Vrijheid, Straf en Macht - 3. Macht & Autoriteit

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Macht & Autoriteit 

Zijn mensen van nature goed?

Kijk naar deze afbeelding. Wat zijn je gedachten bij dezen afbeelding?

Stanley Milgram: Nee!

Rutger Bregman: Ja!

Zijn mensen van nature goed?

Twee visies

• Experiment van Stanley Millgram
  
• Ideeën van Rutger Bregman

Lesdoelen

1. Je kent de theorieën van Milgram en Bregman
2. Je bent je ervan bewust dat een onderscheid maken tussen goede en slechte mensen moeilijk is
3. Je hebt nagedacht over de relaties tussen goedheid, macht & autoriteit

De leerdoelen staan ook op Magister -> ELO -> Studiewijzer filosofie

Deel 1: Stanley Milgram

Zijn mensen van nature goed?

Milgram: Nee!

Wat zou jij denk je doen als je in de situatie van de leraar zat? Leg goed uit waarom je dat denkt.

Deel 1: Stanley Milgram

Stanley Milgram (1933-1984), sociaal psycholoog

Centrale vraag:

Hoever gaan we om te gehoorzamen aan authoriteit? Wanneer houdt ons geweten ons tegen?

Milgram-experiment

- Krantenadvertentie experiment “rol straf bij leren”

- Rol van leraar/leerling

- Stroomschokken bij fout antwoord: straf

- Volt werd verhoogd bij fout antwoord

- Max. 450 volt.

--> Ging iemand door tot de dodelijke 450 Volt?

                            Ja. 65% van de deelnemers ging door tot het maximum.

Hoe veel procent van de 500 proefpersoenen dient een zeer zware schok toe?

1. 1-25%
2. 25-50%
3. 50-75%
4. 75-100%

Het experiment van Milgram test de invloed van ... op een individu.

1. groepsdruk (Eén vinger omhoog)
2. autoriteit (Twee vingers omhoog)
3. geheugen (Drie vingers omhoog)
4. angst (Vier vingers omhoog)

Milgram

Experiment

1. (E) Experimentleider: geeft instructies aan de leraar.
2. (T) Leraar: geeft schokken aan de leerling bij een fout antwoord.
3. (L) Leerling: ontvangt schokken van de leraar bij een fout antwoord.

Wat leert het Milgram-experiment ons?

Zijn mensen van nature goed?

Milgram: nee!

1. Onder dwang van autoriteit (man in witte laboratoriumjas) zijn mensen in staat tot gruwelijkere dingen dan zij dachten. "In ieder mens zit een monster"

              --> Tweede Wereldoorlog: volgens Milgram waren oorlogsmisdadigers ook 'normale mensen', zoals wij allemaal.

2. Het is niet zo makkelijk om te bepalen of wij ons altijd aan dezelfde regels van goed of slecht houden. Dat hangt dus af van de situatie, omgeving, macht, dwang, en autoriteit.

Deel 2: Rutger Bregman

Zijn mensen van nature goed?

Bregman: Ja! 

Rutger Bregman (1988)

- Nederlandse schrijver voor De Correspondent

- Boek De meeste mensen deugen (2019)

- Kritiek op Milgram

- Voorstander van basisinkomen

0

Wat vind je van de visie van Rutger Bregman?

Kritiek op Milgram

- Bregman: Milgram heeft het experiment zo opgezet, dat hij wist dat hij de resultaten zou krijgen die hij wilde. Hij wilde beroemd worden.

--> 23 varianten, verschillende uitkomsten in gehoorzaamheid percentage (0% - 92,5%). 

       De uitkomsten zijn dus niet betrouwbaar!

--> Conclusie later onderzoek: proefpersonen zijn niet allemaal "van binnen een monster"; proefpersonen wilden graag de wetenschap helpen!

Bregmans theorie

- Mensen zijn van nature goed.

- Uit onderzoek blijkt dat mensen graag anderen helpen, en zelf allerlei goede dromen en ideeën hebben.

- Als we in de maatschappij ervan uitgaan dat mensen lui/slecht/egoïstisch/etc. zijn, krijg je ook luie/slechte/egoïstische/etc. mensen.

- Een basisinkomen van 1000 euro per maand voor meer ruimte voor goedheid, ontwikkeling, (wereld)verbetering

Wat vind jij?
Kun je onderscheid maken tussen goede en slechte mensen? Leg je antwoord goed uit.

intuïtie of geweten

Meestal voelen mensen met hun intuïtie of geweten wat het onderscheid is tussen goed en kwaad. 

De ene mens heeft een sterker ontwikkeld geweten dan de ander. Het heeft te maken met : opvoeding , geloof en cultuur.

Een jong kind heeft nog niet echt een ontwikkeld geweten. 

De opvoeding en de mensen in zijn leven geven 'zijn geweten een stem'.