Tracheastoma en verzorging

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Wat is een tracheastoma?

1. een stoma in de slokdarm
2. een stoma in de luchtpijp
3. een stoma in de luchtpijp en slokdarm

Een zorgvrager met een tracheastoma kan zich niet meer verslikken

1. waar
2. niet waar

Wanneer wordt een tracheotomie uitgevoerd?

Een tracheotomie kan nodig zijn als de ademhaling belemmerd is. Dat kan het gevolg zijn van:

• Zwelling van de luchtweg na bestraling, operatie, ongeluk of infectie
  
• Tumorgroei in en om het strottenhoofd, de mond en/of in de keelholte
  
• Onvoldoende functioneren van de stembanden
  
• Langdurige beademing

Na een laryngectomie ademt de zorgvrager door

1. neus, mond en luchtpijp
2. neus en mond
3. luchtpijp

Wat is een canule?

Een canule is een kunststof of metalen buisje dat via een opening in de hals rechtstreeks in de luchtpijp (trachea) geplaatst wordt. 

Door dit buisje vindt de ademhaling plaats.

De canule bestaat uit een binnen- en een buitencanule. 

Wat voor soorten canules zijn er?

Standaard canule

Canule met cuff

Deze canule heeft een cuff. 

Dit is een kleine ballon die gevuld kan worden met lucht. 

De cuff zit aan het onderste gedeelte van de buitencanule en bevindt zich in de luchtpijp. 

Een canule met cuff wordt ingebracht tijdens de operatie. 

Omdat de slikfunctie na de operatie tijdelijk verstoord is bestaat het risico dat vocht direct in de longen terechtkomt. Dat kan een longontsteking veroorzaken. De cuff voorkomt dat.  

Opblazen van de cuff

Problemen die kunnen voorkomen bij het opblazen van de cuff:

• Bij een te hard opgeblazen cuff kan er een drukplek in de trachea ontstaan.
  
• Bij een te zacht opgeblazen cuff is er kans dat speeksel en dranken in de luchtpijp terechtkomen. 

Canule met venster(gefenestreerde canule )

Deze canule heeft een venster in de bocht van de canule.

In de binnen- en in de buitencanule zitten openingen, waardoor het spreken makkelijker gaat.

De inademing gaat via de canule en de uitademing gaat via de normale ademweg langs de stembanden. Dit is mogelijk wanneer een spraakklep (of een vinger) de canule “afsluit”. 

De spraakklep zal bij inademing opengaan. Bij uitademing klapt die dicht zodat je kunt spreken.

Welke hulpmiddelen zijn er

Welke hulpmiddelen zijn er? 

• Spraakhuis/spraakklep
  

Voor het spreken is er een spraakklep met filter. 

Deze sluit bij uitademing, zodat de uitgeademde lucht naar de stembanden gaat. 

De spreekklep kan alleen gebruikt worden bij een gefenestreerde canule.

Welke hulpmiddelen zijn er? 

• Filter

Het is belangrijk gebruik te maken van een filter op de canule. Dit verbetert de vochtigheid in de longen en zorgt dat de longfunctie zo goed mogelijk blijft. 

• Douchebeschermer

De douchebeschermer zorgt ervoor dat er zo min mogelijk vocht ingeademd wordt.

Welke hulpmiddelen zijn er?

• Canuleband
  

Een canuleband zit om de hals en zorgt ervoor dat je de canule niet per ongeluk uithoest. Belangrijk is dat het bandje niet te los zit, omdat de canule er dan per ongeluk uitgehoest kan worden.

• Splitgazen
  

Een splitgaas beschermt de huid. Het wordt gedeeltelijk onder de canule aangebracht.   

Een zorgvrager met een tracheastoma heeft een verhoogde kans op luchtweginfecties

1. waar
2. niet waar