Les 3.4 Stambomen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Leerdoelen

-  Je kunt uit een stamboom afleiden welke genotype de ouders en nakomelingen hebben 

- En je kunt afleiden welk allel dominant of recessief is.

Stamboom van een gezin

Een stamboom

1

2

3

Stambomen

Schematisch overzicht van een erfelijke eigenschap binnen een familie.

Stap 1: Kijk welk fenotype iedereen uit de stamboom heeft.

Stamboom van een gezin

Stap 2: Wat is het genotype van het kind met een ander fenotype dan vader én moeder?

?

Stap 3: Schrijf bij de stamboom wat je nu weet over het genotype van de andere gezinsleden.

Stap 4: Vul de genotypen zo veel mogelijk aan.

?

?

Samengevat

Wie zijn de mannen in deze stamboom?

1. Alle personen weergegeven met een vierkant
2. Alle personen weergegeven met een rondje

Hoeveel generaties zijn afgebeeld in deze stamboom?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Zie deze stamboom, kan je afleiden welke eigenschap dominant is?

1. Ja, zwart
2. Ja, wit
3. Nee, niet af te leiden

Bij konijnen komen verschillende vachtkleuren voor.
Het gen voor donkere vachtkleur is dominant (A).

De stamboom in de afbeelding geeft de overerving van de vachtkleur in een konijnenfamilie weer. Geef de genotypen van konijn 1, 2 en 3

1. 1 = Aa / 2 = Aa / 3 = aa
2. 1 = Aa / 2 = AA / 3 = aa
3. 1 = aa / 2 = aa / 3 = Aa
4. 1 = aa / 2 = aa / 3 = AA

Persoon nummer 4 heeft als enige blauwe ogen (genotype is bb). De rest heeft bruine ogen. Van welke personen in deze stamboom kun je met zekerheid zeggen dat ze het genotype Bb hebben?

1. 1 en 2
2. 1 en 3
3. 2 en 3
4. 2 en 5

Vraag 1
Een vrouw met blauwe ogen krijgt een kind met bruine ogen. Het allel B voor bruine ogen is dominant over het allel b voor blauwe ogen. Welk(e) genotype(en) kan de vader gehad hebben?

1. BB of Bb
2. Bb of bb
3. Alleen BB
4. Alleen bb

3. Wat zijn 4 en 8 van elkaar?

1. Neef en nicht
2. Vader en dochter
3. Oom en nicht
4. Tante en neef

Kun je op basis van de stamboom hiernaast met zekerheid zeggen welke eigenschap (blond of bruin) dominant is?

1. Nee
2. Ja, dat is bruin
3. Ja, dat is blond

Huiswerk

Opdracht 1, 2, 4, 5 en 6.

Klaar? 

- Oefen op biologiepagina.nl.

- Begrippenlijst maken.

Leerdoelen

-  Je kunt uit een stamboom afleiden welke genotype de ouders en nakomelingen hebben 

- En je kunt afleiden welk allel dominant of recessief is.