Qu'est-ce que LessonUp
Rechercher
Canaux
Connectez-vous
S'inscrire
‹
Revenir à la recherche
Nog meer koolstofchemie
Nog meer koolstofchemie
1 / 36
suivant
Slide 1:
Diapositive
Scheikunde
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
Cette leçon contient
36 diapositives
, avec
quiz interactifs
et
diapositives de texte
.
La durée de la leçon est:
80 min
Commencer la leçon
Partager
Imprimer la leçon
Éléments de cette leçon
Nog meer koolstofchemie
Slide 1 - Diapositive
Koolwaterstoffen
Vakgebied: organische chemie/koolsstofchemie
"kool" & "waterstof" --> moleculaire stof, C en H
Talloze relevante toepassingsgebieden
Slide 2 - Diapositive
Verschillende notaties
Slide 3 - Diapositive
Covalenties
Een C-atoom vormt vier covalente bindingen met buuratomen
Een H-atoom kan maar één covalente binding vormen en heeft dus altijd maar één buuratoom
C-atomen kunnen
dubbele
of zelf
driedubbele bindingen
vormen
ethaan
etheen
ethyn
(acetyleen)
Slide 4 - Diapositive
Homologe reeksen
Koolwaterstoffen van verschillende
groottes vormen reeksen
Verhoudingen van C- en H-atomen
binnen reeks is steeds hetzelfde
Verhouding C
n
H
2n+2
:
alkanen
Slide 5 - Diapositive
Isomeren
Bij een molecuulformule kun je soms meerdere correcte structuurformules tekenen, zogenaamde
isomeren
Onvertakte koolwaterstoffen
: elk C-atoom heeft 1 of 2 C-atomen als buuratoom
Vertakte koolwaterstoffen
: minstens 1 C-atoom met 3 of 4 C-atomen als buuratomen
C
5
H
12
C
5
H
12
C
5
H
12
Slide 6 - Diapositive
Verzadigd / onverzadigd (1)
Koolwaterstof met louter enkele bindingen:
verzadigd
Koolwaterstof met een of meer dubbele / driedubbele bindingen:
onverzadigd
Slide 7 - Diapositive
Verzadigd / onverzadigd (2)
Homologe reeks C
n
H
2n+2
: alk
a
nen
Homologe reeks C
n
H
2n
: alk
e
nen
Homologe reeks C
n
H
2n-2
: alk
y
nen
Slide 8 - Diapositive
Tot welke categorie(ën)
behoort deze koolwaterstof?
A
Vertakte koolwaterstoffen
B
Onverzadigde koolwaterstoffen
C
Alkenen
D
Isomeren
Slide 9 - Quiz
Cyclische koolwaterstoffen
Koolwaterstoffen kunnen ook voorkomen in een ringvormige structuur
cyclische koolwaterstoffen
Niet-cyclische koolwaterstoffen:
acyclisch
Let op: cycloalkanen voldoen aan de vorm C
n
H
2n
(alkenen)
C
6
H
12
Slide 10 - Diapositive
Aan welke reeks voldoet een cyclische koolwaterstof met een dubbele binding?
A
B
C
D
Slide 11 - Quiz
Speciale categorie: aromaten (1)
Bijzondere ringstructuur:
benzeen
(C
6
H
6
)
Cyclische koolwaterstof met 6 C-atomen en 3 dubbele bindingen
Benzeenringen hebben bijzondere eigenschappen
Dubbele bindingen zitten niet op vaste plek maar wisselen continu
Slide 12 - Diapositive
Speciale categorie: aromaten (2)
Aromaten (benzeenringen) komen voor als individueel molecuul of als deel van een groter molecuul
paracetamol
polystyreen
(piepschuim)
vanilline
Slide 13 - Diapositive
Indeling koolwaterstoffen
Koolwaterstoffen zijn
alifatisch of aromatisch
Alifatische koolwater-
stoffen zijn verzadigd
of onverzadigd
Alifatische koolwater-
stoffen zijn cyclisch of
acyclisch
Slide 14 - Diapositive
Slide 15 - Question de remorquage
§ 6.2 - Systematische namen
Mensen hebben willekeurige namen
Koolwaterstoffen hebben systematische namen
Systematische naamgeving kan maar op 1 juiste manier
Allebei C
4
H
10
, hoe hou je deze moleculen uit elkaar?
Slide 16 - Diapositive
Naamgeving onvertakte alkanen
Onvertakte alkanen hebben vaste namen
Basis voor alle systematische naamgeving dus leer deze goed!
Boek blz. 168
Uit je hoofd leren!
heptaan
Slide 17 - Diapositive
Naamgeving vertakkingen (1)
Namen van vertakkingen zijn gebaseerd op namen van onvertakte koolwaterstoffen:
Slide 18 - Diapositive
Voorbeeld (1)
Stel, je wilt de systematische naam van onderstaand molecuul afleiden.
Dit molecuul is een meervoudig vertakte alifatische koolwaterstof.
Slide 19 - Diapositive
Voorbeeld (2)
Stap 1: zoek de langste onvertakte keten van C-atomen in het molecuul. Dit is de hoofdketen.
De langste onvertakte keten in dit molecuul is 6x C.
Stap 2: de stamnaam wordt daardoor
hexaan
.
