2. KuA Hoge en late middeleeuwen

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

0.00 -1.37 inleiding

Door uitvindingen steeds hogere opbrengsten.
Niet iedereen hoefde meer boer te zijn.
Welke andere beroepen ontstonden er?

1.37 - 3.12 stadsrechten

wanneer kreeg Culemborg stadsrechten?

1. nooit
2. 1286
3. 1318
4. 1407

3.12 - 3.31 Hansesteden

Welke hanzestad ligt het dichtst in de buurt van Culemborg?

3.31 - 4.15 geloof, kerk, schisma

Bedenk enkele overeenkomsten en verschillen tussen de twee kerken.

Romaans en Gotisch

Welke kenmerken horen bij Romaanse stijl, en welke bij de Gotische?

Romaans

Gotisch

overdadig

sober

hoge vensters

kleine vensters

skeletbouw

zware muren

kruisribgewelf

tongewelf

Spitsboog

rondboog

Waarom werd er in deze periode meer kunst gemaakt dan van te voren?

Ook voor de muziek veranderde er iets toen er gotische kerken ontstonden. Wat zou dat kunnen zijn?

Welke vormen van kunst waren er in de hoge middeleeuwen?

glas in lood

beeldhouwwerken

schilderijen

fresco's

metaalbewerking

houtsnede

wandtapijten

edelsmit: juwelen

muziek

architectuur

verhalen? 

toneel en drama? 

liederen? 

4.35 - 7.04 Angst voor hiernamaals. Kruistochten en aflaten.

Waarom wilde de kerk kruistochten?

waarom gingen mensen massaal op kruistocht?

7.04 - 9.08 lappendeken van graafschappen en hertogdommen. 

Veel oorlogen, dikke stadsmuren ter beveiliging. 

De stadsmuren zorgden voor veiligheid. Maar zorgden er ook voor dat de stad niet kon uitbreiden. Daarom werd het binnen de stadsmuren steeds voller en voller. Elke vierkante meter werd volgebouwd.
Waartoe leidde dit denk je?

1270

De Hoge Middeleeuwen kwamen tot een eind, het verval begon, de Late Middeleeuwen begonnen.

individuele opdracht, 2 minuten

Het schilderij dat je net zag is van Jeroen Bosch. 

Zoek uit wie dat was.

Is dit een middeleeuwse schilder?

Waarom?

Werken in groepsverband, 7 minuten

dezelfde drie groepen als voorheen.

Zoek met je groep uit welke de meest bekende kunstenaar was van de volgende kunstvormen, en waarom:

                    -literatuur (wiki: middelnederlandse literatuur) 

                              -muziek (wiki: middeleeuwse muziek)

                                        -dans/ troubadours (wiki: troubadours)

2 min presentatie per groep

ME: waar denk je nu aan? (Max. 3 woorden)

Inquisitie

Nu naar BnB hoofdstuk Middeleeuwen, 

leren en ontdekken, video intervallen

Middeleeuwen

Architectuur (kerken!)

schilderijen (altaarstukken en muurschilderingen) beeldhouwwerk (beelden en decoraties)

Bekijk het filmpje in 

de volgende slide

hier zie je een korte samenvatting van 

de schilderkunst uit 

de romaanse periode.

beantwoord daarna de vraag 

die gaat over

de afbeelding hiernaast.

Romaans: 

De kerk is het allerbelangrijkst: een burcht van God. 

Dikke muren, rondbogen, hier is men veilig voor het kwaad. Verder beelden , muurschilderingen en glas in lood om de meestal analfabete gelovigen in te wijden in de Heilsgeschiedenis. 

Ingekleurde boekillustraties bij de handgeschreven teksten (miniaturen).

De Psalter van St. Albans is in de twaalfde eeuw gemaakt, tijdens de hoge middeleeuwen, en daarmee is de stijl romaans.
Noem drie aspecten van de vormgeving die kenmerkend zijn voor deze periode en stijl.

Gotiek:

Kerk als het hemels Jeruzalem: hoog opgetrokken skeletbouw met steunberen, luchtbogen en spits toelopende ramen. 

Meer realisme in de schilderijen en beeldhouwwerken . Menselijke figuren worden slank en bevallig uitgebeeld.

Kunstenaars en architecten blijven anoniem. 

Ter ere Gods maken zij hun kunstwerken en om daar hun naam aan te verbinden zou betekenen dat ze de zonde van ijdelheid zouden begaan.

Verplaatste plaatjes naar 

de juiste stroming

Romaans

Gotiek

De ingang van de abdij in Conque is erg indrukwekkend

bekijk het filmpje in de volgende slide en probeer de vraag daarna te beantwoorden

Reliëfs met het laatste oordeel sieren het boogveld boven de ingang van veel kerken. Waarom zou men deze voorstelling juist boven de ingang van een kerk plaatsten?

1. Dit is puur ter decoratie, zo werden gelovigen aangemoedigd naar de kerk te gaan..
2. De kunstenaar kreeg hier de vrije hand om iets moois te maken en zijn eerbied voor god te laten zien.
3. Het drukte de gelovige met hun neus op de gevolgen die hun daden na hun dood hebben.
4. Dit was een eerbetoon aan de paus en degene die de bouw van de kerk financierde.

Het lam Gods, Jan van Eyck

Het op eikenhout geschilderde schilderij De aanbidding van het Lam Gods is een groot en inhoudelijk complex vroeg-15e-eeuws Vlaams veelluik.

bekijk het filmpje tot 5:30 en als je het interessant vindt helemaal.

beantwoord daarna de vraag.

In gesloten toestand bedekken de buitenste luiken het middendeel. Het gesloten luik maakt een heel andere indruk dan het luik in geopende toestand.
Leg uit waardoor er door de vormgeving, het gesloten veelluik een andere indruk maakt dan in open toestand.

1. Je ziet een interieur en er is minder variatie in taferelen.
2. De kunstenaar heeft er voor gekozen om minder figuren af te beelden.
3. De schaduwen zijn minder realistisch en het rood in de mantels heeft een andere betekenis.
4. Het is veel minder kleurrijk Het is donkerder.