2.4 De economische wereldcrisis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

De economische wereldcrisis

paragraaf 2.4

Repetitie inplannen?

Bespreken 2.1

‘Lang leve de grote onoverwinnelijken: Marx, Engels, Lenin en Stalin!’

Russische nieuwjaarskaart uit 1917, gemaakt kort na de Oktoberrevolutie. Bovenaan staat: ‘Geloof, hoop en liefde voor het jaar 1918’.

De economische wereldcrisis

paragraaf 2.4

Wat is liberalisme?

Past bij liberalisme

Past niet bij het liberalisme

De belasting op sigaretten is hoog, die op groenten is laag.

De regering verbiedt nachtarbeid voor vrouwen.

Een consument kan kiezen uit verschillende merken koekjes.

Een ondernemer onderhandelt met arbeiders over hun loon.

Een wet bepaalt de maximumprijzen voor brood en melk.

Het is voor bedrijven verboden afspraken te maken die concurrentie belemmeren.

Amerika rond 1920

De Amerikaanse economie was gebaseerd op het liberalisme: de overheid bemoeit zich niet met de economie = vrijemarkteconomie

--> The American Dream: als je maar hard genoeg werkt, kan je alles bereiken.

Amerika rond 1920

Mensen hadden in de VS veel geld te besteden.
Gevolg: in vrije tijd naar de bioscoop, musicals en concerten. 

= amerikanisering → verspreiding van Amerikaanse cultuur in Europa

flappers

jazz musicanten

De Beurskrach

In 1929 kwam er een eind aan de welvaart van de VS. 

--> de aandelenbeurs stort in (=beurskrach)

Indirecte oorzaken:

1. Amerikanen hadden de afgelopen jaren veel gekocht met creditcards 
2. Overproductie: de markt raakte verzadigd  

Gevolgen

Er ontstond in zowel Amerika als Europa een economische crisis: The Great Depression

• Massale werkloosheid
• Armoede
• Faillissementen
• De VS wilden de leningen terug die ze aan Europese landen hadden uitgeleend voor de wederopbouw na WO1
     → crisis raakt Europa ook

The New Deal

In 1932 kwam Franklin Delano Roosevelt aan de macht.
Hij koos een nieuwe aanpak: de New Deal.

• Actief ingrijpen in de economie
• Subsidies
• Sociale wetten
• Werkverschaffingsprojecten
• Investeren in infrastructuur
• Streng toezicht op banken

→ 'Socialistische' aanpak

Opdracht

Wall Street Crash simulator

Je gaat in groepjes van 4-5 samenwerken om te kijken hoe rijk je kan worden tijdens de jaren 20 in Amerika. 

1 laptop per groepje!

Schrijf na afloop een kort verslag van je opgedane inkomsten én de reden dat je volgens de simulator je geld bent kwijtgeraakt.

Spotprenten

• Wat zie/lees ik? 
• Wat of wie herken ik? 
• Waarop heeft het betrekking ? 
• Waarom gemaakt?
• Hoe is de maker beïnvloed door zijn tijd, plaats en achtergrond? 
  

Spotprenten

• Wat zie/lees ik? 
   Een man die wil 'sparen' en het gebouw   dat geld wil uitgeven
• Wat of wie herken ik? 
   De Amerikaanse regering
• Waarop heeft het betrekking?
   De New Deal
• Waarom gemaakt?
   De maker wil laten zien dat de Amerikaanse burgers het   niet eens zijn met het overheidsbeleid
• Hoe is de maker beïnvloed door zijn tijd, plaats en achtergrond? 
   De spotprent is gemaakt in 1932, in Amerika. De maker   is het waarschijnlijk niet eens met de New Deal en uit   kritiek. 

Republikeinen

• Conservatief
• Weinig ingrijpen in de overheid
• Weinig belasting
• Traditionele normen en waarden

Democraten

• Progressief
• Overheid moet enigszins   ingrijpen 
• Belasting naar ratio van   inkomen

Er moet meer geinvesteerd worden in het leger

1. Democraten
2. Republikeinen

Abortus moet overal legaal zijn

1. Democraten
2. Republikeinen

Wapens zijn er om je te beschermen en moeten daardoor legaal zijn

1. Democraten
2. Republikeinen

Iedereen moet een verplichte zorgverzekering hebben

1. Democraten
2. Republikeinen

Belastingen moeten naar inkomen bepaald worden zodat rijke mensen meer belasting betalen

1. Democraten
2. Republikeinen

Welke politieke partij in Amerika zouden wij zien als 'links'?

1. Democraten
2. Republikeinen