3V Proefles Biologie DNA

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom bij Biologie

Deze proefles:

- Wat kan je verwachten van Biologie in de bovenbouw vwo?

- Voorbeeld miniles: Cel als eiwitfabriek

- Afsluiting/ Vragenronde

Waarom wel, niet of twijfel
om voor Biologie te kiezen?

Bij Biologie werk je met: 

Programma Biologie 4 vwo

2x per week 80 min

Semester 1:

H1 Gedrag + PO Gedragsonderzoek

H2 Cel en leven 

H3 Onderzoek + practicum Osmose

H4 Voortplanting + PO Voortplanting 

H5 Erfelijkheid

1x per week 80 min

Semester 2:

H6 Soorten en Populaties

H7 Evolutie

H8 Kenmerken van ecosystemen

Onderwerpen 5V

- Bloedsomloop

- Voeding en vertering

- Uitscheiding

- Hormonen

- Zenuwstelsel

- Zintuigen

- Ecosystemen en kringlopen

Onderwerpen 6V

- DNA

- Eiwitten

- Spieren en verbranding

- Planten

- Afweer

Biologie moeilijk?

- Veel leerwerk; kennis en (lastige) begrippen

- Rekenwerk (afhankelijk van hoofdstuk)

- Onderzoeksvaardigheden

- Toetsen bevatten voornamelijk toepassing en inzicht vragen, alleen uit je hoofd leren is dus niet voldoende --> goed oefenen noodzakelijk

- Bio is een talig vak, leesvaardigheid en formuleren van antwoorden

- Overlap met scheikunde (biochemie)

- Begrijpen van processen op het kleinste niveau (moleculair en cellulair)

- Heel uiteenlopende onderwerpen

- (deels) Direct examenniveau

Cellen

- Meer dan celkern, cytoplasma en celmembraan!

- Maken eiwitten, stoffen betrokken zijn bij alle levensprocessen. 

- De bouwstenen voor eiwitten zijn 20 aminozuren.

Waar in de cel ligt de bouwinstructie voor het maken van eiwitten?

Vier verschillende stikstofbasen: Adenine (A), Thymine (T), Cytosine (C), Guanine (G)

Combinaties A=T en C≡G (baseparing)

De ene streng is complementair aan de andere

DNA

Welke basen zitten in de complementaire streng van ATGGT?

Eiwitproductie

1. Eiwitproductie begint in de celkern. Een stukje DNA bevat de bouwinstructie voor een eiwit

2. Dit stukje wordt gekopieerd in de vorm van een RNA molecuul (transcriptie)

3. Via de kern poriën reist het RNA molecuul vervolgens naar het cytoplasma

4. Een ribosoom “leest” het RNA- molecuul en koppelt dan aminozuren aan elkaar volgens de bouwinstructie (translatie)

Transcriptie: DNA naar RNA

Een stuk DNA dat codeert voor één eiwit (eigenschap) is een gen.

De volgorde van stikstofbasen (A,T,C,G) in dat stuk DNA is de code voor het maken van het eiwit.

Eiwitten bestaan uit een keten van aminozuren. Er zijn 20 verschillende aminozuren. 

Als het eiwit moet worden gemaakt wordt eerst van het gen een kopie gemaakt --> RNA

Transcriptie: DNA naar RNA

- RNA is enkelstrengs

- RNA heeft Uracil (U) ipv Thymine (T) als stikstofbase

Tegenover de A wordt een U ingebouwd en tegenover T een A

Bij C een G en bij G een C.

Een gen heeft de volgende DNA-code:
TTG-TCC-AAG-AAT-CCG-TAA.
Wat is het RNA kopie van dit gen?

Translatie: RNA naar eiwit

Het RNA verlaat de kern (via een kernporie) naar het cytoplasma en bindt aan een ribosoom.

Het ribosoom leest het mRNA in steeds 3 basen tegelijk (triplet/ codon).

Translatie: RNA naar eiwit

Kraak de code!

Vertaal de RNA-code naar eiwit:

AAC-AGG-UUC-UUA-GGC-AUU 

Antwoord

Asparagine - Arginine - Phenylalanine - 

Leucine - Glycine  - Isoleucine

Ben je voldoende geïnformeerd om een keuze te kunnen maken?

1. Ja, ik kies wel voor Bio
2. Ja, ik kies niet voor Bio
3. Nee, ik twijfel nog

Vragen?