H3A §1.2: De Grote Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.2 De Grote Oorlog

Aan het einde van de les:

• Weet je wie elkaar bestreden in de Eerste Wereldoorlog en waardoor de oorlog ontstond
• Weet je hoe de oorlog begon
• Weet je hoe de oorlog verliep in het oosten
• Weet je hoe de oorlog verliep in het westen

1. Welke landen herken je?

2. Op wat voor manier is het begrip nationalisme verbonden met de afbeelding?

De Grote Oorlog (Nu WOI)

1914-1918

Waarom noemde men het vroeger de Grote Oorlog?

Tussen wie ging de strijd?

Geallieerden: Groot Brittanië, Frankrijk, Rusland (Later ook Italië en de VS)

(Afrikanen in het Franse leger, Australiërs, Nieuw-Zeelanders en Canadezen voor Engeland)

Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije (Later ook het Ottomaanse Rijk)

Wereldoorlog omdat veel volken in een groot deel van de wereld meededen 

Oorzaken WOI (Weten!!)

1. Frans-Duitse Oorlog
2. Bondgenootschappen (C vs G)
3. Nationalisme (Trots)
4. Militarisme (vechten was goed)
5. Wapenwedloop (steeds meer wapens)

1. Frans-Duitse Oorlog

• 1870-1871: Duitsland en Frankrijk in oorlog
• Conflict over troonopvolging in Spanje
• Echte reden: Bismarck zag een oorlog als een middel om Duitsland te verenigen
• Duitse Keizerrijk werd in 1871 uitgeroepen in Parijs
• Een nieuw land, wat het evenwicht in Europa verstoorden

Frankrijk wil wraak

2. Bondgenootschappen

Na de Frans -Duitse oorlog werden er verbonden gesloten.

Beloften om elkaar te helpen wanneer er oorlog zou komen.

Frankrijk en Rusland zouden elkaar helpen als Duitsland 1 van de 2 aanviel.

Duitsland had een verbond met Oostenrijk-Hongarije.

Gevolg: Als 1 land de oorlog zou verklaren, zou er in heel Europa oorlog zijn

Triple antente= Geallieerden

Triple Alliantie= Centralen

3. Nationalisme

Nationalisme is de trots op het eigen land en volk

In de 19e eeuw kwam daarbij dat landen andere volken als minder gingen afschilderen.

Het eigen volk moest verenigd worden in 1 land.

Spanningen over grenzen en uitbreidingen van landen.

Nationalisme is een trend die je in heel Europa zag.

4. Militarisme

Men zag oorlog als een middel om de eigen natie te versterken

Het leger werd verheerlijkt

Militaire waarden stonden hoog in het aanzien

Mensen hadden eigenlijk wel zin in een oorlog. Een korte oorlog dan wel

5. Wapenwedloop

Het militarisme en nationalisme leidde tot een wapenwedloop

Race om het sterkst bewapend te zijn

Nieuwe wapens geïntroduceerd als machinegeweren, tanks en gifgas

De oude manier van oorlogsvoering was afgelopen en de oorlog zou hierdoor ook lang gaan duren.

Aanleiding (directe oorzaak): Moord aanslag op Franz Ferdinand, kroonprins van Oostenrijk-Hongarije in Sarajevo 1914

Aanslag

Gavrilo Princip

Servische separatisten

Aanleiding voor WOI

Hierna viel alles als een kaartenhuis in elkaar

Hoe het begon

-Oostenrijk verklaart oorlog aan Servië

-Rusland bereidt leger voor 

-Duitsland verklaart Rusland oorlog 

-Frankrijk mobiliseert leger

-Duitsland verklaart Frankrijk oorlog

-Duitsland via België naar Frankrijk 

-Groot-Britannië verklaart Duitsland oorlog

 

 De Eerste Wereldoorlog

Loopgravenoorlog

• 
  
• Duitse Von Schlieffenplan 
• = Fr. binnen 6 wkn verslaan
•   
• Mislukt... loopgravenoorlog ontstaat

Strijd aan't Oostfront

• Von Schlieffenplan moest: tweefrontenoorlog tegengaan
• Aug 1914: RU valt DU en OH aan
• Worden snel verdreven
• Veroveren Lemberg (Lviv) en omgeving
• 1915: DU stuurt meer troepen richting oosten
• DU veroverd Estland, Letland, Litouwen 
• 1916: RU vecht terug richting OH 
• 1917: Tsaar treed af na communistische opstand > vrede met DU in 1918

Strijd aan't westfront

• 1914: honderdduizenden doden in veldslagen
• Geen tot weinig vooruitgang..
• Hoe is dit mogelijk?
• 1917: Amerika verklaart oorlog aan DU
• Duikbotenoorlog + zinken Lusitania
• Hierna gaat het sneller
• Amerika, tanks, vliegtuigen, artillerie 
• 11-11-1918: Duitsland geeft de strijd op 
• 10 miljoen militaire doden,
• Oorlogsmisdaden 

Ottomaanse Rijk en WOI

- In 1914 koos het driemanschap van de Jong Turken de kant van Duitsland en Oostenrijk-Hongarije in de Eerste Wereldoorlog (1914-1918).

- Het Ottomaanse Rijk raakte in oorlog met Rusland, Frankrijk en Groot-Brittannië en verloor de belangrijke eerste slagen.

- De Turkse regering beschuldigde de christelijke Armeniërs van verraad, die ervan verdacht werden de Russen te helpen

-Executie 5 Armeense leiders  door Turken

Armeense genocide

• Er brak een Armeense opstand uit.
• De Ottomaanse regering besloot de complete Armeense bevolking weg te voeren naar Syrië en Irak: dodenmarsen in de woestijn. 
• Honderdduizende mensen stierven van honger, dorst en uitputting. 
• Moordcommando's vielen Armeense burgers aan. 
• Naar schatting kwamen meer dan 1 miljoen Armeniërs om het leven. 

De Eerste Wereldoorlog was van... tot...

1. 1914-1917
2. 1940-1945
3. 1914-1918
4. 1914-1919

Indirecte oorzaken Eerste Wereldoorlog 

Aanleiding (directe oorzaak) Eerste Wereldoorlog

Nationalisme 

Wapenwedloop

Militarisme 

Moord op kroonprins Frans-Ferdinand 

Bondgenootschappen

Frans-Duitse oorlog 

Waarom was de moordaanslag op Franz Ferdinand de aanleiding?

Aan de slag 

-Maken opdrachten §1.2, dit is vrijdag 30 augustus af en nagekeken aan het einde van de les.