Grammatica les 2 | vrijdag

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Doel + programma

• Huiswerk bespreken: opdracht 2 
• Uitleg beknopte bijzin + samentrekking
• Afsluiten

Doelen: 

Jullie kunnen verkeerd aansluitende beknopte bijzinnen herkennen en verbeteren.

Jullie kunnen foutieve samentrekkingen herkennen en verbeteren.

'Gisteren vond ik het boek dat ik zo lang geleden ben kwijtgeraakt.'

Wat is hier de bijvoeglijke bijzin?

En aan welk woord herken je dit?

Huiswerk bespreken

Opdracht 2 - blz. 211

Zin 4

• Wie (diegene die) zich hebben opgegeven voor ons zomerkamp = bijv. bijzin
• (Diegene) sturen wij binnenkort een informatiebrief = hoofdzin
• Zodat zij weten wat ze kunnen verwachten = bijzin
• wat ze kunnen verwachten = bijvoeglijke bijzin

• 'Wat ze kunnen verwachten' is te vervangen door 1 woord:  
• Zodat zij dat weten.

1. Persoonsvormen tellen

2. Zoek voegwoorden/betr. vnw/bijwoorden

3. Kijk naar de plaats van de pv en het ond

4. Kijk of de bijzin te vervangen is door 1 woord.

Beknopte bijzin

Een beknopte bijzin is een bijzin die korter is opgeschreven, deel van hz.

• Het onderwerp en/of de persoonsvorm ontbreken
• Er is een deelwoord (vt, ovt) of 'te' + infinitief

'Juichend kwam de atleet over de eindstreep.'

Terwijl hij juichte kwam de atleet over de eindstreep.

'Na goed geleerd te hebben, maakte hij de toets.'

Hij had goed geleerd en maakte de toets.

Verkeerd aansluitende beknopte bijzin

= wanneer het denkbeeldige onderwerp niet hetzelfde is als het onderwerp in de hoofdzin.

Vb: Wachtend op het perron bleek de trein al vertrokken.

De trein wacht niet op het perron, het juiste onderwerp mist.

Terwijl Liza wachtte op het perron, bleek de trein al vertrokken.

Om hem te verbeteren, voeg je dus een kloppend onderwerp toe.

Verkeerd aansluitende beknopte bijzin

Vb: Wachtend op het perron bleek de trein al vertrokken.

Terwijl Liza wachtte op het perron, bleek de trein al vertrokken.

Bij het verbeteren voeg je dus een kloppend onderwerp toe. Vaak kun je beginnen met woorden als: toen, terwijl, nadat ..

Om hem te verbeteren, voeg je dus een kloppend onderwerp toe.

'Na een enquête gehouden te hebben onder meer dan 1000 jongeren., kwam deze game als populairste naar voren.'

Wat is hier de beknopte bijzin?

Is deze verkeerd aansluitend?

'Na een enquête gehouden te hebben onder meer dan 1000 jongeren., kwam deze game als populairste naar voren.'

Hoe verbeter je deze beknopte bijzin?

Is deze verkeerd aansluitend?

'Eenmaal aangekomen bij het laatste hoofdstuk kon Lasse het niet laten het boek uit te lezen.'

Wat is hier de beknopte bijzin?

'Eenmaal aangekomen bij het laatste hoofdstuk kon Lasse het niet laten het boek uit te lezen.'

Is dit een verkeerd aansluitende of kloppende beknopte bijzin?

1. Verkeerd aansluitend
2. Kloppend

Het onderwerp is in beide zinnen: Lasse

Samentrekking

'Jesper houdt van dancemuziek en Thijs houdt ook van dancemuziek'.

Bij twee gelijkwaardige hoofdzinnen (nevenschikking), haalt men vaak eerder genoemde woorden weg in de tweede zin, om herhaling te voorkomen = samentrekking.

Vaak is dit het onderwerp, maar soms ook een werkwoord of meer delen.

'Jesper houdt van dancemuziek en Thijs ook.'

Foutieve samentrekking verbeteren

'Axel bracht Bente zaterdag thuis en de rest van de dag op de bank door.'

1. Kijk wat is weggelaten in de tweede hoofdzin;

2. Ga de drie regels langs;

3. Bracht betekent in beide zinnen niet hetzelfde: dit woord mag dus niet weggelaten worden.

'Axel bracht Bente zaterdag thuis en bracht de rest van de dag op de bank door.'

1. Axel bracht 

'Marine heeft hoofdpijn en een blessure aan haar pols opgelopen.'

Hoe verbeter je deze foutieve samentrekking?

'Ik heb straks buiten gymles en daarom een dikke joggingbroek in mijn tas gestopt.'

1. Dit is een goede samentrekking
2. Dit is een foutieve samentrekking

'Ik heb straks buiten gymles en daarom een dikke joggingbroek in mijn tas gestopt.'

Welk woord moet terug in de tweede zin? (blz. 166)

Afsluiten

Huiswerk voor maandag: opdracht 6 + 7 van Grammatica blok 5.

Denk ook aan boekopdracht 4 en de missende opdrachten. 

Volgende week vrijdag op papier mee!