog in het aanzien

Mensen hadden eigenlijk wel zin in een oorlog. Een korte oorlog dan wel

5. Wapenwedloop

Het militarisme en nationalisme leidde tot een wapenwedloop

Race om het sterkst bewapend te zijn

Nieuwe wapens geïntroduceerd als machinegeweren, tanks en gifgas

De oude manier van oorlogsvoering was afgelopen en de oorlog zou hierdoor ook lang gaan duren.

Aanleiding (directe oorzaak): Moord aanslag op Franz Ferdinand, kroonprins van Oostenrijk-Hongarije in Sarajevo 1914

Mobilisatie 

Rusland mobiliseerde al eerste zijn legers 

Duitsland verklaarde de oorlog aan Rusland en Frankrijk. 

3 augustus 1914 trok Duitsland het neutrale België binnen. (von Schlieffenplan)

Om een tweefrontenoorlog te voorkomen. 

Iedereen trok vol vertrouwen richting het front. 

Von Schlieffenplan

Tweefronten

Het werd een loopgravenoorlog zowel aan het oostfront als aan het westfront groeven legers diep uitgegraven gangen. 

Westfront: in 4 jaar tijd is het front nauwelijks veranderd. 

Nieuwe wapens; gifgas, machinegeweren tanks speelden een grote rol. 

Oostfront 

Rusland mobiliseerde snel maar werden snel terug gedreven. 

1915 Duitsland stuurt meer troepen naar het Oosten. 

1917 trad de Tsaar af, de nieuwe regering zette de oorlog voort 

1918 Rusland sluit een vrede met Duitsland 

Westfront

Slag bij de Somme

Tweefronten

Westfront: 

In 1917 verklaarde Amerika de oorlog aan Duitsland. 

Aanleiding:

Zimmerman telegram en Luisitania 

1918 

Elke maand 250.000 nieuwe Amerikaans troepen. 

11-11-1918 om 11:00 wapenstilstand. 

0,1 procent van de Duitse soldaten aan het westfront stierven door man tegen man gevechten

En aan het oostfront?

Daar is de oorlog dynamisch.

De Russen verliezen deze oorlog

De Eerste Wereldoorlog was van... tot...

1. 1914-1917
2. 1940-1945
3. 1914-1918
4. 1914-1919

Indirecte oorzaken Eerste Wereldoorlog 

Aanleiding (directe oorzaak) Eerste Wereldoorlog

Nationalisme 

Wapenwedloop

Militarisme 

Moord op kroonprins Frans-Ferdinand 

Bondgenootschappen

Frans-Duitse oorlog 

Waarom was de moordaanslag op Franz Ferdinand de aanleiding?

Verdun, De Somme en Ieper

Keerpunt WOI 

• Duikboten bestonden al, maar nu massaal ingezet.
• De Duitsers probeerden met de Onbeperkte Duikbotenoorlog alle schepen tot zinken te brengen

Zinken Lusitania (onbeperkte duikbootoorlog)

Zimmermantelegram

Huiswerk 

1.2 De Eerste Wereldoorlog

maken 1 t/m 7