Bijles 5: grammatica/spelling blok 5

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Planning bijles 5

• Hoofdzinnen en bijzinnen
• Beknopte bijzin
• Samentrekking
• Ruimte voor vragen/lastige onderdelen
• Afsluiten

 

Welk onderdeel vinden jullie nog (het meest) lastig?

Werkwoordspelling

Hoofdzinnen en bijzinnen benoemen

Een beknopte bijzin herkennen

Een verkeerd aansluitende beknopte bijzin verbeteren.

Een samentrekking herkennen

Een foutieve samentrekking verbeteren

Hoofdzinnen en bijzinnen

'Ik heb een voldoende gehaald terwijl ik amper voor de toets heb geleerd.'

Is deze zin nevenschikkend of onderschikkend?

1. Nevenschikkend (hoofdzin + hoofdzin)
2. Onderschikkend (hoofdzin & bijzin)

Welk verbindingswoord zie je? 

'Ik heb een voldoende gehaald terwijl ik amper voor de toets heb geleerd.'

Noteer de hoofdzin en de bijzin (eerste + laatste woord)

Hoofdzinnen herkennen

• Er is sprake van een samengestelde zin (twee of meer persoonsvormen aanwezig)
•  Begint met nevenschikkend voegwoord: en, want, maar, of, dus.
• Standaard woordvolgorde: onderwerp en pv naast elkaar (je kunt er niets tussen denken/zetten)
• De hoofdzin kan zelfstandig gebruikt worden.

Voorbeeld: Ik kocht vandaag een broodje maar zij kwam thuis met tien tassen vol spullen.

Bijzinnen herkennen

• Er is sprake van een samengestelde zin (twee of meer persoonsvormen aanwezig)

Begint met:

• onderschikkend voegwoord, zoals toen, als, terwijl, wanneer, dat, omdat, voordat, nadat, doordat, of, etc.
• (voornaamwoordelijk) bijwoord, zoals hoe, waardoor, daardoor etc.
• betrekkelijk voornaamwoord (m.i.a.): die, dat, deze, wie, wat etc.

Voorbeeld: Ik kocht vandaag een broodje omdat ik zoveel honger had.

'Hij heeft laatst een hond gekocht die echt heel schattig is.'

Noteer de hoofdzin en de bijzin (eerste + laatste woord)

- Betrekkelijk vnw.  = dat 

- Pv en ond staan niet naast elkaar

- De zin is niet los te gebruiken

'Tom heeft gehoord dat een inschrijving niet nodig is.'

Noteer de hoofdzin en de bijzin (eerste + laatste woord)

- Betrekkelijk vnw.  = dat 

- Pv en ond staan niet naast elkaar

- De zin is niet los te gebruiken

Beknopte bijzin

Op onze vakantiebestemming aangekomen, vielen de mussen van het dak.

Noteer de beknopte bijzin.

Beknopte bijzin

Een beknopte bijzin is een bijzin die korter is opgeschreven, deel van hz.

• Het onderwerp en/of de persoonsvorm ontbreken
• Er is een deelwoord (vt, ovt) of 'te' + infinitief

'Juichend kwam de atleet over de eindstreep.'

Terwijl hij juichte kwam de atleet over de eindstreep.

'Na goed geleerd te hebben, maakte hij de toets.'

Hij had goed geleerd en maakte de toets.

Verkeerd aansluitende beknopte bijzin

= wanneer het denkbeeldige onderwerp niet hetzelfde is als het onderwerp in de hoofdzin.

Vb: Wachtend op het perron bleek de trein al vertrokken.

De trein wacht niet op het perron, het juiste onderwerp mist.

Terwijl Liza wachtte op het perron, bleek de trein al vertrokken.

Op onze vakantiebestemming aangekomen, vielen de mussen van het dak.

1. Dit is een goede beknopte bijzin.
2. Dit is een verkeerd aansluitende beknopte bijzin.

Na koffie te hebben gedronken, vertrok de bus naar Hamburg.

Verbeter de verkeerd aansluitende beknopte bijzin.

Samentrekking

Wat zijn de drie regels/eisen voor het maken van een samentrekking?

Zij houdt enorm veel van chocolade maar hij houd niet enorm veel van chocolade.

Maak een samentrekking om herhaling te voorkomen!

Hieronder staat een foutieve samentrekking, verbeter deze.

'De hond was kwijt en konden wij niet vinden.'

Op onze vakantiebestemming aangekomen, vielen de mussen van het dak.

Verbeter de verkeerd aansluitende beknopte bijzin.

Zijn er nog vragen/opmerkingen?

Afsluiten

Heel veel succes met de toetsweek!

Voor vragen: berichtje via Teams/mail