BSR 21/5 2ha Grammatica WS ww in samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Open alvast je boek op blz. 228-229.
en lees het groene blokje theorie.
Log alvast in op LessonUp!

§12: Werkwoordsoorten
in samengestelde zinnen

Voordat we beginnen:

WELKOM 2HA

GRAMMATICA

WOORDSOORTEN

Planning

Uitleg werkwoordspelling 

Zelfstandig met de oefeningen aan de slag

P L A N N I N G

Cursus 5 - Grammatica

1. Lesdoelen.

2. Herhaling werkwoordsoorten.

3. Uitleg §12: de werkwoordvormen samengestelde zinnen.

4. Klassikale check.

5. Tijd voor huiswerk (zelfstandig of in tweetallen).

6. Afsluiten

• Je weet het verschil tussen de drie werkwoordvormen.
• Je kunt in een samengestelde zin vaststellen of een werkwoord een zelfstandig, hulp- of koppelwerkwoord is.

Lesdoelen

Grammatica woordsoorten

Zinnen bestaan uit woorden. Die woorden kun je indelen in soorten. Je kunt van elk woord in een zin bepalen bij welke woordsoort het hoort. Zo ontdek je hoe een taal is opgebouwd.

§6: Zelfstandig, koppel- en hulpwerkwoord

blz. 216-217

Zelfstandige werkwoorden

Een werkwoord is een woord dat je kunt doen: fietsen, leren, werken, eten. Maar een werkwoord kan je ook overkomen: vallen, struikelen, krijgen.

Als we weten wat er wordt bedoeld met een bepaald werkwoord, dan noem je dat een zelfstandig werkwoord.

Koppelwerkwoorden

Koppelwerkwoorden koppelen altijd een eigenschap aan het onderwerp in de zin. Ze zijn onderdeel van het naamwoordelijk gezegde (het onderwerp van de zin is of wordt iets). 

We kennen de volgende koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen.

Jullie presentatie is [heel grappig].

Olivia wordt [snel boos].

Bart blijft de hele dag op zijn kamer.

Hulpwerkwoorden

Let op: sommige werkwoorden hebben van zichzelf geen duidelijke betekenis: hebben, kunnen, mogen, moeten, willen, worden, zijn, zullen. Daarom 'helpen' deze woorden altijd een ander werkwoord. Dit is de reden dat we deze werkwoorden hulpwerkwoorden noemen.

 
Sommige opdrachten kunnen lastig zijn.

Vanavond zouden we pizza kunnen eten.

Wie heeft nog een vraag over
de drie soorten werkwoorden?

§12: Zelfstandig werkwoord, hulpwerkwoord en
koppelwerkwoord in samengestelde zinnen

blz. 228-229

Zelfstandig werkwoord, koppel-werkwoord en hulpwerkwoord in samengestelde zinnen

{hz Katrien Duck is ziek ( bz doordat ze gisteren iets verkeerds heeft gegeten), ( bz zodat ze vandaag niet zal kunnen optreden in Disneyland Parijs).

Deze samengestelde zin bevat zes werkwoorden.
Hoe stel je van elk werkwoord de woordsoort vast: zelfstandig werkwoord (zww), koppelwerkwoord (kww) of hulpwerkwoord (hww)?

Vaststellen

{hz Katrien Duck is ziek (bz doordat ze gisteren iets verkeerds heeft gegeten), (bz zodat ze vandaag niet zal kunnen optreden in Disneyland Parijs).

De voorbeeldzin bestaat uit drie delen: een hoofdzin en twee bijzinnen. Elk van die delen is zelf een enkelvoudige zin. Je hebt geleerd hoe je in zo’n enkelvoudige zin vaststelt of een werkwoord een zww, kww of hww is. Die aanpak gebruik je ook bij enkelvoudige zinnen die samen een samengestelde zin vormen.

Zo bepaal je in een samengestelde zin met welk soort werkwoord je te maken hebt:

1. Verdeel de samengestelde zin in enkelvoudige zinnen. Zet strepen tussen de zinnen.

2. Stel van elke enkelvoudige zin het gezegde vast: werkwoordelijk gezegde (wg) of naamwoordelijk gezegde (ng).

3. Pas daarna per zin de regels van pararaaf 6: zelfstandig, koppel- en hulpwerkwoord toe.

Stap 1: De samengestelde zin bestaat uit de enkelvoudige zinnen:

Katrien Duck is ziek, (1) /

doordat ze gisteren iets verkeerds heeft gegeten (2) /

zodat ze vandaag niet zal kunnen optreden in Disneyland Parijs. (3)

Stap 2: zin 1: ng: is [ziek]

zin 2: wg = heeft gegeten

zin 3: wg = zal kunnen optreden

Stap 3: zin 1: ng met één werkwoord → is = kww

zin 2: wg met twee werkwoorden → heeft (= pv) = hww, gegeten = zww

zin 3: wg met drie werkwoorden → zal (= pv) = hww, kunnen = hww, optreden = zww

Uitlegfilmpje!

Samen maken:
Opdracht 1 (abc).
blz. 229.

Aan het werk

Optie A: Huiswerk voor de volgende les	Klaar? Vooruitwerken
Wat? Cursus 5, §12: Zelfstandig, koppel- en hulpwerkwoord in een samengestelde zin. Opdracht 1 t/m 4 (blz. 228-229). Kies zelf of je de opdrachten in je boek of in de online leeromgeving maakt.	Werk alvast verder aan Cursus 5, §14: Betrekkelijk voornaamwoord (blz. 232-233). Kies zelf of je deze paragraaf in je boek of op je iPad maakt. Lees het groene stukje theorie goed door voordat je aan de opdrachten begint!

• Je weet het verschil tussen de drie werkwoordsoorten.
• Je kunt in een samengestelde zin vaststellen of een werkwoord een zelfstandig, hulp- of koppelwerkwoord is.

Lesdoelen

''Ik kan aan iemand anders uitleggen wat het verschil is tussen de drie soorten werkwoorden.''
0 = echt (nog) niet / 10 = zeker wel

010

''Ik kan de werkwoordvormen herkennen in samengestelde zinnen.''
0 = echt (nog) niet / 10 = zeker wel

010

Welke woordsoort vind je nog lastig te benoemen
in een samengestelde zin?