Slide 20 - Diapositive
Voorbeeld (3)
Stap 3: identificeer de zijgroepen:
2x methyl
1x ethyl
Slide 21 - Diapositive
Voorbeeld (4)
Stap 4: zet de namen van de zijgroepen op alfabetische volgorde voor de naam van de hoofdstam:
ethylmethylhexaan
Slide 22 - Diapositive
Voorbeeld (5)
Stap 5: nummer de C-atomen van de hoofdketen. Dat kan op twee manieren:
L → R
of
R → L
Slide 23 - Diapositive
Voorbeeld (6)
Stap 6: geef de posities van de vertakkingen op de stam aan met zo klein mogelijke getallen.
ethylmethylhexaan wordt 4-ethyl-2,2-methylhexaan
(2-ethyl-4,4-methylhexaan is niet zo klein mogelijk!)
Slide 24 - Diapositive
Voorbeeld (7)
Stap 7: geef de meerdere zijgroepen op eenzelfde C-atoom een numeriek voorvoegsel
4-ethyl-2,2-methylhexaan wordt 4-ethyl-2,2-
di
methylhexaan
De systematische naam
van dit molecuul is:
4-ethyl-2,2-dimethylhexaan
Slide 25 - Diapositive
Laat je niet foppen
Je kunt de structuurformule van grotere, vertakte koolwaterstoffen op meerdere manieren correct noteren. De naamgeving verandert daardoor niet!
Slide 26 - Diapositive
Alkenen en alkynen
Naamgeving van alkenen lijkt op die van alkanen
Uitgang stamnaam is
-een
i.p.v.
-aan
Plaats van dubbele binding geef je in de stamnaam aan met cijfer
Begin met nummeren van hoofdketen zodanig dat de dubbele binding tussen C-atomen met de laagste nummers ligt
Stamnaam:
pent-2-een
Voor eventuele zijgroepen gelden de eerdere naamgevingsregels.
4,4-dimethylpent-2-een
Slide 27 - Diapositive
Cycloalkanen
Stamnaam is aantal C-atomen in ringstructuur (hier: 5)
Begin voor zijgroepen met nummeren bij een zijgroep en nummer door zodat de volgende zijgroep die je tegen komt een zo laag mogelijk nummer krijgt
1,3-dimethylcyclopentaan
Slide 28 - Diapositive
Cycloalkenen
Voor cycloalkenen (ring met dubbele binding) gelden dezelfde regels als voor acyclische alkenen
Beginnen met nummeren bij dubbele binding, dan doortellen tot eerste zijgroep
1,2-dimethylcyclopent-1-een
cyclopenteen
Slide 29 - Diapositive
Benzeen en aromaten
Slide 30 - Diapositive
Benzeen kan op verschillende manieren worden getekend
Aromaten, zoals benzeen zijn bijzonder stabiel
stoffen met een benzeenring worden aromaten genoemd
Een benzeenring kan op verschillende manieren worden getekend
Slide 31 - Diapositive
Aromaten (1)
In een benzeenring kunnen een of meer H-atomen zijn vervangen door zijgroep(en)
Stamnaam: benzeen
rest van naamgeving als bij regels voor cycloalkanen
Slide 32 - Diapositive
Aromaten (2)
Als benzeen een zijgroep met een dubbele binding heeft, wordt die zijgroep de stamnaam en wordt de benzeenring een zijgroep
Naam zijgroep:
fenyl
fenyletheen
Slide 33 - Diapositive
Oefenen met aromaten.
Hoe heten de aromaten van de afbeelding.
Slide 34 - Question ouverte
Hoe noemen we deze structuur?
A
1-chloor-3-methylbenzeen
B
chloormethylbenzeen
C
chloor-1-fenylmethaan
D
1-chloor-4-methylbenzeen
Slide 35 - Quiz
Hoe noemen we deze stof?
Slide 36 - Question ouverte
Plus de leçons comme celle-ci
4V Systematische naamgeving organische verbindingen (H3.2)
Janvier 2022
- Leçon avec
23 diapositives
Scheikunde
Middelbare school
vwo
Leerjaar 4
V4 6.2 Systematische namen
Mars 2023
- Leçon avec
25 diapositives
Scheikunde
Middelbare school
vwo
Leerjaar 4
6.2 Systematische naamgeving II
Avril 2024
- Leçon avec
15 diapositives
Scheikunde
Middelbare school
vwo
Leerjaar 4
6.2 Systematische naamgeving II
Avril 2023
- Leçon avec
15 diapositives
Scheikunde
Middelbare school
vwo
Leerjaar 4
V4 6.1 Koolwaterstoffen
Avril 2023
- Leçon avec
15 diapositives
Scheikunde
Middelbare school
vwo
Leerjaar 4
Stappenplan koolstofchemie
Juin 2024
- Leçon avec
33 diapositives
Scheikunde
Middelbare school
vwo
Leerjaar 4
2.3 Onverzadigde koolwaterstoffen
Février 2024
- Leçon avec
18 diapositives
Scheikunde
Middelbare school
vwo
Leerjaar 4
2.3 Onverzadigde koolwaterstoffen
Août 2023
- Leçon avec
15 diapositives
Scheikunde
Middelbare school
vwo
Leerjaar 4