3GL Ordening en evolutie BS5

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Thema 4: Ordening en evolutie

Basisstof 5: Bacteriën en schimmels

Planning vandaag

Herhaling basisstof 4

Uitleg basisstof 5

Opdrachten maken

De jaren in de geologische tijdschaal zijn in miljoenen jaren geleden.

1. Juist
2. Onjuist

Tijdperken zijn langer qua tijd dan perioden.

1. Juist
2. Onjuist

Met wie heeft soort B de meeste verwantschap?

1. A
2. C
3. D
4. E

Welke dieren hebben de minste verwantschap?

1. Slijmprik en vissen
2. Slijmprik en reptielen
3. Zoogdieren & reptielen
4. Zoogdieren en vogels

Vragen over de opdrachten?

Doelstelling

• Je moet de kenmerken van bacteriën en schimmels kunnen noemen
• Je moet kunnen beschrijven welke rol schimmels spelen voor mensen
  

Samenvatting bacteriën 

- Altijd 1-cellig

- Geen celkern

- Celwand

Voortplanting

- Door celdeling

Bijzondere eigenschap

Kapsel

• Bij slechte omstandigheden vormt een bacterie een kapsel
• Hierdoor kunnen ze overleven

Nuttige bacteriën

• Opruimen van dode resten in de natuur
• Helpen met het maken van voedsel

        - zuurkool

        - Yoghurt

• Helpen met het maken van medicijnen en hormonen

        - antibiotica

        - insuline

Schadelijke bacteriën

• Bacteriën bederven voedsel
• Bacteriën veroorzaken ziekten

        - Cholera

        - Longontsteking

        - Oorontsteking

        - Tuberculose

Goede hygiëne

1. Was je handen na het toilet en voor het eten
2. Gebruik bij het (bereiden van) eten schoon bestek, borden, pannen
3. Was of schil groenten en fruit voor je het eet
4. Zorg ervoor dat vlees, kip en vis goed gaar is
5. Bewaar klaargemaakt voedsel niet te lang
   

00:33

Wat doen antbiotica

1. Zorgen ervoor dat je beter wordt
2. Doden de bacteriën/remmen ze in hun groei
3. Doden virussen
4. Maken je minder ziek

01:01

Hoe ontstaat resistentie?

01:10

Waarom zijn resisente bacteriën moeilijker te behandelen met hetzelfde antibioticum?

Samenvatting schimmels

Ééncellige schimmels

- Gist

- Voortplanting door celdeling

Meer-cellige schimmels

- bv. paddestoelen

- Voortplanting door sporen

eigenschappen:

- kern, membraan, celwand, vacuole, cytoplasma

Nuttige schimmels

• Opruimen van dode resten in de natuur
• Helpen met het maken van voedsel

        - brood, bier, wijn, schimmelkaas

• Helpen met het maken van medicijnen bv. Penicilline
• Als voedingsmiddel

        - Gist

        - Champignons

Schadelijke schimmels

• Bederven voedsel
• Veroorzaken van infectieziekten bv zwemmerseczeem

Aan de slag!

Wat? Maak opdracht 39, 40, 41,  43, 44 en 46.  vanaf bladzijde 170  in je werkboek en bladzijde 172 in je handboek. 

Hoe? Eerste 10 minuten alleen in stilte, hierna fluisterend overleg in 2-tal.

Hulp? Hand opsteken, docent komt helpen.

Klaar? Nakijken en verbeteren via magister -> studiewijzer

Wat doen antbiotica

1. Zorgen ervoor dat je beter wordt
2. Doden de bacteriën/remmen ze in hun groei
3. Doden virussen
4. Maken je minder ziek

Hoe ontstaat resistentie?

Waarom zijn resisente bacteriën moeilijker te behandelen met hetzelfde antibioticum?