les 3: Gesteente verandert (1.2)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Gesteente verandert

Paragraaf 1.2

• Je leert wat verwering is.
  
• Je kent het verschil tussen chemische en mechanische verwering
  
• Je kan voorbeelden van elk type verwering noemen
• Je weet in welke omstandigheden chemische en mechanische verwering voorkomen.

Verwering

= het gesteente valt uit elkaar / breekt.

Er zijn 2 hoofdsoorten verwering:

chemische verwering & mechanische verwering.

Bij chemische verwering verandert de samenstelling van het gesteente wel.

Een steen bestaat uit allerlei verschillende stofjes (mineralen). Bij chemische verwering verandert de samenstelling van de mineralen in de steen. Meestal verdwijnt een deel van de mineralen.

Bij mechanische verwering verandert de samenstelling van het gesteente niet.

Het gesteente breekt alleen in kleinere stukjes. De samenstelling van de mineralen blijft precies hetzelfde.

De opdracht

Stap 1: Tweetal: wie expert chemische en wie expert mechanische verw?

Stap 2: Lesson Up inloggen en open 'les 3: expert worden verwering' en jouw deel goed leren en begrijpen. Je moet het aan de ander kunnen uitleggen.

Stap 3: De foto's bekijken: welke tekst van het stencil hoort bij welke foto?

                Vul ook gelijk de gatentekst in.

Stap 4: In de lesson up de foto's op de juiste plek op de wereldbol slepen.

log in met jouw account.

Klascode: LIKVO

Expert worden

Log met je eigen account in in Lesson Up.

Bekijk jouw deel van de Lesson Up: 'les 3 expert worden verwering'

Samenwerken

Bekijk de foto's digitaal.

Bepaal samen welke teksten er bij welke foto's horen.

Vul de lege plekken van elke tekst samen in.

Sluit af met de foto's op de juiste plek op de wereldbol slepen.

Himalaya en Andes kennen veel reliëf

Reliëf

Reliëf = hoogteverschillen tussen toppen en dalen.

Van bergtoppen breken stukken af (= verwering)

Verwering

Verwering = het uit elkaar vallen van gesteente.

Mechanische verwering

Samenstelling blijft gelijk

Chemische verwering

Samenstelling verandert

Mechanisch = niet biochemisch (in de natuurwetenschap)

Mechanische verwering

• Gesteente valt uit elkaar

• Kunnen kleine of grote stukken zijn

• Bergtoppen worden hierdoor minder spits

• Samenstelling gesteente blijft hetzelfde

Mechanisch -Vorstverwering

• Scheuren en spleten opgevuld met water

• Als water bevriest zet het uit.

• Scheuren en spleten worden door het ijs groter gemaakt

• Gesteente valt  uit elkaar

Mechanische verwering door grote dag-nacht temperatuurverschillen  

• Door warmte van de zon zet gesteente uit

• Na afkoeling onder nul krimpt het gesteente

• Steen is niet soepel, beweegt niet makkelijk dus schieten er scheuren in het gesteente.
  

Mechanische verwering:

Biologische verwering

• Bomen- of plantenwortels groeien tussen spleten

• Als wortels dikker worden maakt het de spleet van binnenuit groter.
  
  
• Het gesteente valt uit elkaar.

Chemische verwering door oplossing.

• Gesteente verandert van samenstelling
  
  

• Zurig water komt in aanraking met het gesteente.
  
  
• Het kalk in het gesteente lost op.

• In warm en vochtig klimaat gaat dit sneller

beeld voor na

Voor                           Na

Hoe ontstaan grotten

• Neerslag sijpelt via scheuren en spleten in het gesteente

• Neerslag verzuurt door plantenwortels

• Zuur water lost kalksteen sneller op dan andere gesteenten

• Grotten ontstaan door chemische verwering

Karstgebied

Karstgebied = landschap wat is ontstaan door het oplossen van grote hoeveelheden kalksteen.

Karst = Duitse naam van een streek op de grens van Slovenië en Italië.

Hier werd het verschijnsel voor het eerst onderzocht en opgeschreven.

Lesafsluiting

Weektaak

Paragraaf 1.2 - Gesteente verandert

Maken opdracht 2, 3, 5, 6 en 8

Vond je het lastig? 

Bekijk deze video over verwering