gd les 1 filosofie toelichting werkkaart 1

• Filosofie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Lesdoelen

1. Je kunt filosoferen over of de mens in aanleg goed of slecht is  
2. Je hebt gefilosofeerd  over de relaties tussen goedheid, macht  en autoriteit en je weet hoe deze samenhangen
3. Je kent de ideeën van Machiavelli, Milgram en Bregmans
4. Je hebt per duo een taakverdeling vd gekozen werkkaart gemaakt
5. Je hebt een start gemaakt met de verwerking van jouw taakdeel

OPFRISSEN VORIGE LES: NORMEN & WAARDEN

• Er zijn ongeschreven regels: Je laat iemand met weinig boodschappen voor.. (?)
• Er zijn geschreven regels ( regelementen, schoolwetten etc)
• HEEFT DE MENS DAN ALLEEN ETHIEK NODIG?

DE FILOSOFIE VAN MACHIAVELLI (16e eeuw) ZEGT NEE!

DE MENS IS ONDANKBAAR, HUICHELACHTIG , ER IS ONDANKS  ETHIEK EEN MACHT NODIG OM ONS KWAAD IN TE DAMMEN.

OP ZIJN IDEEËN ZIJN BOEKEN, THEATER, FILMS GEMAAKT ZOALS:

THE GODFATHER,HOUSE OF CARDS, GAME OF THRONES met als rode draad:

De mens moet schaamteloos liegen en bedriegen  om macht te verwerven en te behouden. 

OM CHAOS TE VOORKOMEN IS MACHT ONVERMIJDELIJK EN NOODZAKELIJK.

MACHIAVELLI ZIET DE VERDORVENHEID VAN DE MENS: 

DE MENS IS EEN BEEST, EEN ZONDAAR, EEN EGOÏST.

De MENS VEROVERDE DE AARDE EN IS DE VEROORZAKER VAN DE GROOTSTE MISDADEN NAAR MEDEMENS EN ZIJN MILIEU.

DE MENS IS  DIEP VAN BINNEN GENEIGD TOT HET KWADE.

                   STELLING: DEUGD DE MENS WEL OF NIET?

0

Tekst

HANDELT EEN MENS VANUIT EEN IMPULS
OF VANUIT EEN GEWETEN ?

intuïtie of geweten

Meestal voelen mensen met hun intuïtie of geweten wat het onderscheid is tussen goed en kwaad. 

De ene mens heeft een sterker ontwikkeld geweten dan de ander. Het heeft te maken met : opvoeding , geloof en cultuur.

Een jong kind heeft nog niet echt een ontwikkeld geweten. 

De opvoeding en de mensen in zijn leven geven 'zijn geweten een stem'. 

We schrappen alle regels op school..
Wat gebeurt er?

MACHT EN REGELS
ZIJN NODIG OMDAT DE MENS SLECHT IS

https:

Wat vindt je? Deugd Maarten wel of deugd hij niet? ( Hij zou voorgedrongen zijn bij de vaccinaties)

Stanley Milgram: Nee!

Rutger Bregman: Ja!

Zijn mensen van nature goed?

Deel 1: Stanley Milgram

Zijn mensen van nature goed?

Milgram: Nee!

Je krijgt zo een video te zien over het Milgram-experiment. Wat weet je al over dit experiment? Lees nadat je een antwoord hebt gegeven de toelichting die je kunt opvragen.

Wat zou jij denk je doen als je in de situatie van de leraar zat? Leg goed uit waarom je dat denkt.

Deel 1: Stanley Milgram

Stanley Milgram (1933-1984), sociaal psycholoog

Centrale vraag:

Hoever gaan we om te gehoorzamen aan authoriteit? Wanneer houdt ons geweten ons tegen?

stad &

esch &

filosofie

Milgram-experiment

- Krantenadvertentie experiment “rol straf bij leren”

- Rol van leraar/leerling

- Stroomschokken bij fout antwoord: straf

- Volt werd verhoogd bij fout antwoord

- Max. 450 volt.

--> Ging iemand door tot de dodelijke 450 Volt?

                            Ja. 65% van de deelnemers ging door tot het maximum.

stad &

esch &

filosofie

Wat leert het Milgram-experiment ons?

Zijn mensen van nature goed?

Milgram: nee!

1. Onder dwang van autoriteit (man in witte laboratoriumjas) zijn mensen in staat tot gruwelijkere dingen dan zij dachten. "In ieder mens zit een monster"

              --> Tweede Wereldoorlog: volgens Milgram waren oorlogsmisdadigers ook 'normale mensen', zoals wij allemaal.

2. Het is niet zo makkelijk om te bepalen of wij ons altijd aan dezelfde regels van goed of slecht houden. Dat hangt dus af van de situatie, omgeving, macht, dwang, en autoriteit.

Deel 2: Rutger Bregman

Zijn mensen van nature goed?

Bregman: Ja! 

Rutger Bregman (1988)

- Nederlandse schrijver voor De Correspondent

- Boek De meeste mensen deugen (2019)

- Kritiek op Milgram

- Voorstander van basisinkomen

0

Wat vind je van de visie van Rutger Bregman zoals je die in deze video hebt meegekregen?

Kritiek op Milgram

- Bregman: Milgram heeft het experiment zo opgezet, dat hij wist dat hij de resultaten zou krijgen die hij wilde. Hij wilde beroemd worden.

--> 23 varianten, verschillende uitkomsten in gehoorzaamheid percentage (0% - 92,5%). 

       De uitkomsten zijn dus niet betrouwbaar!

--> Conclusie later onderzoek: proefpersonen zijn niet allemaal "van binnen een monster"; proefpersonen wilden graag de wetenschap helpen!

Bregmans theorie

- Mensen zijn van nature goed.

- Uit onderzoek blijkt dat mensen graag anderen helpen, en zelf allerlei goede dromen en ideeën hebben.

- Als we in de maatschappij ervan uitgaan dat mensen lui/slecht/egoïstisch/etc. zijn, krijg je ook luie/slechte/egoïstische/etc. mensen.

- Een basisinkomen van 1000 euro per maand voor meer ruimte voor goedheid, ontwikkeling, (wereld)verbetering

Wat vind jij? Kun je onderscheid maken tussen goede en slechte mensen? Leg je antwoord goed uit.

VOORUITBLIK 

DE VOLGENDE LES: MENS GOED OF SLECHT DOOR DE OGEN VAN:

DE FILOSOFEN HOBBES & ROUSSEAU