Les 5 Religie en geweld - agressie, menselijk of niet?

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Menselijk of niet?

Agressie - het Kwaad

paragraaf 15.2

Een oude indiaan gaf zijn kleinzoon onderricht over het leven. ‘Binnen in mij is een gevecht gaande,’ zei hij tegen de jongen. ‘Het is een gevecht tussen twee wolven. De ene wolf is slecht. Hij bestaat uit woede, jaloezie, hebzucht, verwaandheid, schuld, wrok, leugens en valse trots. De andere wolf is goed. Hij is vreugde, vrede, liefde, hoop, kalmte, vriendelijkheid, vrijgevigheid en compassie. Binnen in jou, in ieder mens, woedt hetzelfde gevecht.’ De kleinzoon dacht na. Toen vroeg hij: ‘Welke wolf wint het gevecht?’

                                       

De oude man glimlachte en zei: ‘Degene die jij voedt.’

Wat is de moraal van dit verhaal?

Zijn mensen in principe goed of fout?

Goed

Fout

?

Zijn mensen in principe goed of slecht?

Terugkoppeling

Maak aantekeningen

§15.2

Vrije wil? (blz. 106 bron 11) kwaad ‘ont-staat’.

Het kwaad zit in de mens zelf (Hobbes) Homo homini lupus

Driften (Sigmund Freud).

Tegenwoordig vaak: de mens is in principe goed. Allerlei invloeden van buiten leiden tot verkeerd gedrag.

De meeste mensen deugen (Rutger Bregman)

Agressie

  

Waardoor ontstaat het?

Hoe voorkom je het?

Is het altijd negatief of …?

Wat zegt het over onszelf?

Geen godsdiensten              minder geweld?

DDU - Agressie/geweld

Altijd negatief?

  

Waar kom je dit zelf tegen?

Hoe ontstaat het in die situaties?

Je eigen rol? Wat zijn je trucs om te voorkomen dat het uit de hand loopt of juist de triggers?

Definieer het begrip agressie

Geef ook voorbeelden.

Verdedigen of aanvallen?

• Agressie = als je zelf aanvalt, of dreigt met aanvallen, zonder dat er de dreiging is dat jezelf aangevallen wordt.  Mensen worden sneller agressief als zij elkaar niet begrijpen, of verkeerd begrijpen.

  

• Assertiviteit = kunnen opkomen voor jezelf, je eigen belangen verdedigen zonder in je schulp te kruipen (vluchten) of agressief te worden (vechten).

• Geweld = het gebruiken van fysieke kracht om te doden, verwonden, schade aan te brengen of te mishandelen. Dit kan trouwens ook met woorden!

De oorsprong van het kwaad volgens de christelijke theologie 

• Het kwaad komt van buiten.
  

     De mens wordt in het paradijs verleid door de slang.

of …

• Het kwaad zit al vanaf het begin in de mensen ingebakken.
  

     Kaïn slaat, uit jaloezie, zijn broer Abel dood.

De Theodicee

Kan God goed en almachtig zijn als er zoveel kwaad in de wereld is?

Kan God goed en almachtig zijn als er zoveel kwaad in de wereld is?

• Misschien heeft God een lichte en een donkere kant? Het kwaad komt dan dus ook van God. (Manicheeërs - 3e eeuw)
  

• Misschien is God niet almachtig? De gedachte dat God meelijdt met de slachtoffers van het kwaad, dat Hij troost. (Moltman, na WO2)

• Is het de mens zelf die voor het kwade kiest? (Kant - 18e eeuw)
  

Milgram experiment

Onderzoek naar de verhouding tussen gehoorzaamheid en het persoonlijk geweten.

 Stanley Milgram 

1933-1984

Milgram experiment.

Via een advertentie in de locale krant werden proefpersonen geronseld voor wat een van de beroemdste experimenten in de geschiedenis van de psychologie zou worden.

In het college van Boom dat we de volgende les bekijken, zie je een stukje van dit experiment.

• Wat zou jij doen?
  
• Welke ethische vragen roept dit experiment op?
  
• Lees opdracht 3 op blz. 8 van je studiewijzer.